Telewizja

Telewizja to dział telekomunikacji zajmujący się nadawaniem, przesyłaniem oraz odtwarzaniem w miejscu odbioru scen ruchomych z natury lub obrazów uprzednio zarejestrowanych. Łącznie z obrazem może być nadawany towarzyszący mu dźwięk. Rozróżnia się telewizję programową (przeznaczoną do nadawania dla szerokiego ogółu odbiorców specjalnie opracowanych programów artystycznych, informacyjnych, szkoleniowych i in.), oraz telewizję użytkową (przeznaczoną do zdalnej obserwacji zjawisk lub zdalnej kontroli różnych procesów w nauce, przemyśle, gospodarce itp., realizowaną w sieciach zamkniętych, najczęściej przewodowych. Telewizja programowa może być rozsiewcza (najczęstsza) lub przewodowa (kablowa), w której transmisja sygnałów odbieranych z nadajników ziemskich lub satelitarnych odbywa się całkowicie lub częściowo na drodze przewodowej. Zależnie od rodzaju obrazu rozróżnia się telewizję monochromatyczną (czarno-białą), w której nadaje się informacje o przestrzennym rozkładzie luminancji obrazu, oraz telewizję kolorową, w której nadaje się i odtwarza również informacje o wszystkich cechach kolorymetrycznych obrazu (barwie). Istnieje również –stosowana do specjalnych celów – telewizja stereoskopowa (monochromatyczna lub kolorowa), w której wrażenie głębi odtwarzanego obrazu uzyskuje się przez wykorzystanie właściwości widzenia dwuocznego. W zależności od metody przesyłania informacji rozróżnia się telewizję analogową, w której sygnał wizyjny jest ciągłą funkcją czasu i zależy od luminancji kolejno wybranych elementów obrazu, oraz telewizję cyfrową, w której sygnał wizyjny jest określany jedynie w wybranych chwilach i stanowi kombinację 2 stanów: „jeden” i „zero”. Ze względu na jakość odtwarzanego obrazu rozróżnia się telewizję standardową (konwencjonalną), o jakości stosowanej powszechnie w telewizji programowej i stosunku boków obrazu 4:3, telewizję o podwyższonej jakości, o stosunku boków 16:9, telewizję o bardzo dużej rozdzielczości obrazu, o 2-krotnie większej liczbie linii wybierania obrazu i stosunku boków obrazu 16:9 oraz telewizję o małej rozdzielczości obrazu, o mniejszej liczbie linii wybierania (np. telewizja użytkowa)..

Początki telewizji

25 października 1952r. roku Doświadczalna Stacja Telewizyjna Instytutu Łączności, zlokalizowana przy ul. Ratuszowej 11 w Warszawie, wyemitowała pierwszy eksperymentalny polski program telewizyjny. Próby miały miejsce jednak już znacznie wcześniej: 26 sierpnia 1939 roku pierwszą próbną transmisję telewizyjną nadano w Warszawie z udziałem Mieczysława Fogga. Prace Instytutu Łączności, a potem Państwowego Instytutu Telekomunikacji (PIT) nadzorowane przez prof. Janusza Groszkowskiego i koordynowane przez inż. Lesława Kędzierskiego kontynuował Instytut Tele- i Radiotechniczny (ITR). Regularną emisję Telewizja Polska rozpoczęła w styczniu 1953 roku. Początkowo nadawano półgodzinne audycje raz w tygodniu. Po trzech miesiącach czas emisji zwiększył się do jednej godziny tygodniowo. Pokazano wtedy widzom pierwsze programy sportowe, programy dla dzieci, a nawet spektakl teatralny. 22 lipca 1954 roku nadano pierwszy program z nowej siedziby Doświadczalnego Ośrodka Telewizyjnego przy obecnym pl. Powstańców Warszawy. Dwa lata później powstał pierwszy regionalny ośrodek telewizyjny w Łodzi. W kolejnych latach uruchomiono następne: w 1957 roku w Katowicach i Poznaniu, w 1958 roku w Gdańsku, w 1960 - w Szczecinie, w 1961 - w Krakowie i w 1962 - we Wrocławiu. W 1957 roku TVP nadawała 22 godziny programu tygodniowo, a w roku 1958 – 26 godzin.

