Klub Sportowy Skra Częstochowa

Autorzy: dr Daniel Bakota, dr Arkadiusz Płomiński

ENCYKLOPEDIA WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

TOM: 11 (2024)

Geneza i rozwój

Decyzja o utworzeniu Robotniczego Klubu Sportowego Skra zapadła najprawdopodobniej 16 września 1925 roku. Był to efekt spotkania sportowców „Ostatniego Grosza” oraz działaczy Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego i Komitetu Dzielnicowego Polskiej Partii Socjalistycznej. Konsekwencją tego spotkania był też późniejszy wyjazd - w listopadzie 1925 roku - Edmunda Sudy do Warszawy, gdzie spotkał się on z Józefem Michałowiczem, od którego otrzymał odpis statutu stołecznej Skry. Na jego podstawie, trójka działaczy - Edmund Suda, Władysław Borucki i Franciszek Witkowski - opracowała statut częstochowskiej Skry, który na zebraniu członków przyjęto bez poprawek.

Niemniej jednak działalność związaną z faktyczną legalizacją i rejestracją stowarzyszenia rozpoczęto pod koniec 1926 roku. Warto nadmienić, że utworzenie Skry nie było równoznaczne z jej legalną działalnością. Zarząd klubu, mając już statut, nie przypuszczał, że największe problemy przy rejestracji pojawią się w Starostwie Częstochowskim, które nie kwapiło się z wydaniem zezwolenia. Gdyby nie pomoc ówczesnego wiceprezydenta Częstochowy - Józefa Dziuby - opór ze strony Starostwa mógłby trwać znacznie dłużej. Pismo o zalegalizowanie Skry przy Towarzystwie Uniwersytetu Robotniczego, pod którym podpisali się założyciele - Józef Dziuba, Julian Bugajski, Leon Goldman i Gustaw Zorski - wysłano do Starosty Częstochowskiego 25 stycznia 1927 roku. Starosta pismo o zarejestrowanie statutu (z wnioskiem przychylnym) wysłał do Wojewody Kieleckiego 24 kwietnia 1927 roku, którego postanowieniem z 22 czerwca 1927 roku częstochowską Skrę wciągnięto do rejestru stowarzyszeń i związków pod nr 1315.

Od początku istnienia największą siłą Skry byli jej członkowie i sympatycy, a w szczególności ich pasja i zaangażowanie w rozwój klubu. Pierwsze stroje i kilka par butów zawodnicy pożyczyli od Związku Strzeleckiego. Następnie Roman Majda, wspólnie z Wacławem Chojnackim i dyrektorem „Jedności” (Bugajskim), pozyskali worki po mące, które wykorzystano do uszycia spodenek. Jak z kolei powstały pierwsze czerwono-czarne stroje sportowe dla piłkarzy Skry? Otóż Edmund Suda - wraz z Wacławem Chojnackim, Stefanem Chrząstkiem i Kiermasem - napisali pisma do dyrektorów takich fabryk jak Częstochowianka, Warta i Stradom, informując o powstaniu klubu i jednocześnie prosząc o materiał na stroje sportowe. Pomocy nie odmówiono. Z otrzymanej surówki lnianej uszyto dla piłkarzy dwa komplety koszulek i spodenek, które ufarbowano na ww. czerwono-czarne barwy. Stroje uszyła siostra Edmunda Sudy - Serafina, a ufarbowała je jego matka - Maria.

Rozwój klubu przerwała niemiecka okupacja miasta w czasie II wojny światowej. Zawodnicy sekcji piłki nożnej Skry - Zygmunt Antas, Marian Balt, Zdzisław Biernacki, Stefan Budzikur i Jan Ślęzak - należeli do jednej z pierwszych grup dywersyjnych działających na terenie miasta. Ich działalność polegała na kolportowaniu przepisywanych ręcznie informacji z radia Londyn, jak również na zbieraniu broni, która pozostała po kampanii wrześniowej. Działalność konspiracyjna trwała krótko. Po doniesieniach do Gestapo, 30 marca 1940 roku rozpoczęły się pierwsze aresztowania. Do obozów koncentracyjnych trafili: Zygmunt Antas (KL Auschwitz), Franciszek Jambor (KL Auschwitz) i Jan Ślęzak (KL Sachsenhausen). Z kolei 13 lipca 1940 roku, pod Apolonką koło Janowa, rozstrzelano Zdzisława Biernackiego, Mariana Niemeczka oraz dwóch juniorów: Mariana Balta i Stefana Budzikura.

Jednak  już po wyzwoleniu Częstochowy, Skra była jednym z pierwszych reaktywowanych klubów sportowych. W różnych okresach swojej historii klub prowadził szkolenie w 12 dyscyplinach sportowych: boks, brydż sportowy, kolarstwo, koszykówka, lekkoatletyka, piłka nożna, piłka ręczna, piłka siatkowa, pływanie, szachy, szermierka i tenis stołowy. Spośród wymienionych, jedyną istniejącą nieprzerwanie od samego początku była sekcja piłki nożnej.

