Metropolia
Współczesne wyzwania życia miejskiego omówione zostały w rozdziale poświęconym urbanizacji. Warto jednak przyjrzeć się dokładnie metropolii ze względu na rosnące znaczenie procesów metropolizacyjnych w dyskursie dotyczącym form osadnictwa. Wyróżnić można dwa porządki określania układów wielkomiejskich: morfologiczne (aglomeracje, konurbacje i obszary zurbanizowane) oraz funkcjonalne (obszary metropolitalne i zespoły miejskie)[1].Definiując metropolię, Stanisław Liszewski[2]wskazuje na szeroki organizm: „obszar metropolitalny złożony z dwóch biegunów o różnej skali przestrzennej i znaczeniu funkcjonalnym: z centrum (lub centrów) koncentrującego funkcje metropolitalne oraz z obszaru zewnętrznego, w którym dokonuje się proces intensywnej urbanizacji”[3].Funkcjonalnie definiowana metropolia składa się z obszaru metropolitalnego, czyli wielkomiejskiego układu osadniczego, obejmującego duże miasto lub zwarty obszar miejski (miasto centralne lub rdzeniowe; ośrodek metropolitalny) oraz powiązanej z nim funkcjonalnie strefy, zwanej strefą metropolitalną[4]. Jak piszą Bohdan Jałowiecki i Marek S. Szczepański, wyłonienie metropolii następuje w oparciu o kryterium ilościowe (liczbę ludności większą niż pół miliona mieszkańców w warunkach polskich, 1 mln na świecie) oraz jakościowe, które za Michelem Bassandem (1997) definiują jako „doskonałość usług, instytucji i wyposażenia, potencjał innowacyjnych w zakresie technicznym, ekonomicznym, społecznym, politycznym i kulturalnym; wyjątkowość i specyfika miejsca”[5]. Panayotis Soldatos (1987) wypisał dziesięć cech świadczących o metropolitalności, z których większość dotyczy działalności na międzynarodową skalę (przyjmowanie i eksportowanie czynników produkcji, inwestycji, kapitał ludzki; goszczenie siedzib międzynarodowych firm, instytucji, uniwersytetów, placówek dyplomatycznych, środków masowego przekazu; posiadanie bezpośrednich międzynarodowych połączeń transportowych i intensywna komunikacja międzynarodowa; rozwinięty sektor usług kierowanych na zagranicznych odbiorców; regularne organizowanie wydarzeń na skalę międzynarodową; posiadanie zdolności paradyplomatycznych, jak np. członkostwo w organizacjach międzynarodowych, stowarzyszeniach)[6].
- ↑ Por. Struktury i procesy społeczno-demograficzne w regionie katowickim: praca zbiorowa, [red.] Rykiel Zbigniew, Wrocław 1989, s. 18.
- ↑ A. Liszewski, Formy i struktury przestrzenne wielkich skupisk miejskich, [w:] Geografia urbanistyczna, [red.] Idem, Łódź 2008, str. 215-216.
- ↑ A. Majer, Socjologia i przestrzeń miejska, Warszawa 2010, s. 300.
- ↑ M. Lackowska, Zarządzanie obszarami metropolitalnymi w Polsce. Między dobrowolnością a imperatywem. Wrocław 2009, s.29.
- ↑ B. Jałowiecki, M. S. Szczepański, Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Warszawa 2009, s. 211.
- ↑ B. Jałowiecki, M. S. Szczepański, op.cit., s. 214.