Powstanie regionalnego ośrodka telewizyjnego w Katowicach

Pierwszym naczelnym inżynierem ośrodka w Katowicach był mgr inż. Józef Małogłówka – był on równocześnie pełnomocnikiem ministra łączności i prezesa radiokomitetu do spraw uruchomienia tego ośrodka. Ośrodek został zlokalizowany w Bytkowie, w odległości 6km od centrum Katowic. Podstawowym obiektem technologicznym była stacja nadawcza oraz maszt telewizyjny o wysokości 225m. Masz ten został wykonany i zmontowany na miejscu przez śląską „Stalkonstrukcję”. Ośrodek telewizyjny w Katowicach został wyposażony w aparaturę nadawczą angielskiej firmy Marconi. Aparatura ta obejmowała dwa nadajniki (każdy o mocy 9kW) i dwa nadajniki fonii (każdy 2,5kW). Nadajniki te mogły pracować oddzielnie albo w układzie równoległym. Rozwiązanie takie zapewniało 100% pewności pracy stacji oraz stwarzało dogodne warunki prowadzenia konserwacji każdego z osobna wówczas, gdy drugi nie pracuje. Szczytowa moc promieniowania anteny w kierunku poziomym wynosiła 265kW, efektywna zaś około 225kW. Moc ta, jak i wysokość zawieszenia anteny, zapewniały natężenie pola rzędu 0,5mV/m w promieniu około 95km od stacji, a 5 mV/m w promieniu 50km. Obszar pokrywany przez stację był zamieszkały w chwili jej uruchomienia przez 4,5 mln mieszkańców. W 1957r. oraz przez wiele kolejnych lat była to jedna z najsilniejszych stacji telewizyjnych w Polsce. Zasięgiem swoim obejmowała ona nie tylko Śląsk i Zagłębie, ale i całą południową i zachodnią część kraju. Z kolei w skład części studyjnej ośrodka wchodziło prowizoryczne studio o powierzchni 120m2, wyposażone w dwie kamery superortikonowe oraz zespół telekin z dwiema kamerami widikonowymi na które poprzez lustra (tzw. multiplexer) rzutowany był obraz z projektorów 35mm i 16mm też z rzutnika diapozytywów. W bezpośrednim sąsiedztwie studia urządzono małą kabinę do zapowiedzi oraz szereg pomieszczeń ogólnotechnicznych. Obraz spikera był nadawany poprzez kamery znajdujące się w studio. Urządzenia studyjne podobnie jak urządzenia nadawcze zostały zakupione w angielskiej firmie Marconi. Dalsze wyposażenie ośrodka stanowił telewizyjny wóz transmisyjny, zakupiony w francuskiej firmie „La Radio Industrie”, był on wyposażony w 3 kamery superoptikonowe. Montażem aparatury studyjnej kierował inż. Karol Mori, montażem nadajnika – mgr inż. Tadeusz Klomby. Równocześnie z otwarciem ośrodka katowickiego została oddana do eksploatacji tymczasowa linia radiowa na trasie Łódź – Katowice. Pierwsza próbna transmisja na tej linii została przeprowadzona 2 listopada 1957r. Stacje przekaźnikowe na trasie Łódź – Katowice znajdowały się w Piotrkowie, Dobromierzu i Podzamczu. Na odcinku tym pracował pojedynczy komplet aparatury. Przy odwracaniu kierunku na każdej stacji przekaźnikowej zamieniano miejscami nadajnik z odbiornikiem. Czynności te wymagały oczywiście odpowiednio długiego czasu, czasem do pół godziny i więcej. Drugi komplet aparatury na tym odcinku zainstalowany został dopiero w sierpniu 1958r. W międzyczasie w kilka miesięcy po uruchomieniu ośrodka telewizyjnego w Katowicach zostało zrealizowane stałe połączenie z telewizją czechosłowacką (przez Ostrawę). Próby zastosowania do tego celu techniki retransmisji za pomocą odbiornika nie dały dobrego rezultatu ze względu na znaczny poziom zakłóceń przemysłowych w rejonie Katowic, spowodowanych m.in. działaniem przemysłowych pieców wielkiej częstotliwości. Połączeniem tym jednak transmitowano m.in. pierwszą międzynarodową transmisję z Berna (4 grudnia 1957r.). Ostatecznie połączenie z Ostrawą zrealizowano poprzez Szyndzielnię za pomocą aparatury stosowanej również w Telewizji Czechosłowackiej. Z wykorzystaniem tego odcinka trasy przekazywana była pierwsza w Polsce transmisja długodystansowa z Paryża (15 lutego 1958r.). Transmitowane były wówczas mistrzowska świata na lodzie. W 1960r. połączenie z Czechosłowacją zostało uzyskane na trasie Śnieźne Kotły - Zwiricina. W międzyczasie Polska Telewizja uzyskała drugie połączenie graniczne przez Śnieżne Kotły do Landes Krone w NRD. Na obu tych relacjach zastosowano aparaturę TM-110. 8 września 1960r. trasy te zostały wykorzystane do transmisji olimpiady z Rzymu, która była przekazywana do Polski zarówno przez Czechosłowację jak i NRD. Studio katowickie było pozbawione w tym czasie odpowiedniego zaplecza scenograficznego i redakcyjnego. Redakcje telewizyjne mieściły się w budynku rozgłośni radiowej przy ul. Ligonia 29 w Katowicach. Oddzielenie studia redakcji stwarzało poważne problemy podczas realizacji programu. W momencie podejmowania decyzji o budowie ośrodka katowickiego zakładano bowiem, że w niedalekiej przyszłości zostanie zbudowany oddzielny ośrodek studyjny, po czym na miejsce jego lokalizacji proponowano Park Kościuszki w Katowicach. Mimo trudnych warunków lokalowych ośrodek katowicki od pierwszych dni swego istnienia w coraz większym stopniu zaznaczał swoją obecność zarówno na antenie ogólnopolskiej jak i w programie lokalnym. W pierwszym okresie program był nadawany 3 razy w tygodniu od 3 do 4 godzin dziennie. Po oddaniu do eksploatacji łącza Warszawa – Łódź – Katowice liczba dni z programem została zwiększona stopniowo do 6 dni, a z czasem objęła pełny tydzień. Program telewizyjny stacji katowickiej, z uwagi na dużą jej moc docierał od początku jej istnienia do różnych rejonów województwa katowickiego, ale odbierany był także w miejscowościach przygranicznych po stronie czechosłowackiej.

