Archidiecezja katowicka

(ang. Roman Catholic Archdiocese of Katowice,niem. Erzbistum Katowice)

Autor:ks.prof.dr hab. Jerzy Myszor

ENCYKLOPEDIA WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

TOM: 1 (2014)

Mapa Archidiecezji Katowickiej

Archi(diecezja) katowicka

Terytorium i ludność

Katedra Chrystusa Króla w Katowicach

Po zakończeniu I wojny światowej mieszkańcy Górnego Śląska w plebiscycie mieli zadecydować o przynależności politycznej swego regionu. Wyniki plebiscytu i ich zakwestionowanie przez III powstanie śląskie stały się podstawą do ostatecznego podziału Górnego Śląska, dokonanego przez Konferencję Ambasadorów 20 października 1921 roku. Problemy narodowościowe miało rozwiązać specjalne porozumienie tzw. konwencja genewska podpisana 15 maja 1922 roku. Formalna zmiana przynależności państwem spornych terenów nastąpiła 15 czerwca 1922 roku. Na mocy dekretu papieża Piusa XI "Sanctissimus Dominus noster" z dnia 7 listopada 1922 roku przydzielona Polsce część Górnego Śląska, podlegająca kościelnie biskupowi wrocławskiemu, miała stanowić samoistną i zależną "bezpośrednio od Stolicy Apostolskiej administraturę". Jej kierownictwo Stolica Apostolska powierzyła salezjaninowi pochodzącemu ze Śląska, ale wychowanemu w Turynie - ks. Augustowi Hlondowi. Do pełnego usamodzielnia tej części Śląska pod względem kościelnym doszło w wyniku porozumienia Stolicy Apostolskiej i Państwa Polskiego na gruncie konkordatu z 1925 roku. Nowa jednostka organizacyjna Kościoła, katolicka - diecezja katowicka zwana również śląską, powołana została do życia bullą papieża Piusa XI “Vixdum Poloniae unitas" z 28 października 1925 roku i weszła jako sufragania w skład metropolii krakowskiej. Okoliczności powstania diecezji katowickiej wskazują na ścisły związek problemów kościelnych z aspiracjami narodowymi i politycznymi regionu śląskiego, który stał się częścią składową odrodzonej Rzeczypospolitej Polskiej. Jej obszar powstał z połączenia dwóch różniących się geograficznie i historycznie części: dawnego Wikariatu Cieszyńskiego (do końca I wojny światowej był częścią Austro-Węgier) oraz Górnego Śląska, który od 1742 roku należał do Prus. Granice diecezji, liczącej 4225 km kw., pokrywały się prawie w całości z granicami województwa śląskiego. W 1938 roku, na krótko, biskupowi katowickiemu przekazano pod zarząd jeszcze jeden fragment diecezji wrocławskiej, leżącej na terytorium Czechosłowacji, tzw. Zaolzie, w sumie trzy dekanaty: Frysztat, Jabłonków i Karwina. Dodatkowo 13 stycznia 1939 roku bp Stanisław Adamski przejął zarząd nad skrawkiem diecezji nitrzańskiej w okręgu czadeckim ( dwie parafie: Czerne i Skalite). Z dniem 1 stycznia 1940 roku Zaolzie powróciło pod jurysdykcję biskupa wrocławskiego.

Wnętrze katedry Chrystusa Króla w Katowicach, ze zbiorów E-ncyklopedii

W 1992 roku po kilku latach przygotowań, papież Jan Paweł II bullą „Totus Tuus Poloniae Populus” z dnia 25 marca 1992 roku dokonał reorganizacji terytorialnej Kościoła w Polsce. Powstało 13 nowych diecezji, w tym gliwicka i bielsko-żywiecka, które przejęły niektóre dekanaty należące do diecezji katowickiej. Diecezja katowicka została podniesiona do rangi archidiecezji i wraz z diecezjami gliwicką i opolską, stanowi metropolię katowicką (zwaną też metropolią górnośląską). Głównymi patronami archidiecezji są Matka Boża Piekarska oraz św. Jacek. W latach 1925- 1954 głównym kościołem diecezji (katedra) był kościół p.w. św. Piotra i Pawła w Katowicach, a po ukończeniu budowy, jego rolę przejęła budowana od 1930 roku katedra p. w. Chrystusa Króla w Katowicach, poświęcona 30 października 1955 roku przez biskupa Zdzisława Golińskiego.

