Województwo śląskie (III RP)
Województwo śląskie jest regionem Polski położonym w południowej części kraju, między 49°15’ a 51°06’ szerokości geograficznej północnej oraz między 18°05’ a 19°55’ długości geograficznej wschodniej. Powstało w wyniku nowego podziału administracyjnego kraju wprowadzonego z dniem 1 stycznia 1999 roku[1] . Reforma administracyjna przywróciła przedwojenną nazwę "województwo śląskie", ale nie uwzględniła historycznych granic regionu śląskiego (górnośląskiego). Województwo śląskie obejmuje swym zasięgiem dawne województwa – katowickie, częstochowskie i bielskie. Jego kształt nawiązuje do kształtu województwa katowickiego sprzed 1975 roku.
Położenie geograficzne
Herb województwa przedstawia złotego orła Piastów górnośląskich bez korony, zwróconego w prawo, na niebieskim tle, flaga trzy pasy poziome: pas błękitny w 2/5 szerokości płata od góry, pas żółty 1/5 szerokości płata w środku - i pas błękitny 2/5 szerokości płata od dołu[2].
Władzę administracyjną sprawują władze samorządowe oraz organy administracji rządowej. Władzę samorządową sprawuje sejmik wojewódzki wybierany w wyborach powszechnych i bezpośrednich na okres 4 lat i jako organ wykonawczy urząd marszałkowski, na którego czele stoi marszałek wybierany przez sejmik wojewódzki[3]. Władze centralne reprezentowane są przez urząd wojewódzki, na którego czele stoi wojewoda, powoływany przez premiera i sprawujący nadzór nad legalnością działania samorządu wojewódzkiego. Siedzibą władz samorządowych, jak i rządowych województwa są Katowice.
Śląskie graniczy z czterema województwami: od zachodu z opolskim (240 km), od północy z łódzkim (144 km), od południowego wschodu ze świętokrzyskim (117 km), a od wschodu z małopolskim (241 km). Południową granicę województwa stanowi granica państwowa ze Słowacją (87 km), a południowo-zachodnią granica z Republiką Czeską (150 km). Większość granic ma charakter sztuczny, z wyjątkiem obszarów górskich, gdzie biegną one graniami, a także odcinków poprowadzonych korytem rzek. W promieniu 600 km od Katowic znajduje się aż sześć europejskich stolic: Berlin, Bratysława, Budapeszt, Praga, Warszawa i Wiedeń.
Województwo śląskie ma urozmaicone ukształtowanie terenu, obejmuje swym obszarem góry, kotliny, wyżyny i niziny[4]. Większa część województwa leży na Wyżynie Śląsko-Krakowskiej, która składa się z Wyżyny Woźnicko-Wieluńskiej, Wyżyny Śląskiej i części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej (Wyżyny Częstochowskiej). Północno-wschodni wąski pas regionu należy do Wyżyny Przedborskiej, wchodzącej w skład Wyżyny Małopolskiej. Ziemie na zachodzie należą do Niziny Śląskiej, a ściślej do Równiny Opolskiej, Kotliny Raciborskiej i Płaskowyżu Głubczyckiego, który jest najbardziej na zachód wysuniętą częścią województwa śląskiego. Południowa część województwa znajduje się na obszarze Karpat Zachodnich, a dokładnie Pogórza Zachodniobeskidzkiego i Beskidu Zachodniego oraz Podkarpacia Północnego - Kotliny Oświęcimskiej i niewielkiej części Kotliny Ostrawskiej[5].
Najwyższej położony punkt wysokościowy województwa (1534 m n.p.m.) znajduje się na zboczach Pilska w Beskidzie Żywieckim, a najniższej w Kotlinie Raciborskiej poniżej ujścia rzeki Rudy do Odry (173 m n.p.m.)[6].
- ↑ W okresie późniejszym dokonano jedynie nieznacznych korekt. Spośród nich najważniejsze było przyłączenie miasta Sławków leżącego wcześniej w powiecie olkuskim, w województwie małopolskim oraz przeprowadzenie korekty granic niektórych gmin
- ↑ Uchwała sejmiku nr I/36/5/2001 z dnia 11 czerwca 2001 roku w sprawie: ustanowienia herbu Województwa Śląskiego
- ↑ Zobacz hasła: „sejmik województwa śląskiego” i „marszałek województwa śląskiego”
- ↑ W podziale fizycznogeograficznym Jerzego Kondrackiego obszar ten zaliczany jest do trzech wielkich prowincji (31. Niż Środkowoeuropejski, 34. Wyżyny Polskie i 51. Karpaty Zachodnie z Podkarpaciem), pięciu podprowincji (318. Niziny Środkowopolskie, 431. Wyżyna Śląsko-Krakowska, 342. Wyżyna Małopolska, 512. Północne Podkarpaciei 513. Zewnętrzne Karpaty Zachodnie) oraz dziesięciu makroregionów. Zobacz więcej: J. Kondracki, Geografia regionalna Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2002, s. 32-43.
- ↑ R. Dulias, A. Hibszer, Województwo Śląskie. Przyroda. Gospodarka. Dziedzictwo kulturowe, Wydawnictwo Kubajak, Krzeszowice 2004, s. 80-98.
- ↑ Dane Wojewódzkiego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Katowicach GeoSilesia: Edukacyjno - informacyjny serwis internetowy o dziedzictwie geologicznym województwa śląskiego
