Gleby województwa śląskiego
Pokrywa glebowa województwa śląskiego została ukształtowana przez zespół czynników glebotwórczych, do których należą: skała macierzysta, klimat, szata roślinna, wody gruntowe i powierzchniowe, ukształtowanie terenu i działalność człowieka. Decydują one o właściwościach fizycznych i chemicznych gleb, ich dużym zróżnicowaniu typologicznym i zmienności przestrzennej oraz wartości użytkowo-rolniczej.
Typy gleb
Wśród czynników glebotwórczych największy wpływ na zróżnicowanie pokrywy glebowej ma skała macierzysta. Warunki klimatyczne odgrywają lokalnie dużą rolę, zwłaszcza na terenach górskich. Na klimat i charakter procesów glebotwórczych Kotliny Raciborsko-Oświęcimskiej wywierają wpływ cieplejsze masy powietrza napływające z południowego zachodu przez Bramę Morawską.
Przeważająca część powierzchni województwa śląskiego pokryta jest osadami czwartorzędowymi, które stanowią najważniejsze skały macierzyste gleb tego obszaru. Największe powierzchnie zajmują osady akumulacji glacjalnej i fluwioglacjalnej (gliny i piaski lodowcowe, piaski fluwioglacjalne). Lokalnie utworami pokrywowymi są piaski eoliczne i zwietrzeliny, a w dolinach rzecznych – osady akumulacji rzecznej, miejscami osady organogeniczne (torfy). Skały starszego podłoża i pokrywająca je zwietrzelina jedynie lokalnie tworzą utwory macierzyste gleb. Utwory pokrywowe charakteryzują się zróżnicowaną wartością jako skały macierzyste.
Gleby terenów górzystych charakteryzują się nieco odmiennymi cechami w porównaniu z glebami terenów wyżynnych i nizinnych województwa. Trudniej wietrzejąca skała macierzysta, duże nachylenie zboczy i nasilone procesy erozji, a także wyższe opady sprawiają, że gleby są płytsze i bardziej kamieniste, uboższe i kwaśniejsze. Niższe temperatury średnie oraz krótszy okres wegetacyjny są mniej sprzyjające także dla rolnictwa. Z tego względu na terenach górskich gleb przydatnych rolniczo jest niewiele, zazwyczaj tworzą one niewielkie płaty wśród terenów zalesionych.
W różnych jednostkach fizycznogeograficznych panują nieco inne warunki dla rozwoju gleb i możliwości ich wykorzystania.