Skra w swojej działalności nie ograniczała się tylko do prowadzenia sekcji sportowych, ale była również organizatorem wielu imprez będących unikatowymi wydarzeniami w skali kraju, jak np.: pokazowy mecz piłkarsko-samochodowy pomiędzy drużyną Skry i Częstochowskiego Klubu Sportowego (wydarzenie zostało zarejestrowane przez operatorów Filmu Polskiego i było prezentowane w Polskiej Kronice Filmowej; 1948 rok) czy mecz piłki nożnej kobiet, o którym informowała prasa ogólnopolska: „(…) 8 czerwca odbędzie się w Częstochowie sensacyjny mecz piłki nożnej pomiędzy dwiema drużynami kobiecymi. Pierwszą drużynę wystawi RKS Skra której przeciwnikiem będzie kombinowana jedenastka pań z różnych klubów” (1946 rok). Ponadto środowisko związane ze Skrą w 1959 roku, w celu większego wsparcia drużyny, powołało pierwszy w Częstochowie klub kibica, który przybrał nazwę „Skrzaki”.

Historyczne nazwy klubu

Od początku powstania do wybuchu II wojny światowej klub funkcjonował pod nazwą Robotniczy Klub Sportowy Skra. W okresie „polski ludowej” klub kilkukrotnie zmieniał nazwę, co w głównej mierze było spowodowane decyzjami politycznymi władz centralnych kraju. W drugiej połowie 1948 roku Skra połączyła się z Victorią w jeden klub, który przyjął nazwę Włókienniczy Związkowy Klub Sportowy Unia. Pomimo połączenia zawodnicy Victorii nie mogli zasilić drużyny nowo powstałego klubu. Przeciwny takiemu rozwiązaniu był, obradujący 28 czerwca 1948 roku, zarząd Polskiego Związku Piłki Nożnej (PZPN). Kolejna zmiana nastąpiła 5 lutego 1949 roku. Klub na niespełna rok przeszedł pod zarząd Związku Samorządowców i przyjął nazwę Związkowy Klub Samorządowców Skra. Pod koniec marca 1949 roku, w wyniku zmian w ruchu związkowym, klub zmienił nazwę na Związkowy Klub Sportowy Ogniwo - Skra. W 1952 roku patronat nad Skrą objęły Zakłady Energetyczne. Powstało wówczas Koło Sportowe Skra przy Zakładach Energetycznych Okręgu Południowego. W 1955 roku opiekę nad Skrą przejęło Zrzeszenie Sportowe Sparta. Tym samym znów nastąpiła zmiana w nazwie klubu na Terenowe Koło Sportowe Skra. Z kolei dwa lata później - 8 lutego 1957 roku - wrócono do pierwotnej nazwy RKS Skra. W 1974 roku Skra połączyła się z KS Barbara. W wyniku tej fuzji powstał Międzyzakładowy RKS Skra - Barbara. Z kolei 17 grudnia 1978 roku Międzyzakładowy RKS Skra - Barbara, po znalezieniu sponsora (Przedsiębiorstwo Realizacji Kompletnych Obiektów Przemysłowych „Komobex”), zmienił nazwę na Międzyzakładowy RKS Skra - Komobex. W 1984 roku nazwę stowarzyszenia skrócono do Międzyzakładowy RKS Skra, a w latach następnych powrócono do nazwy pierwotnej klubu - RKS Skra. Kolejna zmiana miała miejsce 22 grudnia 2016 roku. Uchwałą Walnego Zebrania zmieniono nazwę klubu na KS Skra Częstochowa, który 1 marca 2017 roku został wpisany do rejestru stowarzyszeń Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) pod nr. 666151. Natomiast 25 maja 2010 roku do rejestru przedsiębiorstw został wpisany KS Skra Częstochowa Spółka Akcyjna pod nr. KRS 356778.