Nowe studio w regionalnym ośrodku telewizyjnym w Katowicach

29 kwietnia 1966r. Śląsk otrzymał nowy ośrodek studyjny, zbudowany obok istniejącego ośrodka. Budowę tej części ośrodka rozpoczęto 15 marca 1961r. W jego skład wchodziły 4 bloki podstawowe, tworzące jedną funkcjonalną całość. Były to bloki: zespołu wielkiego studia telewizyjnego, warsztatów i magazynów, emisji centralnej aparatury telewizyjnej oraz redakcji i filmu. Kubatura całkowita obiektu wynosiła około 41 608m3. Wielkie studio telewizyjne miało powierzchnię 432m2 i kubaturę 4 752m3, wyposażone było w 5 kamer superortikonowych, urządzenie tylnej projekcji, zautomatyzowane oświetlenie i urządzenia klimatyzacyjnej. Baza filmowa została wyposażona we wszelki niezbędny sprzęt do obróbki, udźwiękowienia i montażu taśmy filmowej. W skład bazy wchodziły sale przeglądu filmów, magazyny materiałowe, ciemnie, pracownie foto itp. W jej dyspozycji znajdował się także odpowiedni sprzęt zdjęciowy i oświetleniowy, umożliwiający wykonywanie zdjęć typu reportażowego. Katowicki ośrodek telewizyjny powstał przy znacznym udziale środków finansowych WRN. Finansowanie to odbywało się na podstawie uchwały nr 37/583 Prez. WRN z dnia 9 grudnia 1960r. oraz specjalnej umowy z Komitetem do spraw Radia i Telewizji z dnia 21 września 1960r. Łączny koszt budowy tego ośrodka wynosił 83 mld zł. Sygnał Telewizji Katowice został opracowany na motywach starej śląskiej piosenki ludowej „Drzemie mi się, drzemieć – wcale mi się spać chce”. Nieparzyste metrum oryginału zmienione zostało w sygnale na metrum parzyste..

