Nowiny Raciborskie

Autor: Michał Garbacz

ENCYKLOPEDIA WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

TOM: 2 (2015)

Strona tytułowa pierwszego numeru gazety.

„Nowiny Raciborskie” – gazeta wydawana w Raciborzu, w języku polskim, w latach 1889-1921 z dopiskiem: Pismo poświęcone ludowi, z czasem podtytuł zmienił się na: Pismo dla ludu polsko-katolickiego. Gazeta ukazywała się dwa razy w tygodniu, a od października 1892 roku, trzy razy w tygodniu. Założona z inspiracji Ligi Polskiej przez braci Ignacego i Józefa Rostków ze wsparciem Jana Karola Maćkowskiego. We wrześniu 1891 roku gazetę kupił jej dotychczasowy redaktor Jan Karol Maćkowski. W 1893 roku Maćkowski z powodu procesów prasowych musiał opuścić Śląsk, a gazetę odkupił w listopadzie 1894 roku Jan Eckert, powiązany z koncernem Katolika. Od stycznia 1901 roku gazeta wydawana była już przez to wydawnictwo. W roku 1919 prawo do wydawania gazety nabył Józef Palędzki, który wydawał ją aż do III powstania śląskiego w 1921 roku, potem zniknęła z rynku.

Zawierała dodatki: „Gość Świąteczny”, „Gospodarz”, „Rolnik” i „Ognisko Domowe”. Teksty miały rozbudzać uczucia patriotyczne czytelników. Nowiny skierowane były do „ludu”, podawały podstawowe informacje ze świata i najbliższej okolicy, drukowały lirykę i powieści historyczne, nie stroniono od treści sensacyjnych i obyczajowych. Na ostatniej stronie znajdowały się reklamy i ogłoszenia drobne. Zasięgiem swym obejmowała Górny Śląsk, ale większość czytelników skupiona były w okolicach Raciborza. Redakcja mieściła się w Raciborzu, początkowo w Starejwsi w domu Nawratha, następnie na ulicy Brońki 41 a potem na ulicy Długiej 60 i Panieńskiej 11.

Nakład Nowin w roku 1890 wynosił: 2 tys. egzemplarzy, w roku 1892: 3 tys., zaś w roku 1894: 5 tys. Od roku 1895 nakład spadł do 4 tys. egzemplarzy, w roku 1902 do 1,1 tys. egzemplarzy. Dopiero w okresie plebiscytu osiągnął 6000 tys. egzemplarzy. Redaktorami byli m.in.: Jan Karol Maćkowski, Dionizy Królikowski, J. Domański, Jan Eckert, Konstanty Prus, Józef Palędzki, Janina Omańkowska, Bolesław Palędzki.

Gazeta była drukowana w drukarniach: Fr. Lindner w Raciborzu, R. Meyer w Raciborzu, Telesfor Nowicki w Raciborzu, Jan Eckert w Raciborzu, Nowiny Raciborskie w Raciborzu i Spółka „Katolik” w Bytomiu.

Bibliografia

1. Długajczyk E. Oblicze polityczne i własnościowe prasy polskiej w województwie śląskim 1922-1939, Katowice 1990, s. 92, 47.
2. Gröschel B., Die Presse Oberschlesiens von den Anfängen bis zum Jahre 1945, Dokumentation und Strukturbeschreibung, Berlin 1993, s.238.
3. Prasa Polska w latach 1865-1918, red. J. Łojek, Warszawa 1976, s. 210.

Śląska Biblioteka Cyfrowa

• Nowiny Raciborskie
• Mapa czasopism