Sekcje sportowe

Piłka nożna

Sekcja piłki nożnej od samego początku powstania klubu była wiodącą sekcją, cieszącą się największym zainteresowaniem wśród kibiców. W 1928 roku, w wyniku powołania Kieleckiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej i reorganizacji rozgrywek piłkarskich, Skra została przydzielona do klasy „B”. Natomiast od 1929 roku „skrzacy” rozgrywali mecze w klasie „A”. W lipcu 1937 roku zlikwidowano Kielecki Związek Okręgowy Piłki Nożnej i w jego miejsce powołano Zagłębiowski Okręgowy Związek Piłki Nożnej. Jego utworzenie spowodowało powołanie ligi okręgowej. Tworzyły ją kluby sportowe z podokręgu częstochowskiego i sosnowieckiego. W sezonie 1937/1938 z Częstochowy zagrały w niej cztery kluby, w tym Skra. Spośród zawodników Skry, reprezentujących klub w okresie międzywojennym, szczególnie wyróżniał się Stanisław Kołodziejczyk (pomocnik). W 1936 roku powołano go do kadry narodowej oraz reprezentacji Związku Robotniczych Stowarzyszeń Sportowych. Został też powołany na obóz olimpijski, na którym był jedynym reprezentantem klubu robotniczego i pierwszym częstochowianinem. Na igrzyska olimpijskie, których w 1936 roku gospodarzem był Berlin, jednak nie pojechał. Dalszy rozwój sekcji przerwał wybuch II wojny światowej oraz lata niemieckiej okupacji. Pierwszym oficjalnym sprawdzianem sportowym dla piłkarzy Skry po wyzwoleniu Częstochowy był udział w tzw. błyskawicznym turnieju piłkarskim, zorganizowanym przez Częstochowski Komitet Sportowy z okazji świąt wielkanocnych (1945 rok). W rywalizacji ośmiu siedmioosobowych zespołów zwyciężyła drużyna Skry, która za zwycięstwo, oprócz prestiżu i miana najlepszej drużyny w Częstochowie, otrzymała puchar prezydenta miasta. Druga połowa lat 40. XX wieku to okres największych sukcesów piłkarzy Skry. W latach 1945 i 1946 Skra zwyciężyła w rywalizacji o mistrzostwo okręgu częstochowskiego (będące rozgrywkami „A” - klasowymi). Klub zwyciężając rozgrywki ,,A” - klasowe, znalazł się w gronie 16 najlepszych drużyn w kraju walczących o mistrzostwo Polski. Na tym etapie zespoły rywalizowały systemem pucharowym w ośmiu parach rozgrywając jeden mecz. Przeciwnikiem Skry została kielecka Tęcza. Mecz rozegrano w Częstochowie 8 września 1946 roku w obecności ponad 7 tys. widzów. Atut własnego boiska i doping częstochowskich kibiców nie pomógł Skrze, która prowadząc do przerwy 3:2, ostatecznie przegrała 3:5. Wiosną 1947 roku Skra nie kontynuowała rywalizacji w częstochowskiej „A” klasie, gdyż jako zwycięzca tych rozgrywek z poprzedniego sezonu została zakwalifikowana do centralnych eliminacji o awans do I ligi (miała być najwyższą klasą rozgrywkową w Polsce). W rywalizacji uczestniczyło 28 zespołów podzielonych na trzy grupy. Częstochowska drużyna została przydzielona do grupy pierwszej wraz z KKS Poznań, Motorem Białystok, Ogniskiem Siedlce, Polonią Bytom, Polonią Świdnica, Polonią Warszawa, RKS Szombierki oraz Wisłą Kraków. W eliminacjach do I ligi Skra zdobyła 12 punktów i uplasowała się na 7. miejscu, niedającym awansu do najwyższej klasy rozgrywkowej. W rozgrywkach częstochowskiej „A” klasy w 1948 roku ,,skrzacy” ponownie zajęli 1. miejsce, będące przepustką do rywalizacji na szczeblu centralnym. W 1948 roku rywalizacja miała przebiegać w zmienionej formule w stosunku do roku poprzedniego. Przede wszystkim rywalizowano o awans do dwóch lig centralnych, I ligi jako najwyższej klasy rozgrywkowej oraz podzielonej na dwie grupy II ligi, która miała zainaugurować swoje rozgrywki wiosną 1949 roku. Na pierwszym etapie rywalizacji częstochowianie zostali przydzieleni do grupy I wraz ze zwycięzcami rywalizacji w okręgach: krakowskim (KS Chełmek), przemyskim (Polonia Przemyśl) i zagłębiowskim (Zagłębie Dąbrowa Górnicza). Skra zajęła 1. miejsce w grupie, co gwarantowało udział minimum w rozgrywkach II-ligowych. Ponadto premiowało częstochowską drużynę do rundy finałowej, gdzie miała możliwość rywalizacji o awans do najwyższej klasy rozgrywkowej - I ligi. W rundzie finałowej częstochowska drużyna o dwa miejsca premiowane awansem do I ligi rywalizowała z Lechią Gdańsk, Pabianickim Towarzystwem Cyklistów, Radomiakiem Radom i RKS Szombierki. Ostatecznie zajęła 4. miejsce, niepremiowane awansem do ekstraklasy i w kolejnym sezonie rozpoczęła rywalizację na drugim poziomie rozgrywkowym. W II lidze Skra występowała przez 4 sezony (lata 1949-1952), zajmując kolejno miejsca: 4., 5., 7. oraz 10. (ostatnie), co skutkowało spadkiem do III ligi.

Spadek z poziomu ogólnopolskiego w 1952 roku był niemiłą niespodzianką dla kibiców Skry. W III lidze Skra rywalizowała w latach 1953-1966. W okresie tym dwukrotnie zwyciężyła w rozgrywkach (lata 1959 i 1960) i uzyskała przepustkę do dalszej rywalizacji o awans do II ligi. Zarówno w jednym, jak i w drugim przypadku, ,,skrzacy” musieli uznać wyższość eliminacyjnych rywali, co skutkowało brakiem awansu do II ligi. Ostatni sezon w III lidze (1965/1966) dla sekcji piłki nożnej częstochowskiej Skry był jednym z najczarniejszych okresów w jej dotychczasowej 40-letniej historii. Drużyna odniosła szereg kompromitujących porażek, przegrywając m.in. 0:7 z Zagłębianką Dąbrowa Górnicza, 1:10 z Victorią Częstochowa, 0:6 z Górnikiem 09 Mysłowice, 0:10 z Górnikiem Wojkowice oraz 2:10 z Górnikiem Sosnowiec. W całym sezonie zgromadziła tylko 13 punktów, co skutkowało ostatnim miejscem w tabeli i degradacją do „A” klasy. Do rywalizacji w III lidze Skra powróciła po 17 latach w 1983 roku. Drużyna, przygotowując się do rozgrywek, uczestniczyła w obozie treningowym w NRD, gdzie rozegrała kilka spotkań kontrolnych. Wszystkie te przygotowania okazały się niewystarczające, gdyż zespół Skry wyraźnie odstawał od reszty stawki i po rocznym pobycie w III lidze powrócił do rywalizacji w klasie okręgowej. Ponowny awans „skrzacy” wywalczyli w sezonie 1985/1986, zwyciężając w rozgrywkach klasy okręgowej, a następnie wygrywając w pojedynku barażowym z mistrzem okręgu kieleckiego - Spartą Kazimierza Wielka. Rywalizacja w III lidze okazała się ponad możliwości częstochowskiej drużyny i tak jak trzy sezony wcześniej, Skra po rocznym pobycie została zdegradowana do niższej klasy rozgrywkowej. Do rozgrywek na szczeblu centralnym – II ligi, będącej trzecim poziomem rozgrywkowym w kraju - Skra powróciła w 2018 roku. W II lidze występowała przez trzy sezony. W sezonie 2021/2022 zajęła 6. miejsce, co  było przepustką do występów w barażach o awans do I ligi. W półfinałowym meczu barażowym Skra w Chojnicach pokonała 1:0 tamtejszą Chojniczankę, zapewniając sobie udział w meczu finałowym. W dniu 19 czerwca 2021 roku na stadionie miejskim w Kaliszu Skra wygrała z KKS 1925 Kalisz 3:0. Awans do I ligi był dużym sukcesem, a zarazem rekompensatą dla wszystkich sympatyków częstochowskiej Skry za długie lata rywalizacji na poziomie regionalnym. Klub awansując do rozgrywek I-ligowych, po 69 latach powrócił do rywalizacji na drugim poziomie rozgrywkowym w kraju. Sukces był tym większy, iż na przełomie wieków XX i XXI Skra znajdowała się na granicy egzystencji. Klub pozbawiony podstaw materialnych (m.in. stadionu) mozolnie przy wsparciu działaczy, sponsorów, byłych zawodników oraz kibiców przetrwał najcięższy okres w historii swojego istnienia.