Katolicy, sieć dekanalna

Nowa diecezja w 1925 roku liczyła ok. 915 tys. wiernych, w 1938 - 1305 tys., 1986 - 2357 tys. wiernych. Statystyka diecezji katowickiej z 1938 roku podaje, że na terenie diecezji przebywało także 111 grekokatolików, 67685 ewangelików, 19124 Żydów, 53 prawosławnych, 1401 członków innych wyznań oraz 399 ateistów. Dane statystyczne z 1927 roku wykazują, że na Górnym Śląsku wśród wyznań protestanckich najliczniej był reprezentowany Kościół Ewangelicko-Augsburski i Helweckiego Wyznania. Większość z nich przyznawała się do narodowości niemieckiej. Na Górnym Śląsku mieszkało ok. 61 tys. jego członków, czyli 6,2% ogółu mieszkańców, na Śląsku Cieszyńskim 45 tys. -32% ogółu mieszkańców. Prócz tego największego Kościoła ewangelickiego, w górnośląskiej części województwa śląskiego istniał Ewangelicki Kościół Unijny (część Kościoła staropruskiej unii ewangelickiej; wynik zjednoczenia wyznań kalwińskiego i luterskiego). Poza tymi Kościołami na Śląsku funkcjonował Żydowski Związek w postaci niezależnych od siebie gmin synagogalnych oraz kilka mniejszych grup wyznaniowych i sekt.

Na Górnym Śląsku na początku lat trzydziestych XX wieku żyło ponad 100 tys. ludzi używających języka niemieckiego. W duszpasterstwie władze diecezji katowickiej zakładały jednak, że w diecezji istnieje, większe niż podawały państwowe statystyki, zapotrzebowanie na język niemiecki. Według obliczeń kurialnych w 1933 roku diecezja liczyła 1195 395 katolików, z tego 149153 byli to katolicy narodowości niemieckiej, czyli 12,4%, co by oznaczało, że różnica między danymi państwowymi a kościelnymi wynosiła ok. 5%. Mieli oni możliwość uczestniczenia we mszach św. i nabożeństwach sprawowanych w języku niemieckim. Liczba Niemców w diecezji w okresie dwudziestolecia międzywojennego systematycznie cofała się (spowodowane to było licznymi wyjazdami do Niemiec). Znaczna część ludności narodowości niemieckiej została wysiedlona po zakończeniu II wojny światowej. W chwili tworzenia diecezji katowickiej, jej strukturę terytorialną tworzyło 18 dekanatów i 179 parafii i stacji duszpasterskich. Bardzo szybko przybywało nowych kościołów i parafii. W minionym okresie kilkakrotnie dochodziło do podziału diecezji na nowe dekanaty. Jeszcze za rządów wikariusza kapitulnego J. Piskorza, 13 V 1955 r. powołano do życia 8 nowych dekanatów, przez co ich liczba wzrosła do 27. W 1958 r. dokonany został nowy podział dekanatów - przybyło 5. W 1988 roku diecezja katowicka składała się z 42 dekanatów, 398 parafii, przy 2,5 mln liczbie wiernych. W 1992 roku w wyniku nowego podziału administracyjnego Kościoła w Polsce uszczuplone zostało terytorium diecezji katowickiej: diecezji gliwickiej przekazano 6 dekanatów (200 tys. wiernych), a diecezji bielsko-żywieckiej – 8 dekanatów (350 tys. wiernych). W skład nowo ukształtowanej archidiecezji wchodzą 34 dekanaty podzielone na 319 parafii (stan 2013). Obecnie archidiecezję katowicką zamieszkuje ok. 1496 tys. mieszkańców, w tym ok. 1400 tys. deklaruje się jako katolicy. W latach 1945-1956 w diecezji, mimo wielkich przeszkód czynionych przez władze polityczne i administracyjne, zostało wybudowanych 28 nowych kościołów, niektóre tylko w formie tymczasowych kaplic. Wiele obiektów sakralnych zostało mocno uszkodzonych podczas działań wojennych, a kilka drewnianych kościołów całkowicie spłonęło. W latach 1945-1989, mimo szczególnie niesprzyjających warunków politycznych, wybudowano ponad 150 nowych kościołów. Następnych kilkadziesiąt powstało po 1989 roku.

