Ruch Autonomii Śląska: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
Działalność stowarzyszenia rozpoczęła się w 1990 roku w Rybniku, kiedy powstały pierwsze Założenia Programowe oraz statut organizacji. Już w 1991 roku organizacja utworzyła Komitet Wyborczy RAŚ i wprowadziła dwóch posłów do Sejmu RP I kadencji. Pierwszy program organizacji stawiał sobie za cel zerwanie z kolonialnym traktowaniem regionu Górnego Śląska przez władze centralne, wzmocnienie regionu i wspólnoty regionalnej oraz dążenie do wprowadzenia ustroju autonomicznego dla tego regionu. W tym samym okresie powstało wiele śląskich organizacji między innymi Związek Górnośląski. Organizacja została zarejestrowana w formie stowarzyszenia dnia 27 czerwca 2001 roku. W 2003 roku jego przewodniczącym został dr Jerzy Gorzelik, zmiana lidera doprowadziła do zwiększenia dynamiki i zakresu działań stowarzyszenia. W skład Zarządu stowarzyszenia RAŚ w roku 2015 wchodzą: Jerzy Gorzelik (przewodniczący), Henryk Mercik (I wiceprzewodniczący), Monika Kassner (II wiceprzewodniczący), Rafał Adamus (skarbnik), Natalia Pińkowska (sekretarz), Janusz Wita, Waldemar Murek, Roman Kubica i Dariusz Krajan<ref>Oficjalna strona internetowa RAŚ: http://autonomia.pl/n/wladze-ruchu-autonomii-slaska, dostęp: 26.03.2015.</ref>. Na początku w swoich postulatach RAŚ bazował przede wszystkim na Statucie Organicznym dla Województwa Śląskiego z 15 lipca 1920 roku i jego rozwiązaniach w związku z proponowaną autonomią dla regionu. | Działalność stowarzyszenia rozpoczęła się w 1990 roku w [[Rybnik|Rybniku]], kiedy powstały pierwsze Założenia Programowe oraz statut organizacji. Już w 1991 roku organizacja utworzyła Komitet Wyborczy RAŚ i wprowadziła dwóch posłów do Sejmu RP I kadencji. Pierwszy program organizacji stawiał sobie za cel zerwanie z kolonialnym traktowaniem regionu [[Górny Śląsk|Górnego Śląska]] przez władze centralne, wzmocnienie regionu i wspólnoty regionalnej oraz dążenie do wprowadzenia ustroju autonomicznego dla tego regionu. W tym samym okresie powstało wiele śląskich organizacji między innymi [[Związek Górnośląski]]. Organizacja została zarejestrowana w formie stowarzyszenia dnia 27 czerwca 2001 roku. W 2003 roku jego przewodniczącym został dr [[Jerzy Gorzelik]], zmiana lidera doprowadziła do zwiększenia dynamiki i zakresu działań stowarzyszenia. W skład Zarządu stowarzyszenia RAŚ w roku 2015 wchodzą: Jerzy Gorzelik (przewodniczący), Henryk Mercik (I wiceprzewodniczący), Monika Kassner (II wiceprzewodniczący), Rafał Adamus (skarbnik), Natalia Pińkowska (sekretarz), Janusz Wita, Waldemar Murek, Roman Kubica i Dariusz Krajan<ref>Oficjalna strona internetowa RAŚ: http://autonomia.pl/n/wladze-ruchu-autonomii-slaska, dostęp: 26.03.2015.</ref>. Na początku w swoich postulatach RAŚ bazował przede wszystkim na [[Statut Organiczny Województwa Śląskiego|Statucie Organicznym dla Województwa Śląskiego]] z 15 lipca 1920 roku i jego rozwiązaniach w związku z proponowaną autonomią dla regionu. | ||