Szachy

Sekcję szachów przy częstochowskiej Skrze powołano w 1945 roku, jednak jej działalność nie trwała długo. Ponownie reaktywowano ją w 1951 roku. Szachiści rozegrali wtedy sześć spotkań (cztery wygrali, dwa przegrali). W mistrzostwach Częstochowy, które odbyły się 7 stycznia 1951 roku, reprezentanci Skry zajęli drużynowo 3. miejsce. W kolejnym roku sekcję zaliczono do najlepiej działających w Częstochowie. Mimo to działalność sekcji zawieszono. Dopiero w 1955 roku ponownie ją reaktywowano. Uczestniczyła wtedy w rozgrywkach klasy „B”. Trwało to jednak do 1959 roku, ponieważ znowu ją rozwiązano.

Regularna działalność sekcji rozpoczęła się dopiero na przełomie lat 1963/1964. Szachiści - pod nazwą Energetyk (sekcja występowała pod tą nazwą, ponieważ swój początek miała w częstochowskim Zakładzie Energetycznym, który był jednym z zakładów wspierających finansowo Skrę) - przystąpili wtedy do rozgrywek w klasie „B”, w której grało dziewięć drużyn z terenu Częstochowy i Lublińca. Rozgrywki te „skrzacy” zakończyli na 2. miejscu.

W wyniku reorganizacji rozgrywek, w sezonie 1964/1965 szachiści Energetyka rozgrywali mecze w klasie „A”. Oprócz drużyn częstochowskich (Łączność, Raków, Maraton II, Niewidomi i Włókniarz) występowały też zespoły ze Śląska (m.in. Zagłębie Dąbrowa Górnicza i Julian Piekary Śląskie) oraz PSS Lubliniec i Myszków.

W kolejnym sezonie (1965/1966) szachiści zajęli 2. miejsce w rozgrywkach klasy „A” i awansowali do ligi śląskiej. Grali w niej kilka sezonów (1966/1967 - 9. miejsce; 1967/1968 - 6. miejsce; 1968/1969 - 5. miejsce; 1969/1970 - 2. miejsce; 1970/1971 - 3. miejsce; 1971/1972 - 3. miejsce i 1972/1973 - 1. miejsce). Po kilkuletniej grze w lidze śląskiej, w 1973 roku szachiści Skry awansowali do ligi wydzielonej.

Po reorganizacji rozgrywek w 1975 roku szachiści Skry po dwuletniej grze w lidze wydzielonej ponownie trafili do ligi śląskiej. Sezon 1975/1976 „skrzacy” zakończyli na 1. miejscu i uczestniczyli w eliminacjach o wejście do II ligi. Niestety starania te zakończyły się niepowodzeniem, jednak w kolejnym sezonie rozgrywkowym (1976/1977) ponownie zajęli 1. miejsce w lidze śląskiej i tym razem w eliminacjach pokonali wszystkich rywali, awansując do II ligi.

Drużyna szachowa częstochowskiej Skry odnosiła nie tylko sukcesy drużynowe, ale i indywidualne. W turnieju kadry województwa częstochowskiego w 1976 roku Wiesław Goliszek zajął 3. miejsce (w 1978 roku w turnieju międzynarodowym w Świnoujściu - w grupie „B” - wywalczył 2. miejsce). W 1976 roku wysokie pozycje szachiści Skry wywalczyli również w indywidualnych mistrzostwach miasta Częstochowy. Wśród seniorów zwyciężył Krzysztof Wołek, a w gronie kobiet najlepsza była Elżbieta Jakubowska. W kategorii juniorów 3. miejsce zajął Tomasz Giżyński, a wśród młodzików 2. miejsce zdobył Jacek Flis, a 5. miejsce - Tadeusz Karpik. W 1977 roku mistrza Polski w kategorii juniorów młodszych wywalczył Roman Tomaszewski.