Biskupi diecezjalni i biskupi pomocniczy

Prymas August Hlond

Obraz Matki Boskiej Piekarskiej

Bł. ks.Emil Szramek

Administracją Apostolską Śląska Polskiego, powołaną do życia w listopadzie 1922 roku kierował ks. August Hlond. Po utworzeniu diecezji katowickiej (śląskiej) został jej pierwszym biskupem. Po jego przejściu na stolicę prymasowską w Gnieźnie (1926 rok), ordynariuszem katowickim został pochodzący z diecezji poznańskiej ks. Arkadiusz Lisiecki. Rządził diecezją tylko cztery lata. Po jego śmierci, w 1930 roku, kolejnym rządcą diecezji został ks. Stanisław Adamski (również z Poznania). Swój urząd sprawował długo, bo aż 37 lat, z tym jednak, że w 1950 r. ze względu na stan zdrowia, otrzymał biskupa koadiutora w osobie ks. Herberta Bednorza. Kierował on diecezją wpierw jako biskup koadiutor, a po śmierci bpa Stanisława Adamskiego (12 XI 1967) jako samodzielny biskup. W 1985 roku przeszedł na emeryturę, a piątym ordynariuszem katowickim został ks. dr Damian Zimoń (od 1992 roku arcybiskup metropolita). Po przejściu na emeryturę, jego następcą został 20 października 2011 roku ks. dr Wiktor Skworc. Przez kilka lat swego istnienia diecezją kierował tylko jeden biskup, który w 1935 roku otrzymał biskupa pomocniczego (sufragana) – Teofila Bromboszcza (1934-1937). Po nim biskupami pomocniczymi byli: bp Juliusz Bieniek (1937-1978) , bp Józef Kurpas (1963-1992) , bp Czesław Domin (1970-1992) , bp Janusz Zimniak (1980-1992) , bp Gerard Bernacki (1988-2012) , bp Piotr Libera (1996-1998), bp Stefan Cichy (1998-2005) oraz bp Józef Kupny (2005-2013). Podczas okupacji, gdy biskupi zostali internowani, a następnie wygnani, diecezją kierował w randze wikariusza generalnego za zgodą ordynariusza wpierw ks. Franciszek Strzyż, a po jego śmierci, ks. Franciszek Woźnica. W 1952 roku na tle sporu o katechizację w szkole, biskupi katowiccy ponownie zostali wygnani z diecezji, a na ich miejsce kapituła katedralna pod przymusem wybrała posłusznych władzom komunistycznym wikariuszy kapitulnych: ks. Filipa Bednorza, a po jego śmierci ks. Jana Piskorza (wybrany 13 stycznia 1954 roku).

