Województwo krakowskie w Polsce Ludowej
Województwo krakowskie, utworzone 6 lipca 1950 r. na mocy ustawy sejmu z 28 czerwca zmieniającej częściowo kształt administracyjny państwa, miało powierzchnię 15929 km² Składało się z szesnastu powiatów (w tym dwóch miejskich): bialskiego (miejskiego), bialskiego, bocheńskiego, brzeskiego, chrzanowskiego, dąbrowskiego, krakowskiego (miejskiego), krakowskiego, limanowskiego, miechowskiego, myślenickiego, nowosądeckiego, olkuskiego, tarnowskiego, wadowickiego i żywieckiego[1]. Graniczyło z kieleckim, katowickim, rzeszowskim, zaś na południu z Czechosłowacją.
Terytorium i podziały administracyjne województwa krakowskiego/miejskiego krakowskiego
W 1951 r. z województwa krakowskiego wyłączono część powiatu bialskiego z województwa krakowskiego (wraz z Białą Krakowską). Biała Krakowska została wówczas połączona w jeden organizm miejski z Bielskiem, tworząc miasto Bielsko-Biała. W tym samym roku rozszerzony został obszar miasta Krakowa do którego włączono tereny Nowej Huty. W 1955 r. województwo składało się z 20 powiatów (w tym 4 miejskich). Znajdowały się w nim 44 miasta, dwa osiedla oraz 696 gromad. W 1957 r. nastąpiła istotna reorganizacja kształtu województwa. Kraków został wydzielony jako samodzielne województwo miejskie, pozostając jednak ośrodkiem administracyjnym dla województwa krakowskiego. Pod względem administracyjnym Kraków podzielono na cztery dzielnice: Śródmieście, Krowodrza, Nową Hutę i Podgórze. W 1973 r. Kraków poszerzono z kolei o tereny leżące dotąd na południe i zachód od miasta. Rozciągało się odtąd na obszarze 230 km²[2].
W swym nowym kształcie województwo krakowskie istniało do 1975 r. Zajmowało obszar 15,3 tys. km² (niespełna 5 proc. terytorium Polski). W 1960 r. składało się z 21 powiatów (w tym 4 miejskich). Znajdowało się w nim 46 miast, 8 osiedli i 380 gromad. W 1970 r. przy niezmienionej liczbie powiatów, było w nim 49 miast, 3 osiedla i 344 gromady[3].
W 1973 r. został przywrócony podział na gminy. Przez najbliższe dwa lata w województwie krakowskim, przy niezmienionej liczbie powiatów, znajdowało sie łącznie 50 miast i 188 gmin[4].
- ↑ Rocznik Statystyczny 1950, Warszawa 1951, s. 14.
- ↑ J. Kwiatek, Kraków [w:] Polska. Zarys Encyklopedyczny, red., oprac. St. Puchała, H. Bonecki, W. Kryszewski i in., Warszawa 1974, s. 704; J. Szaflarski, Środowisko geograficzne [w: ] Katowice. Rozwój województwa w Polsce Ludowej, red. H. Rechowicz, Warszawa 1970, s. 15; Rocznik Statystyczny 1956, s. 42; Rocznik Statystyczny 1956, Warszawa 1956, s. 32.
- ↑ J. Kwiatek, Województwo krakowskie [w:] Polska. Zarys Encyklopedyczny, red., oprac. St. Puchała, H. Bonecki, W. Kryszewski i in., Warszawa 1974,, s. 714; Rocznik statystyczny 1966, red. E. Krzeczkowska, B. Askanas, A. Junak i in., Warszawa 1966, s. 10; Rocznik statystyczny 1971, red. E. Krzeczkowska, L. Gradowski, A. Junak i in., Warszawa 1971, s. 55.
- ↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie (dalej: Dz.Urz. WRN w Krakowie) nr 18 z 1972 r. poz. 268, Uchwała Nr XVIII/92/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie krakowskim oraz ustalenia siedzib gminnych rad narodowych; J. Kwiatek, Województwo krakowskie…, s. 715.