W ciągu prawie dwudziestopięcioletniej działalności RAŚ zmienił się zarówno swój wizerunek, jak i program. Przede wszystkim działacze konsekwentnie zmierzają do zmiany wizerunku stowarzyszenia z separatystycznego na etniczne i autonomiczne. Ważną zmianą w programie jest także zaproszenie do promowania idei decentralizacji w innych regionach. Główną ramą dla tego przedsięwzięcia była zmiana wzorca autonomii ze Statutu organicznego międzywojennego województwa na rozwiązania autonomiczne państw Europy Zachodniej takich jak Hiszpania: „Inspirując się zachodnioeuropejskim regionalizmem proponujemy wprowadzenie w Rzeczypospolitej Polskiej silnych, autonomicznych województw, które będąc niezależne finansowo od władzy centralnej, samodzielnie decydowałyby o własnych sprawach<ref>Oficjalna strona internetowa RAŚ: http://www.autonomia.pl/n/o-nas, dostęp: 26.03.2015.</ref>.” Także momentem zwrotnym dla wizerunku RAŚ było przystąpienie stowarzyszenia do Wolnego Sojuszu Europejskiego (European Free Alliance) w roku 2003. EFA łączy działaczy autonomicznych i separatystyczny partii europejskich t.j.: Esquerra Republicana de Catalunya (ERC) czy Scottish National Party (SNP)<ref>Oficjalna strona internetowa WSE: http://www.e-f-a.org/parties.php?name=*, dostęp: 26.03.2015.</ref>. Dziś stowarzyszenie działa w zakresie promocji kultury śląskiej, edukacji regionalnej oraz śląskiej mowy. Od początku swej działalności bierze aktywny udział w walce wyborczej do organów samorządowych na Śląsku. W tym zakresie sukcesem organizacji było wprowadzenie w 2010 roku aż trzech swoich przedstawicieli do Sejmiku Województwa Śląskiego oraz zawiązanie koalicji rządzącej w regionie z Platformą Obywatelską na Śląsku, co zaowocowało miejscem w Zarządzie Sejmiku dla Jerzego Gorzelika – przewodniczącego Ruchu Autonomii Śląska. Koalicja została zerwana przez RAŚ, a w dniu 22 kwietnia 2013 roku Jerzy Gorzelik przestał być członkiem Zarządu Województwa Śląskiego. Wynik wyborczy został poprawiony w 2014 roku, kiedy to stowarzyszenie wprowadziło 4 swoich przedstawicieli do Sejmiku Województwa Śląskiego. Ponadto w 2011 roku jako Komitet Wyborczy Wyborców „Autonomia dla Ziemi Śląskiej” zarejestrował sześciu swoich kandydatów do Senatu. Dziś organizacja liczy około 7000 członków, działających w 27 kołach w województwie śląskim i opolskim. W 2015 roku lider Ruchu Autonomii Śląska zapowiedział oficjalne utworzenie partii regionalnej, skupiającej różne śląskie środowiska regionalistyczne, w tym oprócz RAŚ także Związek Górnośląski. | W ciągu prawie dwudziestopięcioletniej działalności RAŚ zmienił się zarówno swój wizerunek, jak i program. Przede wszystkim działacze konsekwentnie zmierzają do zmiany wizerunku stowarzyszenia z separatystycznego na etniczne i autonomiczne. Ważną zmianą w programie jest także zaproszenie do promowania idei decentralizacji w innych regionach. Główną ramą dla tego przedsięwzięcia była zmiana wzorca [[Autonomia śląska|autonomii]] ze Statutu organicznego międzywojennego województwa na rozwiązania autonomiczne państw Europy Zachodniej takich jak Hiszpania: „Inspirując się zachodnioeuropejskim regionalizmem proponujemy wprowadzenie w Rzeczypospolitej Polskiej silnych, autonomicznych województw, które będąc niezależne finansowo od władzy centralnej, samodzielnie decydowałyby o własnych sprawach<ref>Oficjalna strona internetowa RAŚ: http://www.autonomia.pl/n/o-nas, dostęp: 26.03.2015.