Duchowieństwo diecezjalne

Duchowieństwo powstałej w 1925 roku diecezji rekrutowało się z kleru wrocławskiego, wychowanego i wykształconego w seminariach duchownych we Wrocławiu i Widnawie. Po plebiscycie, wobec perspektywy powstania w polskiej części Śląska nowej diecezji, część księży postanowiła pozostać po stronie niemieckiej, gdy tymczasem inna grupa przeniosła się na stronę polską w obawie przed prześladowaniami za swoje przekonania narodowe. Diecezja rozpoczynała swe istnienie mając do dyspozycji ok. 300 księży. Spośród nich: 64 uważało się za Niemców, a 4 z nich posiadało obywatelstwo niemieckie. W 1922 roku Administrator Apostolski ks. August Hlond przyjął również do pracy w diecezji grupę księży z innych diecezji, w tym kilku spoza granic odrodzonej Polski. Problemy narodowościowe diecezji katowickiej oraz brak odpowiedniej liczby wykładowców z zakresu teologii skłoniły bpa Augusta Hlonda do podjęcia decyzji o założeniu seminarium duchownego w Krakowie, mimo że papież Pius XI doradzał założenie seminarium w Katowicach. W okresie międzywojennym na jednego duchownego przypadło w diecezji 3385 wiernych. W tym okresie śląskie seminarium duchowne w Krakowie cieszyło się napływem dużej liczby kandydatów do kapłaństwa; w seminarium duchownym w Krakowie kształciło się w 1935 roku 159 alumnów. W 1939 roku diecezja katowicka liczyła ok. 500 księży. Ponadto w diecezji zatrudnionych było w duszpasterstwie lub tylko przebywało na jej terenie 65 zakonników. W okresie między wrześniem 1939 a styczniem 1940 roku do opuszczenia diecezji zmuszonych zostało 31 księży, których przyjęły sąsiednie diecezje: archidiecezja krakowska, tarnowska, kielecka, częstochowska oraz sandomierska. W wojsku polskim jako kapelani służyło 24 księży wywodzących się z diecezji katowickiej, 10 z nich zostało zmobilizowanych w ostatnich dniach sierpnia 1939 roku i podzieliło losy swoich jednostek wojskowych. W czasie II wojny światowej do służby w niemieckim wojsku zostało powołanych z terenu diecezji katowickiej ponad 50 księży diecezjalnych i 22 zakonników. W czasie okupacji duchowieństwo katowickie spotkały liczne represje. Najczęstszymi powodami prześladowań był udział księży w powstaniach śląskich i plebiscycie, wybitne zasługi dla kultury polskiej w okresie międzywojennym, działalność podziemna w nielegalnym ruchu charytatywnym i zbrojnym ruchu oporu AK, szczególne zasługi dla duszpasterstwa, czy też niestosowanie się do zakazów władz okupacyjnych w zakresie duszpasterstwa. W sumie 157 księży zostało dotkniętych różnego rodzaju represjami (45 księży i kleryków poniosło śmierć). Dwóch duchownych zmęczonych w obozach koncentracyjnych zostało ogłoszonych w 1999 roku błogosławionymi: ks. Emil Szramek i ks. Józef Czempiel. Po zakończeniu wojny, więzienia, obozy koncentracyjne, wyroki śmierci, ale także migracja duchownych (kapelani w wojsku na Zachodzie) oraz naturalne zgony spowodowały poważne zmniejszenie się liczby duchowieństwa. W 1947 roku liczba księży spadła z 570 w 1940 roku do 540 w 1947. Pewna, bliżej nieokreślona liczba duchownych związana z duszpasterstwem wojskowym pozostała na Zachodzie i z powodów politycznych nie wyrażała ochoty na powrót. W pierwszych dniach po zakończeniu okupacji, diecezja przyjęła duszpasterstwa na okres przejściowy lub stały kilkunastu księży obcych diecezji. Ówczesne władze usiłowały także podzielić wewnętrznie duchowieństwo przez propagowanie tzw. ruchu księży patriotów. Do tego ruchu koncesjonowanego przez władze polityczne Polski Ludowej włączyło się czynnie ok . 20-30 duchownych. Część z nich została wykorzystana przez władze bezpieczeństwa jako tzw. tajni informatorzy. Po wojnie liczba duchownych systematycznie wzrastała. Aż do 1980 roku śląskie seminarium mieściło się w Krakowie. Od czasu usunięcia Wydziału Teologicznego z Uniwersytetu Jagiellońskiego, klerycy odbywali studia teologiczne w ramach studium domowego. Dzięki staraniom bpa H. Bednorza 3 listopada 1980 roku siedziba Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego z Krakowa została przeniesiona do Katowic i znalazła miejsce w gmachu dawnego gimnazjum św. Jacka przy ul. Wita Stwosza. Obecnie alumni studiują na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach powstałym w 2001 roku, a formację duchową otrzymują w seminarium duchownym. Duchowieństwo diecezji katowickiej liczy dziś prawie 1078 księży. Kilkudziesięciu z nich pracuje na misjach oraz w krajach, gdzie brakuje miejscowych duchownych. W 1997 roku oddano do użytku Dom Księży Emerytów. Biskupa diecezjalnego w kierowaniu Kościołem lokalnym wspierają liczne wydziały kurialne i instytucje odpowiedzialne za poszczególne sektory życia duszpasterskiego.