Rozwój telewizji w Polsce i na Śląsku

W połowie lat pięćdziesiątych pojawili się twórcy i spikerzy telewizyjni, którzy towarzyszyli polskim widzom przez następne dziesięciolecia. W 1956 roku po raz pierwszy widzowie obejrzeli telewizyjne widowisko kryminalne. Reklama, która obecnie stanowi jedno z głównych źródeł finansowania. Prognoza pogody, jako stała pozycja po „Wiadomościach dnia”, po raz pierwszy pojawiła się we wrześniu 1957 roku. Wtedy też zaczęto emitować stały program dla dzieci. W 1967 roku łączny czas emisji Telewizji Polskiej wyniósł 4532 godziny programu, zrealizowanego w 8 ośrodkach telewizyjnych, wykorzystując 11 studiów i 6 wozów transmisyjnych. Użyto 19 ośrodków nadawczych dużej mocy i 50 małej mocy, obejmujących zasięgiem 63 % kraju i 78 % ludności. Największe wówczas studio telewizyjne znajdowało się w Katowicach. W 1963 roku telewizja Polska podpisała umowę z Naczelnym Zarządem Kinematografii w sprawie produkcji filmów dla telewizji. Udział TVP w produkcji filmowej wzrósł, gdy – w ramach jej struktury – powołano do życia Telewizyjną Wytwórnię Filmową POLTEL z oddziałami w Katowicach i Krakowie. W końcu lat sześćdziesiątych oddano do użytku pierwsze obiekty, budowanej od 1962 roku, Centralnej Rozgłośni Radiowo-Telewizyjnej – obecnie głównej siedziby TVP S.A. przy ul. Woronicza w Warszawie. W 1970 roku rozpoczęto, początkowo tylko w Warszawie, emisję Programu 2 TVP. Codzienny program „Dwójki” ruszył w 1974 roku. W 1971 roku rozpoczęto nadawanie telewizji kolorowej. Począwszy od 1970 roku w ramach cyklu „Polski Film Dokumentalny” prezentowano dzieła polskich dokumentalistów, materiały archiwalne oraz produkcje zagraniczne. Dużą popularnością cieszyły się programy przyrodnicze i popularnonaukowe, np. „Sonda”. Istotne zmiany w programie nastąpiły w 1985 roku, kiedy to pojawiły się – niezwykle popularne również dziś – nowoczesne programy informacyjne: „Teleekspress” i „Panorama”. Rozpoczęto emisję nowych audycji reporterskich oraz programów przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych. Lata dziewięćdziesiąte w Telewizji Polskiej przebiegały pod znakiem przeobrażeń, będących odpowiedzią na polityczną i gospodarczą transformację w Polsce, a także na dynamiczny rozwój technologiczny i potrzeby powstającego „społeczeństwa informacyjnego”.

Telewizja po 1989r.

Ten okres w historii telewizji nazywany bywa „telewizją rządową” z uwagi na podporządkowanie Komitetowi do spraw radia i Telewizji, który zgodnie z ówczesnymi przepisami działał przy Radzie Ministrów jako centralny organ administracji państwowej i miał monopol na tworzenie i nadawanie programu radiowego i telewizyjnego. Ówczesny system telewizji przejawiał następujące cechy: hegemonia partii komunistycznej; rozległe funkcje i kompetencje oraz funkcjonalna rozbudowa aparatu państwowego w telewizji; scentralizowany sposób sprawowania władzy nad telewizją; funkcjonującą jako monocentryczny system komunikowania „z góry do dołu”; homogeniczność polityczna podstawowych instytucji systemu telewizyjnego. Celem tego systemu było oczywiście wzmocnienie systemu politycznego i aparatu władzy, jednak w efekcie ten model telewizji okazał się dysfunkcjonalny z punktu widzenia samej władzy, a dlatego że: 1)dominacja funkcji propagandowej (ideowej) realizowanej w sposób stereotypowy osłabia wiarygodność i stopień akceptacji przekazywanych informacji, 2) znaczna część przekazywanych informacji nie odzwierciedla rzeczywistości, tylko problemy, poglądy i zainteresowania aparatu partyjno-państwowego, nie jest też dostosowana do potrzeb poznawczych społeczeństwa, pogłębiając w efekcie dystans między rządzącymi i rządzonymi, 3) oferując ten sam zestaw treści ogółowi odbiorców telewizja oddziałuje w kierunku unifikacji, standaryzacji i homogenizacji wiedzy oraz gustów masowego audytorium, co stoi w sprzeczności z tendencjami do ich różnicowania się. . W 1993 roku Telewizja Polska została przyjęta do Europejskiej Unii Radiowo-Telewizyjnej (EBU). W marcu 1993 roku, na użytek Polaków zamieszkałych za granicą, uruchomiono satelitarny program TV Polonia, który dziś jest dostępny przez całą dobę. Zmianie uległ również status prawny telewizji. Od 31 grudnia 1993 roku Telewizja Polska, która przez cały poprzedni okres funkcjonowała w strukturze rządowego Komitetu ds. Radia i Telewizji, uzyskała formę spółki akcyjnej Skarbu Państwa, a także samodzielność organizacyjną oraz niezależność merytoryczną i finansową. Zmiany te były możliwe dzięki ustawie o radiofonii i telewizji z 29 grudnia 1992 roku. Jednocześnie 10 lokalnych ośrodków TVP, zostało przekształconych w oddziały terenowe TVP S.A. Od 1996 roku Telewizja Polska jest obecna w Internecie pod adresem http://www.tvp.pl W kwietniu 1997 roku Telewizja Polska, jako pierwszy polski nadawca, uruchomiła testową cyfrową emisję kanału tematycznego „Tylko muzyka”. Eksperyment zakończono w lutym 1998 roku. W 2000 roku na wniosek TVP, Komisja Sygnatariuszy Porozumienia Polskich Nadawców „Przyjazne media” opracowała system znaczników informujących, dla kogo przeznaczony jest program. 1 stycznia 2001 roku wprowadzono w Spółce długo przygotowywaną reformę, której głównym założeniem było rozdzielenie funkcji nadawania i produkcji audycji. Od 1 stycznia 2001 roku TVP jest także pełnoprawnym członkiem Stowarzyszenia Europejskich Telewizji Kulturalnych ARTE, z którym współpracę programową rozpoczęła już w 1996 roku.