</ref>.” Także momentem zwrotnym dla wizerunku RAŚ było przystąpienie stowarzyszenia do Wolnego Sojuszu Europejskiego (European Free Alliance) w roku 2003. EFA łączy działaczy autonomicznych i separatystyczny partii europejskich t.j.: Esquerra Republicana de Catalunya (ERC) czy Scottish National Party (SNP)<ref>Oficjalna strona internetowa WSE: http://www.e-f-a.org/parties.php?name=*, dostęp: 26.03.2015.</ref>. Dziś stowarzyszenie działa w zakresie promocji kultury śląskiej, edukacji regionalnej oraz śląskiej mowy. Od początku swej działalności bierze aktywny udział w walce wyborczej do organów samorządowych na Śląsku. W tym zakresie sukcesem organizacji było wprowadzenie w 2010 roku aż trzech swoich przedstawicieli do [[Sejmik województwa śląskiego|Sejmiku Województwa Śląskiego]] oraz zawiązanie koalicji rządzącej w regionie z Platformą Obywatelską na Śląsku, co zaowocowało miejscem w Zarządzie Sejmiku dla Jerzego Gorzelika – przewodniczącego Ruchu Autonomii Śląska. Koalicja została zerwana przez RAŚ, a w dniu 22 kwietnia 2013 roku Jerzy Gorzelik przestał być członkiem Zarządu Województwa Śląskiego. Wynik wyborczy został poprawiony w 2014 roku, kiedy to stowarzyszenie wprowadziło 4 swoich przedstawicieli do Sejmiku Województwa Śląskiego. Ponadto w 2011 roku jako Komitet Wyborczy Wyborców „Autonomia dla Ziemi Śląskiej” zarejestrował sześciu swoich kandydatów do Senatu. Dziś organizacja liczy około 7000 członków, działających w 27 kołach w [[Województwo śląskie (III RP)|województwie śląskim]] i opolskim. W 2015 roku lider Ruchu Autonomii Śląska zapowiedział oficjalne utworzenie partii regionalnej, skupiającej różne śląskie środowiska regionalistyczne, w tym oprócz RAŚ także Związek Górnośląski. | ||
Choć Ruch Autonomii Śląska nie został zarejestrowany jako partia polityczna, lecz jako stowarzyszenie, z punktu widzenia definicji politologicznych już dziś może on spełniać przesłanki określenia go mianem partii etnoregionalnej. Jej definicję przedstawia Katarzyna Sobolewska-Myślik: „partie etnoregionalne będą to takie ugrupowania, których funkcjonowanie opierać się będzie zarówno na poczuciu grupowej świadomości odrębności etnicznej, jak i na grupowej identyfikacji z wyraźnie określonym terytorium. (...) wyrażają zarówno interesy etniczne, jak i interesy regionu”<ref>K. Sobolewska-Myślik, Partie i systemy partyjne na poziomie regionu. Przykład Szkocji i Katalonii, | Choć Ruch Autonomii Śląska nie został zarejestrowany jako partia polityczna, lecz jako stowarzyszenie, z punktu widzenia definicji politologicznych już dziś może on spełniać przesłanki określenia go mianem partii etnoregionalnej. Jej definicję przedstawia Katarzyna Sobolewska-Myślik: „partie etnoregionalne będą to takie ugrupowania, których funkcjonowanie opierać się będzie zarówno na poczuciu grupowej świadomości odrębności etnicznej, jak i na grupowej identyfikacji z wyraźnie określonym terytorium. (...) wyrażają zarówno interesy etniczne, jak i interesy regionu”<ref>K. Sobolewska-Myślik, Partie i systemy partyjne na poziomie regionu. Przykład Szkocji i Katalonii, wyd. Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2012, s. 22-23.</ref>. W swym programie Ruch odnosi się do odmienności etnicznej i ugruntowania tożsamości górnośląskiej, ponadto prezentuje program polityczny związany ze statusem autonomicznym regionu oraz rozwiązywaniem regionalnych problemów gospodarczych. | ||