W kwietniu 1979 roku, podczas mistrzostw Polski w szachach (w kategorii juniorów), reprezentanci Skry uplasowali się na następujących miejscach: 7. miejsce zajął Tadeusz Karpik, 11. miejsce Jacek Flis, a 14. miejsce Tomasz Giżyński. W kategorii tej startowało 88 zawodników. Z kolei wśród juniorek najlepiej spośród reprezentantek Skry wypadła Anna Kozicka. Zajęła 10. miejsce. W 1979 roku szachiści Skry znakomicie spisali się też w turniejach międzynarodowych. Reprezentujący Polskę na mistrzostwach świata juniorów w Skien (Norwegia) Roman Tomaszewski zdobył 8 pkt z 13 możliwych. Dzięki temu został sklasyfikowany na miejscach 7.-11. Spory sukces osiągnął też Jacek Flis, który wziął udział w turnieju ECLO w Belgii. Zajął 2. miejsce (wśród 22 szachistów z całej Europy). Z kolei jego klubowy kolega - Tomasz Giżyński – w turnieju w węgierskiej miejscowości Zalaegevszeg uplasował się na 5. miejscu.

W lutym 1980 roku w Łodzi odbył się turniej juniorów klasy „A”, który jednocześnie był eliminacją na mistrzostwa świata juniorów. Wzięło w nim udział trzech reprezentantów Częstochowy: Tomasz Giżyński (3. miejsce), Jacek Flis (5.) i Tadeusz Karpik (9.). W sierpniu 1980 roku zespół juniorów Skry wziął udział w mistrzostwach Polski drużyn młodzieżowych, które rozegrano w Krośnie. Zajął w nich 3. miejsce. W październiku 1980 roku w Jaszowcu odbyły się drużynowe mistrzostwa Polski w szachach. Zespół Skry uplasował się na 5. miejscu. Częstochowianie zdobyli łącznie 44 pkt, występując w składzie: Tomasz Giżyński (6,5 pkt), Bożena Sikora (6,5 pkt), Bogusław Sygulski (6 pkt), Jacek Flis (5,5 pkt), Artur Sygulski (5,5 pkt), Roman Tomaszewski (4 pkt) i Tadeusz Karpik (1 pkt). Do punktacji tej wliczono również 9 pkt z ligi juniorów. Podczas rozegranych w Poznaniu w 1981 roku kobiecych mistrzostw Polski w szachach tytuł wicemistrzyni Polski wywalczyła Bożena Sikora. Uległa jedynie Grażynie Szmacińskiej z Anilany Łódź.

Szachiści Skry bardzo dobrze zaprezentowali się w 1981 roku podczas XVII Międzynarodowego Festiwalu Szachowego im. PKWN w Nałęczowie. W turnieju kobiet 2. miejsce wywalczyła Bożena Sikora, która zdobyła 7,5 pkt. Uległa jedynie Rumunce Lii Bogdan (8 pkt). Z kolei w otwartym turnieju błyskawicznym zwyciężył Artur Sygulski, uzyskując normę na mistrza krajowego. Natomiast 3. miejsce w tym turnieju zajął jego brat - Bogusław. W mistrzostwach Polski juniorów i juniorek, rozegranych w 1981 roku, najlepiej spośród reprezentantów Skry wypadła Bożena Tomaszewska. Zajęła 25. miejsce. Z kolei w mistrzostwach Polski młodzików i młodziczek na 24. miejscu uplasował się Andrzej Lewiński. Na Kongresie Międzynarodowej Federacji Szachowej w 1981 roku przyznano kilka międzynarodowych tytułów czołowym polskim szachistom, którzy bardzo dobrze zaprezentowali się na dwóch ostatnich olimpiadach w latach 1978 i 1980. Spośród reprezentantów Skry jedynie Bożena Sikora otrzymała tytuł mistrzyni FIDE.

W szachowych mistrzostwach Polski w grze błyskawicznej, które zorganizowano w marcu 1982 roku w Katowicach, w turnieju drużynowym mężczyzn - gdzie na starcie stanęły 52 drużyny - zwyciężyła częstochowska Skra (Jacek Flis, Tomasz Giżyński, Tadeusz Karpik, Witalis Sapis, Artur Sygulski, Bogusław Sygulski i Roman Tomaszewski). Z kolei w rywalizacji indywidualnej mężczyzn 2. miejsce wywalczył Artur Sygulski.

Podczas rozgrywanych w 1982 roku w Zielonej Górze indywidualnych mistrzostwach Polski w szachach 1. i 2. miejsce podzielili między sobą Jan Adamski (Legion Warszawa) i Artur Sygulski z częstochowskiej Skry. Pojedynek, który miał wyłonić mistrza Polski, zaplanowano w terminie 6-10 maja 1982 roku. Składał się z czterech partii. Rozegrano go w Częstochowie w sali Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego przy ul. Kilińskiego 38. Pierwsza partia zakończyła się remisem, ale już drugą, trzecią i czwartą partię wygrał Jan Adamski. Tym samym Artur Sygulski zdobył tytuł wicemistrza Polski.