Zakony i zgromadzenia

Na terenie diecezji katowickiej powstało również wiele domów zakonnych męskich i żeńskich. Z chwilą powstania diecezji katowickiej, na jej terenie znalazły się niektóre stare zakony i zgromadzenia: franciszkanie, bonifratrzy i jezuici lub przybyły nowe: kamilianie, oblaci, salezjanie i werbiści. Bonifratrzy w okresie międzywojennym posiadali na terenie diecezji katowickiej dwa ośrodki: w Cieszynie (zał. 1694) i w Bogucicach (zał. 1874); zajmowali się opieką przede wszystkim chorymi w szpitalach przez siebie założonych. W 1902 roku Panewnikach w pobliżu Katowic osiedlili się franciszkanie, którzy doprowadzili do powstania największego założenia klasztornego na Górnym Śląsku. Po zakończeniu II wojny światowej obecność męskich zgromadzeń zakonnych w zasadzie nie uległa większym zmianom. Zmienił się natomiast charakter ich obecności w diecezji. Po likwidacji Niższych Seminariów Duchownych, większość zakonów i zgromadzeń zakonnych zajęła się duszpasterstwem parafialnym. Utrzymało się tylko Wyższe Seminarium Duchowne Ojców Franciszkanów w Katowicach Panewnikach. Po reorganizacji diecezji i powstaniu metropolii górnośląskiej, zakony i zgromadzenia zakonne zajmują się głównie duszpasterstwem parafialnym: franciszkanie (6 parafii), oblaci (1), salezjanie (3), salwatorianie (2) werbiści (1), dominikanie (1). W spuściźnie po diecezji wrocławskiej diecezja katowicka przejęła kilka żeńskich zgromadzeń zakonnych, z których najliczniejsze były dwa: boromeuszki i służebniczki. Pierwsze zostały sprowadzone do parafii górnośląskich przez duszpasterzy z uwagi na swoje zaangażowanie w służbie chorym w szpitalach oraz w ramach tzw. ambulatoryjnej opieki prowadzonej na terenie parafii. W 1923 roku boromeuszki na Śląsku posiadały trzy prowincję, w tym jedna obejmująca teren diecezji katowickiej, z domem macierzystym w Cieszynie. W chwili „otwarcia", na terenie diecezji katowickiej boromeuszki posiadały 52 placówki, w których przeciętnie pracowało na różnych stanowiskach (opiekunki chorych, pielęgniarki, opiekunki dzieci) od 5 do 15 sióstr. Najwięcej sióstr przebywało w domu macierzystym Cieszynie (80 sióstr, 33 nowicjuszki, 25 kandydatki). W 1939 roku dom prowincjalny z Cieszyna został przeniesiony do Rybnika, a po zakończeniu wojny z dniem 1 lipca 1945 klasztor w Mikołowie stał się Domem Generalnym wydzielonej gałęzi ss. Boromeuszek. Drugim równie licznym zgromadzeniem żeńskim obecnym w diecezji katowickiej były służebniczki. Zajmowały się głównie prowadzeniem ochronek dla dzieci dla dzieci, ale również pracują jako pielęgniarki (Panewniki), pielęgniarki ambulatoryjne posługując osobom samotnym, starszym i potrzebującym pomocy medycznej. W 1928 roku na terenie w ówczesnej diecezji katowickiej służebniczki z gałęzi śląskiej (Leśnickiej) posiadały 30 placówek, z których najstarszym był dom w Skrzyszowie. Po zakończeniu wojny liczba placówek wynosiła 45, z tym, że zmianie uległ główny cel posługi. Z biegiem czasu, między innymi zgodnie z reformą oświaty forsowaną przez władze komunistyczne, siostry służebniczki pozbawiono wpływu na dzieci przez upaństwowienie wszystkich dotychczasowych ochronek prowadzonych przez siostry. Mniej placówek, chociaż równie zasłużone dla społeczności katolickiej, posiadały elżbietanki pracujące głównie w szpitalach (1928 – 7 placówek, 4 szpitale), jadwiżanki (5 placówek, w tym zakład wychowawczy w Bogucicach – 33 sióstr). Po reorganizacji sieci diecezjalnej i okrojeniu obszaru diecezji, w 1993 roku najwięcej placówek w archidiecezji katowickiej posiadają boromeuszki - 34 placówki, służebniczki - 30, elżbietanki - 14, jadwiżanki - 9. W sumie na terenie archidiecezji jest obecnie 30 zakonów, zgromadzeń i instytutów zakonnych oraz 2 zakony rycerskie. Większość z nich realizuje postawione sobie zadania w zgromadzeniach czynnych, angażując się w pracy o charakterze duszpasterskim jako katechetki. Prowadzą ochronki i sierocińce, kierują szpitalami lub wchodzą w skład personelu szpitalnego. Niektóre z nich z nich zajmują się kobietami zagrożonymi prostytucją, bezdomnością, prowadzą kuchnie dla bezdomnych, domy samotnej matki itp. Kontemplacyjne życie prowadzą siostry karmelitanki (Katowice) i wizytki (Rybnik).