==Statut stowarzyszenia== | ==Statut stowarzyszenia== | ||
| Linia 34: | Linia 34: | ||
#Myśliwiec M., Wolny Sojusz Europejski – ku redefinicji relacji centrum-peryferia, [w:] Unia Europejska jako współczesny aktor stosunków międzynarodowych, red. J. Knopek, wyd. „Dom Organizatora”, Toruń 2009. | #Myśliwiec M., Wolny Sojusz Europejski – ku redefinicji relacji centrum-peryferia, [w:] Unia Europejska jako współczesny aktor stosunków międzynarodowych, red. J. Knopek, wyd. „Dom Organizatora”, Toruń 2009. | ||
#Sekuła E. A., Po co Ślązakom potrzebny jest naród? Niebezpieczne związki między autonomią i nacjonalizmem, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009. | #Sekuła E. A., Po co Ślązakom potrzebny jest naród? Niebezpieczne związki między autonomią i nacjonalizmem, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009. | ||
#Sobolewska-Myślik K., Partie i systemy partyjne na poziomie regionu. Przykład Szkocji i Katalonii, wyd. Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego | #Sobolewska-Myślik K., Partie i systemy partyjne na poziomie regionu. Przykład Szkocji i Katalonii, wyd. Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2012. | ||
#Wanatowicz M.W., Od indyferentnej ludności do śląskiej narodowości? Postawy narodowe ludności autochtonicznej Górnego Śląska w latach 1945-2003, wyd. UŚ, Katowice 2004. | #Wanatowicz M.W., Od indyferentnej ludności do śląskiej narodowości? Postawy narodowe ludności autochtonicznej Górnego Śląska w latach 1945-2003, wyd. UŚ, Katowice 2004. | ||
#Autonomja Śląska, wyd. z objaśnieniami Konstanty Wolny, nakładem K. Miarki, Mikołów 1920. | #Autonomja Śląska, wyd. z objaśnieniami Konstanty Wolny, nakładem K. Miarki, Mikołów 1920. | ||
Wersja z 12:23, 28 kwi 2015
Autor: Anna Muś
- ENCYKLOPEDIA WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
- TOM: 1 (2014)
Działalność stowarzyszenia rozpoczęła się w 1990 roku w Rybniku, kiedy powstały pierwsze Założenia Programowe oraz statut organizacji. Już w 1991 roku organizacja utworzyła Komitet Wyborczy RAŚ i wprowadziła dwóch posłów do Sejmu RP I kadencji. Pierwszy program organizacji stawiał sobie za cel zerwanie z kolonialnym traktowaniem regionu Górnego Śląska przez władze centralne, wzmocnienie regionu i wspólnoty regionalnej oraz dążenie do wprowadzenia ustroju autonomicznego dla tego regionu. W tym samym okresie powstało wiele śląskich organizacji między innymi Związek Górnośląski. Organizacja została zarejestrowana w formie stowarzyszenia dnia 27 czerwca 2001 roku. W 2003 roku jego przewodniczącym został dr Jerzy Gorzelik, zmiana lidera doprowadziła do zwiększenia dynamiki i zakresu działań stowarzyszenia. W skład Zarządu stowarzyszenia RAŚ w roku 2015 wchodzą: Jerzy Gorzelik (przewodniczący), Henryk Mercik (I wiceprzewodniczący), Monika Kassner (II wiceprzewodniczący), Rafał Adamus (skarbnik), Natalia Pińkowska (sekretarz), Janusz Wita, Waldemar Murek, Roman Kubica i Dariusz Krajan[1]. Na początku w swoich postulatach RAŚ bazował przede wszystkim na Statucie Organicznym dla Województwa Śląskiego z 15 lipca 1920 roku i jego rozwiązaniach w związku z proponowaną autonomią dla regionu.