W 1982 roku w XVIII Międzynarodowym Festiwalu Szachowym im. PKWN w Nałęczowie - w rywalizacji kobiet - zwyciężyła Bożena Sikora. Sukcesem zakończyły się również zorganizowane we Wrocławiu Akademickie Mistrzostwa Polski w szachach, podczas których dwaj częstochowscy studenci, a zarazem reprezentanci Skry, odnieśli duży sukces. Zwyciężył Jacek Flis (Politechnika Częstochowska - PCz) przed Romanem Tomaszewskim (Wyższa Szkoła Pedagogiczna - WSP).

W Lucernie w dniach 30 października - 16 listopada 1982 roku odbyła się XXV Olimpiada Szachowa (szachowe igrzyska, które organizowane są co dwa lata). W składzie męskiej reprezentacji Polski znalazł się również reprezentant Skry - Artur Sygulski. Polacy na olimpiadzie w Lucernie zajęli 7. miejsce (na 92 reprezentacje). Była to najwyższa lokata Polaków w powojennej historii. Tuż po zakończeniu turnieju olimpijskiego w Lucernie, w Gdyni odbył się finał drużynowych mistrzostw Polski. Częstochowska Skra podczas tych mistrzostw zdobyła 43 pkt i ostatecznie uplasowała się na 5. miejscu.

Podczas rozgrywanych w dniach 12-27 lutego 1983 roku w Piotrkowie Trybunalskim mistrzostw Polski mężczyzn wicemistrzostwo kraju wywalczył Jacek Flis. Za wynik osiągnięty w finałach uzyskał tytuł „mistrza krajowego” i sportową klasę mistrzowską. Powołano go też do kadry narodowej seniorów na rok 1983.

Częstochowianie znaleźli się również w składzie reprezentacji na drużynowe młodzieżowe (akademickie) mistrzostwa świata. Skład ten ustalił Polski Związek Szachowy. Studentami i jednocześnie reprezentantami Skry, którzy otrzymali powołanie, byli: Tomasz Giżyński, Artur Sygulski i Roman Tomaszewski (wszyscy studiowali na WSP) oraz Jacek Flis (PCz).

W 1983 roku szachiści Skry tradycyjnie wzięli też udział w XIX Międzynarodowym Festiwalu Szachowym im. PKWN w Nałęczowie (8-21 lipca). W konkurencji kobiet triumfowała Bożena Sikora-Giżyńska, która podczas turnieju po raz drugi wypełniła normę na tytuł mistrzyni międzynarodowej. Z kolei w konkurencji mężczyzn najlepiej wypadł Tadeusz Karpik. Zajął 2. miejsce.

Sporym sukcesem dla szachistów Skry zakończyły się rozgrywane w Kulach koło Częstochowy drużynowe mistrzostwa Polski, w których wystąpiło 12 drużyn. Tytuł najlepszej drużyny w kraju zdobył Maraton Warszawa, a tytuł wicemistrzowski przypadł częstochowskiej Skrze. W dniach 12-26 stycznia 1984 roku odbył się w Katowicach II Międzynarodowy Turniej Szachowy o „Puchar Wyzwolenia Katowic”. Wzięło w nim udział 14 zawodników z Bułgarii, Czechosłowacji, Jugosławii, Polski i Szwecji. Jedynym częstochowianinem i jednocześnie reprezentantem Skry, startującym w tym turnieju, był Jacek Flis. Zajął 2. miejsce i po raz pierwszy wypełnił normę na mistrza międzynarodowego i zdobył klasę mistrzowską. Warto też nadmienić, że Jacek Flis był czwartym zawodnikiem z Częstochowy; obok Bożeny Sikory-Giżyńskiej, Artura Sygulskiego i Romana Tomaszewskiego; posiadającym pierwszą normę na mistrza międzynarodowego.

Szachiści Skry bardzo dobrze zaprezentowali się podczas mistrzostw Polski w szachach w grze błyskawicznej, które rozegrano w dniach 20-23 stycznia 1984 roku w Kaliszu. Indywidualnie największy sukces osiągnęła Bożena Sikora-Giżyńska. Po barażowym pojedynku z Agnieszką Brustman wywalczyła tytuł wicemistrzyni. Z kolei wśród mężczyzn najlepiej wypadł Roman Tomaszewski (7. miejsce). Natomiast w finale drużynowym Skra uplasowała się na 3. miejscu. Spory sukces osiągnął też Witalis Sapis. Startując w międzynarodowym turnieju juniorów w Żrenjaninie (Jugosławia) - w którym udział wzięło 32 zawodników z Grecji, Jugosławii, Polski i Rumunii - zajął 3. miejsce.

Na międzynarodowym turnieju w Piechowicach wielki sukces osiągnął Roman Tomaszewski, który wspólnie z Pavlem Spevakem i Jozsefem Pribylem z Czechosłowacji podzielił 1.-3. miejsce. Jednocześnie uzyskując 7,5 pkt, po raz drugi wypełnił normę na tytuł mistrza międzynarodowego (pierwszą normę uzyskał w 1980 roku na rozgrywanym w Krośnie Pucharze Bieszczad). Dużym sukcesem dla reprezentanta Skry, tym razem Artura Sygulskiego, zakończył się inny międzynarodowy turniej, który zorganizowano w Koprovnicy (Jugosławia). Artur Sygulski zdobył 6,5 pkt i podzielił 1.-2. miejsce z Rumunem Trajanem Stanciu. Dzięki temu wypełnił - po raz drugi - normę na mistrza międzynarodowego. Artur Sygulski znalazł się również na podium (3. miejsce) rozgrywanego w Nałęczowie XX Międzynarodowego Festiwalu Szachowego im. PKWN (15-29 lipca 1984 roku), który stanowił eliminację przed zbliżającą się XXVI Olimpiadą Szachową w Salonikach (Grecja). Zdobycie 3. miejsca pozwoliło mu znaleźć się w reprezentacji narodowej na ww. olimpiadę.

