Zlewnia Przemszy: Różnice pomiędzy wersjami
Praktykant (dyskusja | edycje) Nie podano opisu zmian |
Praktykant (dyskusja | edycje) Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
W kształtowaniu stosunków wodnych w dorzeczu Przemszy największą rolę odegrała przeszłość geologiczno-geomorfologiczna obszaru<ref>A.T. Jankowski, Geneza współczesnej sieci dolinno-rzecznej na obszarze Polski, w: Rzeki. Kultura – Cywilizacja – Historia, red. J. Kołtuniak, „Śląsk” Sp. z o.o., Katowice 1994, t. 3, s. 135-156</ref>. Warunki wodne dorzecza Przemszy kształtowały się w czasie wielu tysięcy lat, ale w sposób szczególny zaznaczył się okres ostatnich kilku wieków, w którym nastąpiły zmiany antropogeniczne wód powierzchniowych i podziemnych. Występowanie wód powierzchniowych i podziemnych w dorzeczu Przemszy warunkują utwory czwartorzędowe i starsze m.in. jurajskie, triasowe, karbońskie, permskie. Warunki wodne dorzecza Przemszy zależą także od zasilania opadami atmosferycznymi oraz strat spowodowanych parowaniem. Te naturalne uwarunkowania w ostatnich wiekach, a zwłaszcza ostatnich kilkudziesięciu latach, uległy zaburzeniu z powodu antropopresji , której przejawem są: regulacja rzek, budowa zbiorników wodnych, przerzuty wody, zmiany jakości wód, itp. | W kształtowaniu stosunków wodnych w dorzeczu Przemszy największą rolę odegrała przeszłość geologiczno-geomorfologiczna obszaru<ref>A.T. Jankowski, Geneza współczesnej sieci dolinno-rzecznej na obszarze Polski, w: Rzeki. Kultura – Cywilizacja – Historia, red. J. Kołtuniak, „Śląsk” Sp. z o.o., Katowice 1994, t. 3, s. 135-156</ref>. Warunki wodne dorzecza Przemszy kształtowały się w czasie wielu tysięcy lat, ale w sposób szczególny zaznaczył się okres ostatnich kilku wieków, w którym nastąpiły zmiany antropogeniczne wód powierzchniowych i podziemnych. Występowanie wód powierzchniowych i podziemnych w dorzeczu Przemszy warunkują utwory czwartorzędowe i starsze m.in. jurajskie, triasowe, karbońskie, permskie. Warunki wodne dorzecza Przemszy zależą także od zasilania opadami atmosferycznymi oraz strat spowodowanych parowaniem. Te naturalne uwarunkowania w ostatnich wiekach, a zwłaszcza ostatnich kilkudziesięciu latach, uległy zaburzeniu z powodu antropopresji , której przejawem są: regulacja rzek, budowa zbiorników wodnych, przerzuty wody, zmiany jakości wód, itp. | ||
==Wody powierzchniowe== | |||
===Układ sieci rzecznej=== | |||
Przemsza powstaje z połączenia Czarnej i Białej Przemszy na pograniczu [[Sosnowiec|Sosnowca]] i [[Mysłowice|Mysłowic]] (rys. 1). Ciekiem źródłowym Przemszy jest Czarna Przemsza – rzeka ze źródłami na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej przepływająca w biegu środkowym i dolnym przez Wyżynę Śląską, której ważniejszymi dopływami są lewostronne: [[Mitręga]], [[Trzebyczka]], [[Pogoria]] i prawostronne: [[Pagor]], [[Brynica]], [[Bolina]]. Biała Przemsza wypływa na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, w biegu środkowym i dolnym przepływa przez Wyżynę Śląską, a ważniejszymi ciekami zasilającymi tę rzekę są prawobrzeżne: [[Centuria]], [[Strumień Błędowski]] i [[Bobrek]] oraz lewobrzeżne: [[Biała]], [[Sztoła]] i [[Kozi Bród]]. | |||
Wersja z 08:08, 25 paź 2016
Autor: Mariusz Rzętała
Przemsza jest lewostronnym dopływem Wisły, do której uchodzi w okolicach Oświęcimia. Przemsza powstaje z połączenia Czarnej Przemszy i Białej Przemszy w 23,8 km jej biegu i odwadnia zlewnię o powierzchni 2125,5 km2 (środkowo-wschodnią część województwa śląskiego i zachodni skrawek województwa małopolskiego)[1]. Pod względem fizycznogeograficznym Przemsza drenuje częściowo obszar Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej,Wyżyny Śląskiej oraz w niewielkiej części Kotliny Oświęcimskiej. W granicach województwa śląskiego znajduje się ok. 1500 km2 dorzecza Przemszy tj. ok. 70,5% jego powierzchni całkowitej.
W kształtowaniu stosunków wodnych w dorzeczu Przemszy największą rolę odegrała przeszłość geologiczno-geomorfologiczna obszaru[2]. Warunki wodne dorzecza Przemszy kształtowały się w czasie wielu tysięcy lat, ale w sposób szczególny zaznaczył się okres ostatnich kilku wieków, w którym nastąpiły zmiany antropogeniczne wód powierzchniowych i podziemnych. Występowanie wód powierzchniowych i podziemnych w dorzeczu Przemszy warunkują utwory czwartorzędowe i starsze m.in. jurajskie, triasowe, karbońskie, permskie. Warunki wodne dorzecza Przemszy zależą także od zasilania opadami atmosferycznymi oraz strat spowodowanych parowaniem. Te naturalne uwarunkowania w ostatnich wiekach, a zwłaszcza ostatnich kilkudziesięciu latach, uległy zaburzeniu z powodu antropopresji , której przejawem są: regulacja rzek, budowa zbiorników wodnych, przerzuty wody, zmiany jakości wód, itp.
Wody powierzchniowe
Układ sieci rzecznej
Przemsza powstaje z połączenia Czarnej i Białej Przemszy na pograniczu Sosnowca i Mysłowic (rys. 1). Ciekiem źródłowym Przemszy jest Czarna Przemsza – rzeka ze źródłami na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej przepływająca w biegu środkowym i dolnym przez Wyżynę Śląską, której ważniejszymi dopływami są lewostronne: Mitręga, Trzebyczka, Pogoria i prawostronne: Pagor, Brynica, Bolina. Biała Przemsza wypływa na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, w biegu środkowym i dolnym przepływa przez Wyżynę Śląską, a ważniejszymi ciekami zasilającymi tę rzekę są prawobrzeżne: Centuria, Strumień Błędowski i Bobrek oraz lewobrzeżne: Biała, Sztoła i Kozi Bród.