Duszpasterstwo

Duszpasterstwo diecezji katowickiej kontynuuje tradycje wrocławskie, jednocześnie wypracowało własne, które stały się odpowiedzią na nowe potrzeby wywołane zmianą przynależności politycznej tego regionu. Poza tradycyjnym podziałem najważniejszych obszarów duszpasterstwa: posługa sakramentalna, kaznodziejstwo i katechizacja oraz opieka społeczna (caritas) do specyficznych form duszpasterstwa jest zaangażowanie świeckich w bractwach, zgromadzeniach oraz ruchach kościelnych oraz ruch pielgrzymkowy (sanktuarium w Piekarach). Powstająca diecezja katowicka przejęła w spadku po diecezji wrocławskiej bardzo dobrze zorganizowaną sieć parafialnych stowarzyszeń o celach dewocyjnych i społeczno-kulturalnych. W 1934 roku staraniem bpa Stanisława Adamskiego nastąpiła centralizacja wszystkich stowarzyszeń społeczno-kulturalnych w diecezji w ramach Akcji Katolickiej. Natomiast bractwa i stowarzyszenia kościelne skupione zostały ramach Misji Wewnętrznej. Na specjalnych prawach funkcjonowały Związki Abstynenckie i Związek „Caritas”. Prawie 1/4 wiernych diecezji skupiona była w różnych organizacjach kościelnych. W 1950 roku władze polityczne doprowadziły do przejęcia ośrodków Caritas prowadzonych przez diecezję katowicka. Odtąd działalność charytatywna przeszła na poziom parafialny. Po wojnie, przez jakiś okres czasu, usiłowano w diecezji wskrzesić organizacje kościelne, ale po 1948 roku wskutek szykan, procesów i ostatecznie zakazu działalności wszystkie stowarzyszenia kościelne zawiesiły swoją działalność. Z biegiem lat świeccy katolicy zaczęli się zrzeszać w ramach coraz liczniej powstających ruchów kościelnych: Krucjata Wstrzemięźliwości, Ruch Światło-Życie, Ruch Dzieci Maryi, Katolicka Odnowa w Duchu Świętym, Legion Maryi, Focolari, Neokatechumenat i inne. Po 1989 roku możliwe stało się także zakładanie stowarzyszeń katolickich, takich jak: Akcja Katolicka, czy Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży. Jeszcze czasach PRL-u specjalny status otrzymały: Duszpasterstwo Akademickie, Duszpasterstwo Ludzi Pracy, Duszpasterstwo Środowisk Twórczych oraz inne duszpasterstwa stanowe. Ważnymi wydarzeniami w powojennej historii diecezji katowickiej stały się: peregrynacja kopii obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej w 1966 roku (właściwie to pielgrzymowała po parafiach sama rama, gdyż obraz został „aresztowany” w drodze do Katowic), Synod Diecezjalny, który odbywał się w latach 1972-1975, wizyta Ojca Świętego Jana Pawła II w Katowicach (20 czerwca 1983) oraz powstanie Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (2000). W diecezji katowickiej funkcjonuje kilka sanktuariów, z których najbardziej znane są Piekary Śląskie. Co roku odbywają się tam pielgrzymki stanowe mężczyzn i młodzieńców oraz kobiet i dziewcząt. Przez wiele lat uczestniczył w nich jako metropolita krakowski kard. Karol Wojtyła. Diecezja posiada domy rekolekcyjne w Kokoszycach i Brennej, w których organizowane są liczne spotkania formacyjne oraz dni skupienia dla świeckich i duchownych. Dziełem charytatywnym zajmuje się Caritas Archidiecezji Katowickiej reaktywowana w 1989 roku. Znaczące miejsce w duszpasterstwie zajmują media katolickie związane z diecezją katowicką: tygodnik „Gość Niedzielny" (powstał w 1925 roku), Księgarnia i Drukarnia św. Jacka (powołane do życia w 1925 roku), radio eM (diecezjalne radio funkcjonujące od 1994 roku), a także rozwijający się od kilku lat portal internetowy „Wiara.pl”.