W ciągu prawie dwudziestopięcioletniej działalności RAŚ zmienił się zarówno swój wizerunek, jak i program. Przede wszystkim działacze konsekwentnie zmierzają do zmiany wizerunku stowarzyszenia z separatystycznego na etniczne i autonomiczne. Ważną zmianą w programie jest także zaproszenie do promowania idei decentralizacji w innych regionach. Główną ramą dla tego przedsięwzięcia była zmiana wzorca autonomii ze Statutu organicznego międzywojennego województwa na rozwiązania autonomiczne państw Europy Zachodniej takich jak Hiszpania: „Inspirując się zachodnioeuropejskim regionalizmem proponujemy wprowadzenie w Rzeczypospolitej Polskiej silnych, autonomicznych województw, które będąc niezależne finansowo od władzy centralnej, samodzielnie decydowałyby o własnych sprawach[2].” Także momentem zwrotnym dla wizerunku RAŚ było przystąpienie stowarzyszenia do Wolnego Sojuszu Europejskiego (European Free Alliance) w roku 2003. EFA łączy działaczy autonomicznych i separatystyczny partii europejskich t.j.: Esquerra Republicana de Catalunya (ERC) czy Scottish National Party (SNP)[3]. Dziś stowarzyszenie działa w zakresie promocji kultury śląskiej, edukacji regionalnej oraz śląskiej mowy. Od początku swej działalności bierze aktywny udział w walce wyborczej do organów samorządowych na Śląsku. W tym zakresie sukcesem organizacji było wprowadzenie w 2010 roku aż trzech swoich przedstawicieli do Sejmiku Województwa Śląskiego oraz zawiązanie koalicji rządzącej w regionie z Platformą Obywatelską na Śląsku, co zaowocowało miejscem w Zarządzie Sejmiku dla Jerzego Gorzelika – przewodniczącego Ruchu Autonomii Śląska. Koalicja została zerwana przez RAŚ, a w dniu 22 kwietnia 2013 roku Jerzy Gorzelik przestał być członkiem Zarządu Województwa Śląskiego. Wynik wyborczy został poprawiony w 2014 roku, kiedy to stowarzyszenie wprowadziło 4 swoich przedstawicieli do Sejmiku Województwa Śląskiego. Ponadto w 2011 roku jako Komitet Wyborczy Wyborców „Autonomia dla Ziemi Śląskiej” zarejestrował sześciu swoich kandydatów do Senatu. Dziś organizacja liczy około 7000 członków, działających w 27 kołach w województwie śląskim i opolskim. W 2015 roku lider Ruchu Autonomii Śląska zapowiedział oficjalne utworzenie partii regionalnej, skupiającej różne śląskie środowiska regionalistyczne, w tym oprócz RAŚ także Związek Górnośląski.
Choć Ruch Autonomii Śląska nie został zarejestrowany jako partia polityczna, lecz jako stowarzyszenie, z punktu widzenia definicji politologicznych już dziś może on spełniać przesłanki określenia go mianem partii etnoregionalnej. Jej definicję przedstawia Katarzyna Sobolewska-Myślik: „partie etnoregionalne będą to takie ugrupowania, których funkcjonowanie opierać się będzie zarówno na poczuciu grupowej świadomości odrębności etnicznej, jak i na grupowej identyfikacji z wyraźnie określonym terytorium. (...) wyrażają zarówno interesy etniczne, jak i interesy regionu”[4]. W swym programie Ruch odnosi się do odmienności etnicznej i ugruntowania tożsamości górnośląskiej, ponadto prezentuje program polityczny związany ze statusem autonomicznym regionu oraz rozwiązywaniem regionalnych problemów gospodarczych.