Ewolucja rynku telewizyjnego

Proces zmian w mediach takich jak telewizja rozpoczął się później niż w np. w prasie, a jego nasilenie przypada na 1992 i 1993r. Charakterystyczne dla niego były następujące zjawiska. Rynek loklanych mediów elektronicznych ulegał porządkowaniu prawnemu przez przyznawanie koncesji kolejnym stacjom telewizyjnym i radiowym. Potencjalny rynek lokalnych stacji radiowych oceniało się w 1991r. na około 1600. Został on jednakże zweryfikowany przez rynek reklamowy oraz potrzeby i zainteresowania odbiorców. Rok 1994 był pierwszym, w którym rozpoczęto przyznawać koncesje stacjom radiowym i telewizyjnym. Znaczna część stacji lokalnych działających bez żadnych zezwoleń stała się rozgłośniami nielegalnymi. Stacje radiowe i telewizyjne zakładanie były przede wszystkim w większych aglomeracjach oraz miastach będących centrami gospodarczymi lokalnych obszarów, a więc w tych ośrodkach gdzie istnieje potencjalnie największy rynek reklamowy. Zespoły dziennikarskie nowych rozgłośni i ośrodków telewizyjnych były zasadniczo tworzone w oparciu o kadry pochodzące z publicznych mediów. W mniejszych ośrodkach kadra dziennikarska miała bardzo małe doświadczenie w pracy zawodowej, niejednokrotnie byli to amatorzy, którzy uczyli się wraz z rozwojem stacji. Z reguły tylko redaktor naczelny ma doświadczenie w pracy dziennikarskiej, zdobyte przeważnie w prasie różnego typu. Dlatego też w ofercie programowej stacji lokalnych była bardzo ograniczona ilość materiałów dziennikarskich. Zdecydowanie dominowała muzyka i informacja użytkowa, dla której uzyskania nie są potrzebne specjalne umiejętności fachowe. Zaangażowanie kapitałowe prywatnego biznesu było determinowane sytuacją prawną mediów. Przeciągające się procedury koncesyjne nie służyły dobrze temu procesowi. Dlatego też wyposażenie techniczne mniejszych stacji było bardzo skromne. Zasięg oddziaływania społecznego stacji lokalnych ogranicza się do obszaru miasta – siedziby redakcji lub najbliższego mikroregionu. Obecna pozycja rynkowa poszczególnych stacji wyraźnie została zdeterminowana przez moment rozpoczęcia emisji. Im wcześniej to nastąpiło, tym pozycja na rynku często jest wyższa. Wejście na rynek pierwszych komercyjnych rozgłośni radiowych i telewizyjnych odbywało się kosztem audytorium mediów publicznych. Obecnie można obserwować zjawisko konkurencji między poszczególnymi stacjami komercyjnymi. Wynika to z faktu, że oferta programowa komercyjnych stacji jest bardzo zbliżona. Jak zostało powiedziane wyżej, niemal wszystkie niepaństwowe telewizje były tworzonymi głównie przez entuzjastów stacjami lokalnymi – z uwagi na stosunkowo niski koszt ich uruchomienia (do rozpowszechniania sygnału, poza sprzętem studyjnym, wystarczał małej mocy nadajnik). Tytuł pierwszej niepublicznej stacji TV – nie tylko w Polsce, ale w tej części Europy – przypadł Prywatnej Telewizja Echo, założonej w 1990 roku we Wrocławiu. Dzięki uzyskanemu zezwoleniu na tymczasowe nadawanie, telewizja ta – mimo braku przepisów regulujących rynek medialny – mogła legalnie rozpowszechniać swój program drogą naziemną. Twórcy PTV Echo znaleźli niebawem naśladowców w innych częściach Polski. Jeszcze w tym samym roku w Lubinie utworzona została TV Miedziowa (później znana pod nazwą TVL). Do 1993 roku powstały także: "Top Canal" w Warszawie, "Sky Orunia" w Gdańsku, TV Lubań, "TV Vigor" w Gorzowie, "TV AVAL" w Jeleniej Górze, a przede wszystkim kilkanaście stacji które - obok wrocławskiego "Echa" – miały wkrótce stworzyć ogólnopolską sieć pod nazwą "Polonia 1" W grudniu 1992r. z emisją ruszyła także pierwsza na satelicie polska telewizja prywatna – Pol-Sat (ówczesna pisownia nazwy). Z braku możliwości legalnej emisji z Polski, produkowany przez Pol-Sat program emitowany był z Holandii – przesyłany z kraju do stacji nadawczej na kasetach wideo. Jednym z pierwszych sukcesów stacji było niewątpliwie uruchomienie – już w pierwszych miesiącach nadawania – własnego serwisu informacyjnego pod nazwą "Informacje". Polsat mianem jedynej prywatnej telewizji o charakterze ogólnopolskim cieszył się jednak zaledwie kilka tygodni. Już w marcu 1993 roku ruszyła wspomniana wcześniej sieć Polonia 1, nadająca swój program drogą naziemną, za pośrednictwem trzynastu stacji lokalnych – działających w największych miastach całej Polski. Stworzona została przez włoskiego magnata prasowego, Nicolę Grauso (wówczas także właściciela dziennika "Życie Warszawy") przy współpracy z Silvio Berlusconim. Poza wymienionym już wrocławskim PTV Echo w sieci znalazły się także: Nowa Telewizja Warszawa, Telewizja Niezależna Lublin, PTV Rondo Katowice, PTV Opole, PTV Krater z Krakowa, PTV Morze ze Szczecina, TV ES z Poznania, TV EX z Bydgoszczy, Tele-Top z Gdyni, Tele-24 Łódź, TV Copernicus Olsztyn i TV Centrum Kalisz. Każda ze stacji – poza kilkoma godzinami programów lokalnych – nadawała przede wszystkim pasmo ogólnopolskie, przygotowywane przez Polonię 1. W podobny sposób swoje programy rozprowadzała również powstała w 1993 roku ATV – Krajowa Telewizja Kablowa z siedzibą w Łodzi. W odróżnieniu jednak od Polonii 1, jej bloki programowe emitowane były nie przez stacje naziemne, a coraz liczniej powstające telewizje kablowe – jako "wypełniacz" na kanale lokalnym, opcjonalnie jako osobny program. ATV prezentowała głównie europejskie kino, seriale i programy. 3 października 1997 wystartowała stacja TVN - drugi po Polsacie ogólnopolski nadawca telewizyjny. Uzyskanie takiego zasięgu możliwe było dzięki fuzji z TV Wisła (posiadającą częstotliwości w południowej Polsce). Sam TVN dysponował koncesją na nadawanie w województwach północnych, co razem zapewniało odbiór programu w największych miastach Polski.

