Tarnowskie Góry

Tarnowskie Góry (niem. Tarnowitz, czes.: Tarnovské Hory, Tarnovice, łac. Montes Tarnovicenses) – miasto i gmina w południowo-zachodniej Polsce, w województwie śląskim, siedziba powiatu tarnogórskiego.

Położenie geograficzne

Tarnowskie Góry leżą w środkowej części województwa śląskiego, na północnym obrzeżu Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (Konurbacji katowickiej). Graniczą z Miasteczkiem Śląskim, Radzionkowem i Bytomiem oraz trzema gminami wiejskimi: Świerklańcem, Zbrosławicami i Twarogiem. Miasto położone jest na styku dwóch mezoregionów fizycznogeograficznych: Garbu Tarnogórskiego, należącego do Wyżyny Śląskiej oraz Równiny Opolskiej, wchodzącej w skład Niziny Śląskiej.

Współrzędne geograficzne Śródmieścia wynoszą 50°27’ szerokości geograficznej północnej i 18°52’ długości geograficznej wschodniej. Tarnowskie Góry zajmują obszar 8347 ha.

Przez gminę przebiega kilka ważnych tras komunikacyjnych:

• droga krajowa nr 11 relacji Kołobrzeg – Bytom;
• droga krajowa nr 78 relacji Chałupki – Jędrzejów;
• droga wojewódzka nr 908 relacji Częstochowa – Tarnowskie Góry.

Tarnowskie Góry leżą również na szlaku magistrali węglowej (Gdynia – Chorzów Batory), na szlaku kolejowym relacji Katowice – Lubliniec oraz na szlaku kolejowym relacji Opole - Tarnowskie Góry.

Rzeźba i krajobraz terenu

Ukształtowanie powierzchni Tarnowskich Gór jest dość zróżnicowane. W ukształtowaniu i krajobrazie gminy wyraźnie wyróżniają się dwie odmienne części - północna, o płaskiej powierzchni, porośnięta lasami i południowa pagórkowata z licznymi polami. Najwyższymi wzniesieniami są Sucha Góra (352 m n.p.m.), a najniżej położone są Dolina Soły(254 m n.p.m) i jej dopływ Graniczna Woda (255 m n.p.m). Krajobraz rejonu tarnogórskiego jest w dużej mierze związany z budową geologiczną. Dominują tutaj dwie grupy skał: pierwsza to piaskowce, wapienie i dolomity, a druga - luźne piaski przemieszane ze żwirami i glinami. Przez południowo-wschodni kraniec gminy przebiega dział wodny oddzielający dorzecza Wisły i Odry. Północną część gminy zajmują rozległe tereny leśne, sosnowe i świerkowe, stanowiące fragment Lasów Lubliniecko-Świerklanieckich. Część południowa natomiast to ciepłolubne łąki i lasy bukowe.

Środowisko naturalne

Według danych z 2002 Tarnowskie Góry mają obszar 83,47 km², w tym: użytki rolne 36%, użytki leśne 39% Miejskie tereny zielone obejmują 208 ha, a ok. 40% obszaru gminy zajmują lasy.