Bibliografia

1. Schematyzm archidiecezji katowickiej 2013.
2. Długajczyk E., Podział Górnego Śląska w 1922 roku, Katowice 2002, s. 14-15.
3. Musialik W., Postawa duchowieństwa górnośląskiego w okresie plebiscytu, w: Rola i miejsce Górnego Śląska w Drugiej Rzeczypospolitej. Materiały z sesji naukowej..., red. M. W. Wanatowicz, Bytom-Katowice 1995, s. 264-269.
4. Myszor J., Duszpasterstwo w katedrze Chrystusa Króla i parafii katedralnej, w: Katedra Chrystusa Króla w Katowicach, red. S. Puchały i A. Liskowackiej, Katowice 2000, s. 131-137.
5. Myszor J., Kościół na Górnym Śląsku. Od diecezji wrocławskiej do archidiecezji katowickiej, Katowice 2010.
6. Myszor J., Historia diecezji katowickiej, Katowice 1999, s. 93-95.
7. Skworc W., Budownictwo kościołów w diecezji katowickiej w latach 1945-1989, Katowice 1996.
8. Zyzak M., Dzieje Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego po II wojnie światowej, w: Wyższe Śląskie Seminarium Duchowne 1924-2004, Katowice 2004, s. 51-78.
9. Myszor J., Stosunki Kościół - państwo okupacyjne w diecezji katowickiej 1939 -1945, Katowice 1992, 2 wyd. 2010.
10. Olszar H., Straty śląskiego duchowieństwa wojskowego i cywilnego (1939-1945). Przyczynek do strat inteligencji śląskiej, w: Wojskowa służba śląskich duchownych 1918–1980, red. Z. Kapały i J. Myszora, Katowice 1999, s. 138–148.
11. Krętosz J., Duchowieństwo Archidiecezji Lwowskiej na terenie Diecezji Katowickiej po 1945 r. SSHT 2004, t. 37, z. 2, s. 203-219.
12. Żurek J., Ruch „księży patriotów” w województwie katowickim w latach 1949-1956, Warszawa-Katowice 2008.
13. Myszor W. , Wyższe Śląskie Seminarium Duchowne i Wydział Teologiczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, w: Wyższe Śląskie Seminarium Duchowne 1924-2004, Katowice 2004, s. 79-86.
14. Kurek Ch., Działalność zakonów i zgromadzeń zakonnych męskich na terenie diecezji katowickiej w latach 1925-1973, Nasza Przeszłość 44 (1975), s. 185-208; Schematyzm archidiecezji katowickiej 2013, s. 573-579.
15. Bednarski D., Bractwa pobożne, stowarzyszenia i ruchy kościelne w diecezji katowickiej (1945-1989), Katowice 2011.

Źródła on-line

ŚBC:

Schematyzm Diecezji Śląskiej, Katowice 1927

"Gość Niedzielny". Tygodnik dla Ludu Katolickiego Administracji Apostolskiej Śląska Polskiego