Dużym sukcesem zawodnika częstochowskiej Skry - Tadeusza Karpika - zakończył się finał XXV Korespondencyjnych Mistrzostw Polski. Zajął 1. miejsce, uzyskując tytuł mistrza Polski i jednocześnie wypełnił normę na mistrza krajowego.

Rok 1986 rozpoczął się od sukcesu reprezentantów częstochowskiej Skry. Rozegrane w Częstochowie, w dniach 12-15 stycznia, II Szachowe Mistrzostwa Polski Hutników zakończyły się zwycięstwem częstochowian zarówno w klasyfikacji drużynowej, jak i indywidualnej (1. miejsce wywalczył Jacek Flis). W mistrzostwach uczestniczyło 71 szachistów z 33 zakładów hutniczych w Polsce.

Na uwagę zasługuje również to, że Częstochowa w dniach 17-27 lipca 1986 roku była gospodarzem drużynowych mistrzostw Polski juniorów w szachach, w których udział wzięło 12 najlepszych drużyn w Polsce. Dla reprezentantów częstochowskiej Skry mistrzostwa te zakończyły się zajęciem 9. miejsca. Tak odległe miejsce przyczyniło się do tego, że częstochowska Skra niestety znalazła się wśród czterech zespołów, które opuściły I ligę juniorów. Z kolei seniorzy Skry podczas drużynowych mistrzostw Polski, które rozegrano w dniach 19-30 października 1986 roku w Kozubniku – Porąbce (województwo bielskie), zajęli 8. miejsce.

W październiku 1987 roku seniorzy Skry, po kilkuletniej grze w I lidze, spadli do ligi II. Jak wyżej wspomniano, rok wcześniej ten sam los spotkał juniorów, którzy w I lidze grali od 1980 roku (podobnie jak seniorzy).

W 1987 roku w młodzieżowych mistrzostwach Polski w szachach (wprowadzono je do kalendarza Polskiego Związku Szachowego w 1986 roku) zwyciężył zawodnik Skry - Dariusz Szopka. Uzyskał tym samym pierwszą normę na mistrza krajowego i prawo startu w finale mistrzostw Polski seniorów w 1988 roku.

Pomimo niepowodzeń w rozgrywkach ligowych zawodnicy Skry na początku lat 90. XX wieku odnosili znaczące sukcesy indywidualne. W 1990 roku w III Schach - Open w Magdeburgu Jacek Flis zajął 5. miejsce. W następnym roku (1991) w Międzynarodowym Turnieju Szachowym w Chorzowie na 2. miejscu uplasował się Adrian Gleń, który z kolei 1. miejsce zdobył w Międzynarodowym Turnieju Talentów Szachowych do lat 14. W rywalizacji drużynowej w Międzynarodowym Turnieju Młodzików w Strumieniu w 1991 roku zespół Skry wywalczył 2. miejsce. W 1992 roku sekcja szachów w Skrze Częstochowa zakończyła działalność, a zawodnicy przeszli do nowo powstałego klubu Skra 64.

Pozostałe

Sekcja bokserska częstochowskiej Skry 24 września 1945 roku, na mocy uchwały Polskiego Związku Bokserskiego, została przyjęta w poczet członków, z przydziałem do Częstochowskiego Okręgowego Związku Bokserskiego. W zorganizowanym pod koniec listopada 1945 roku Pierwszym Kroku Bokserskim wystąpiło trzech reprezentantów Skry. W dniu 24 stycznia 1946 roku odbył się mecz bokserski pomiędzy Częstochowianką a Skrą, w którym ,,skrzacy” zwyciężyli 11:3. Przez cały okres swej działalności sekcja borykała się z problemami finansowymi i sprzętowymi. Nie brakowało jedynie młodzieży, która garnęła się do uprawiania tej dyscypliny sportu. W 1949 roku, co zasługuje na uwagę, do rozgrywek bokserskiej „B” klasy zgłosiły się tylko dwie drużyny: Skra i Częstochowianka. Dlatego też rozgrywki te uzupełniono jeszcze rezerwami Domu Kultury Raków i Warty. Rywalizacja ta zakończyła się sukcesem pięściarzy częstochowskiej Skry, ponieważ wywalczyli awans do „A” klasy. W 1950 roku Skra wydzierżawiła od Zarządu Miejskiego budynek po strzelnicy przy ul. Pułaskiego i podjęła się jego remontu. Właściwą halę strzelnicy przerobiono na halę sportową (bokserską), która była w stanie pomieścić co najmniej 1 tys. widzów. Godny uwagi jest również fakt, że jednym z pięściarzy Skry, zanim porzucił boks dla żużla, był Bronisław Idzikowski. Swój debiut miał 5 października 1952 roku. Jako 16-latek stoczył walkę z zawodnikiem świętochłowickiej Stali - Brodowiakiem. Pojedynek zakończył się remisem. W grudniu 1952 roku Skra wycofała swoją drużynę bokserską z rozgrywek klasy międzypowiatowej, ponieważ Zdzisław Czyż i Czesław Jachimowicz odeszli do Ogniwa Bielsko, a trzech innych zawodników uległo kontuzji. Był to początek upadku sekcji, która na przełomie lat 1953/1954 zakończyła swą działalność. Pomimo że działała krótko, to jej zawodnikom udało się odnieść kilka znaczących sukcesów. W 1948 roku Ryszard Jędrzejewski zdobył wicemistrzostwo Polski Robotniczych Klubów Sportowych, Zdzisław Borowiecki został mistrzem okręgu kieleckiego w wadze ciężkiej, a Jerzy Kowalski mistrzem okręgu częstochowskiego w wadze lekkiej. W 1951 roku mistrzami Polski Zrzeszenia Sportowego Ogniwo zostali Zdzisław Czyż i Czesław Jachimowicz. Zdzisław Czyż rok później (w 1952 roku) zdobył też mistrzostwo Polski juniorów w wadze półciężkiej.