Telewizja na Śląsku – publiczna i prywatna

Od 1 września 2013r. telewizja publiczna funkcjonuje jako Telewizja Regionalna. Program Telewizji Regionalnej jest organizowany przez 16 ośrodków regionalnych, w tym TVP Katowice. Śląska telewizja ma w dni powszednie 4,5 godziny programu własnego, a weekendy 5,5 godziny. Ponadto regionalnie odbierane jest także TVP Info, które korzystając z pasm nadawczych oddziałów regionalnych aspiruje do bycia konkurencją dla typowych kanałów informacyjnych mediów komercyjnych. W kwestii o telewizji komercyjnych, to nastąpiła daleko idąca pluralizacja i dywersyfikacja rynku. Pojawiają się telewizje gminne, samorządowe, kablowe o lokalnym zasięgu a także telewizje internetowe. Na szczególną uwagę ze względu na skalę oddziaływania i sukces rynkowy zasługuje TVS (Telewizja Silesia). Telewizja ta wypełniła niszę rynkową, korzystając ze słabnącej pozycji Telewizji Katowice (publicznej) oraz odwołując się do kultury śląskiej – wykorzystywanie gwary, systemów identyfikacji regionalnej oraz kodów kulturowych charakterystycznych dla regionu śląskiego.

Autor: Paweł Sołtysik

Bibliografia

• Bajka Z., Historia mediów, Kraków 2008.
• Dobek-Ostrowska B., Systemy telewizyjne na świecie [w:] Studia z teorii komunikowania masowego. red. Dobek-Ostrowska B., Wrocław 1999.
• Fukusiewicz J., Film i telewizja w Polsce, Warszawa 1975.
• Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe: teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu, Kraków 1999.
• Goban-Klas T., Powstanie i rozwój mediów: od malowideł naskalnych do multimediów, Kraków 2001.
• Godzic W., Telewizja - najważniejsze medium XX wieku [w:] Media audiowizualne: podręcznik akademicki, red. nauk. Godzic W., Warszawa 2010.
• Godzic W., Telewizja. Ziemia jałowa czy pieszczota dla oczu [w:] Dziennikarstwo i świat mediów , red. Bauer Z., Kraków 2000.
• Komunikatorzy: wpływ, wrażenie, wizerunek, red. Drzycimski A., Bydgoszcz 2000.
• Markiewicz W., Szklany Brat, „Polityka” , nr 40, 2002.
• McQuail D., Teoria komunikowania masowego. Tłum. Bucholc M., Szulżycka A., red. nauk. Goban-Klas T. Warszawa 2007.
• Media a wyzwania XXI wieku, red. Bronikowska M., Warszawa 2009.
• Media i dziennikarstwo w Polsce 1989 – 1995, red. G. G. Kopper, I. Rutkiewicz, K. Schliep, Kraków 1996.
• Miszczak S., Historia radiofonii i telewizji w Polsce, Warszawa 1972.
• Ogonowska A., Telewizja [w:] Słownik wiedzy o mediach, red. Chudziński E., Bielsko-Biała 2007.
• PRASA, radio i telewizja w Polsce : zarys dziejów, red. Grzelewska D., Warszawa 1999.
• Radio i gazety. Transformacja polskich mediów regionalnych po 1989r., red. K. Wolny-Zmorzyński, Toruń 2010.
• Waliszewski H., Magia telewizji, „Głos Nauczycielski”, nr 10, 2011.

Źródła on-line

• Historia prywatnej telewizji w Polsce http://www.emsoft.strefa.pl/med10.htm 30.09.2013
• Historia telewizji http://www.ceo.org.pl/sites/default/files/news-files/historia_telewizji_0.pdf 30.09.2013
• Historia telewizji w pigułce http://www.tvp.pl/o-tvp/bip/o-tvp/historia-telewizji-polskiej-w-pigulce/826863 30.09.2013
• Początki telewizji w http://www.poland.gov.pl/gallery/poznaj_polske/Media/POLSKA_TELEWIZJA_W_LATACH_1952-1989.pdf Polsce 30.09.2013
• Skierski M., Historia prywatnej telewizji w Polsce http://www.emsoft.strefa.pl/med10.htm 30.09.2013
• Polska. Środki przekazu. Telewizja http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/4575133/polska-srodki-przekazu-telewizja.html 30.09.2013
• 60 lat telewizji w Polsce. Cofamy się w czasie http://www.komputerswiat.pl/jak-to-dziala/2012/02/60-lat-telewizji-w-polsce-cofamy-sie-w-czasie.aspx 30.092013