Statut stowarzyszenia
Projekt statutu organicznego i zmiany konstytucji rzeczpospolitej polskiej
Działalność
Przeszłość. Kontekst historyczny
Przyszłość. Inspiracja europejska
Bibliografia
Źródła:
- Ustawa Konstytucyjna zawierająca statut organiczny Województwa Śląskiego (Dz. U. RP z 1920 r. nr 73, poz. 494) z dnia 15.07.1920.
- Ustawy Sejmu Śląskiego 1922-32, wyd. Drukarnia Katolicka, Katowice 1932.
- Ustawa Konstytucyjna z dnia 6 maja 1945 roku wydana przez Krajową Radę Narodową.
- Manifest EFA 4014 Wybory do Parlamentu Europejskiego 22-25 Maja (EFA MANIFESTO Elections European Parliament 22-25 May 2014).
Prace zwarte i opracowania:
- Ciągwa J., Autonomia Śląska 1922-39, wyd. Muzeum Śląskie, Katowice 1988.
- Marcoń W., Autonomia Śląska, wyd. Adam Marszałek, Toruń 2009.
- Myśliwiec M., The Spanish Autonomous Model in Poland? The Political Concept of the Silesian Autonomy Movement, w: The Ways of Federalism and The Horizons of the Spanish State of Autonomies, red. A. López Basaguren, L. Escajedo San Epifanio, Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2013.
- Myśliwiec M., Wolny Sojusz Europejski – ku redefinicji relacji centrum-peryferia, [w:] Unia Europejska jako współczesny aktor stosunków międzynarodowych, red. J. Knopek, wyd. „Dom Organizatora”, Toruń 2009.
- Sekuła E. A., Po co Ślązakom potrzebny jest naród? Niebezpieczne związki między autonomią i nacjonalizmem, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009.
- Sobolewska-Myślik K., Partie i systemy partyjne na poziomie regionu. Przykład Szkocji i Katalonii, wyd. Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2012.
- Wanatowicz M.W., Od indyferentnej ludności do śląskiej narodowości? Postawy narodowe ludności autochtonicznej Górnego Śląska w latach 1945-2003, wyd. UŚ, Katowice 2004.
- Autonomja Śląska, wyd. z objaśnieniami Konstanty Wolny, nakładem K. Miarki, Mikołów 1920.
- Historia Górnego Śląska, red. J. Bahlcke, D. Gawrecki, R. Kaczmarek, Gliwice 2011.
- Nadciągają Ślązacy. Czy istnieje narodowość śląska?, red. L. Nijakowski, wyd. Scholar, Warszawa 2004.
Przypisy
- ↑ Oficjalna strona internetowa RAŚ: http://autonomia.pl/n/wladze-ruchu-autonomii-slaska, dostęp: 26.03.2015.
- ↑ Oficjalna strona internetowa RAŚ: http://www.autonomia.pl/n/o-nas, dostęp: 26.03.2015.
- ↑ Oficjalna strona internetowa WSE: http://www.e-f-a.org/parties.php?name=*, dostęp: 26.03.2015.
- ↑ K. Sobolewska-Myślik, Partie i systemy partyjne na poziomie regionu. Przykład Szkocji i Katalonii, wyd. Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2012, s. 22-23.
Źródła on-line
- http://autonomia.pl
- http://poradzymy.pl
- http://e-f-a.org
- http://greens-efa.eu
- http://jaskolkaslaska.eu
- http://nowagazetaslaska.eu
- http://gornoslaskie-dziedzictwo.com
- http://slaskie.pl
- http://marszautonomii.pl
- http://dziennikzachodni.pl
- http://digitalizacja.republika.pl
- http://danga.pl
- http://silesiana.org/
- http://stat.gov.pl
- http://wybory2010.gov.pl
- http://katowice.gazeta.pl
- http://tvs.pl
- http://katowice.pkw.gov.pl/g2/oryginal/2014_11/4b85ded813729a34ec9ba956e5b5b1d5.pdf
- http://katowice.pkw.gov.pl/g2/oryginal/2014_11/8c1d6d9b50f9c8d7484e7454d4cbadd9.pdf