Sekcję brydża sportowego utworzono w 1980 roku. Dwa lata później (w 1982 roku) zawodnicy tej sekcji mieli szansę awansu do II ligi, po tym jak zajęli 3. miejsce w III lidze śląskiej. Szansy tej jednak nie wykorzystali. W pojedynkach ligowych najlepszym zawodnikiem był Jacek Sarna. Kilka znaczących sukcesów brydżyści Skry odnieśli startując w turniejach. W 1982 roku w Międzynarodowym Kongresie Brydżowym w Sławnie wśród mężczyzn najlepszy był Wojciech Kurkowski, a wśród kobiet - Anna Sarna. Zwycięstwem reprezentantów Skry zakończył się również Ogólnopolski Turniej Par. Pierwsze miejsce zdobyli: Andrzej Gdesz i Wojciech Kurkowski. Z kolei w 1990 roku w turnieju par w Wiedniu brydżyści częstochowskiej Skry (Piotr Kabus i Ryszard Kłosiński) zajęli 14. miejsce na 120 startujących par. Rok później sekcja zakończyła swą działalność.

Sekcja kolarska w Skrze powstała w 1927 roku. Jej współtwórcą był Mieczysław Brzozowicz. Miała charakter turystyczny, co znajdowało swoje odzwierciedlenie w wycieczkach, które organizowano w niedziele i święta do podczęstochowskich miejscowości. Na uwagę zasługuje fakt, że w 1929 roku Mieczysław Brzozowicz (jako reprezentant Częstochowy) uczestniczył w rajdzie kolarskim na trasie Warszawa - Paryż. Dwa lata później, inny reprezentant Skry - Maksymilian Kanus - wziął udział w zagranicznej imprezie kolarskiej. Okres wojny „zamroził” działalność sekcji. Pomysł jej reaktywowania zgłosił 21 lipca 1945 roku Feliks Migalski. Uczynił to podczas walnego, nadzwyczajnego zebrania klubu. Sekcja powstała, ale nieco później (w 1949 roku). Jej kierownikiem został Tadeusz Tomżyński. W 1950 roku sekcja liczyła ponad 20 zawodników, a oprócz tego kilkunastu turystów. Z powodu licznych problemów (brak środków finansowych, sprzętu i młodzieży chcącej uprawiać tę dyscyplinę sportu) sekcja ograniczyła w 1951 roku działalność sportową. Zajęto się turystyką rowerową. Trwało to niespełna trzy lata i na przełomie lat 1953/1954 sekcja ta zakończyła swą działalność.

Sekcję koszykówki mężczyzn utworzono 30 kwietnia 1983 roku. W listopadzie 1983 roku seniorzy przystąpili do rozgrywek w międzywojewódzkiej klasie „A” (częstochowsko - katowickiej). Po pierwszej rundzie, z identyczną liczbą punktów co drugi w tabeli Baildon Katowice, zajmowali 1. miejsce. Jedyną porażkę zawodnicy ponieśli w Prudniku. Podobnie było w drugiej rundzie, gdy ulegli wyłącznie zespołowi Baildon Katowice. Ten rezultat pozwolił uzyskać klubowi w sezonie 1983/1984 awans do III ligi. Występ w III lidze nie był łatwy, ale koszykarze wybrnęli z trudnej sytuacji, w której się znaleźli. Powodem kłopotów było powołanie aż pięciu zawodników do wojska. Ostatecznie na zakończenie rozgrywek sezonu 1984/1985 zajęli 6. miejsce (na 10 drużyn). W 1991 roku zespół „skrzaków” zajął 3. miejsce w barażach o wejście do II ligi, do której upragniony awans wywalczył dopiero w 1992 roku. W rozgrywkach II ligi (sezon 1992/1993) koszykarze Skry zajęli 12. miejsce i ponownie powrócili do rywalizacji w III lidze. Sezon 1993/1994 zakończył się sukcesem w postaci kolejnego awansu do II ligi. Koszykarze uzyskali go po rewelacyjnym występie w turnieju kwalifikacyjnym w Krakowie (1. miejsce). W trakcie sezonu 1993/1994 drużyna Skry przekształciła się w jednosekcyjny KS Iskra Częstochowa.

Sekcja lekkoatletyczna przy Skrze działała już w latach 30. XX wieku. Jej reprezentantami byli m.in. Tadeusz Leszczyński (piłkarz i długodystansowiec) oraz jego brat - Jerzy. Lekkoatletą, specjalizującym się w chodzie, był również Stanisław Marczewski. Dwukrotnie odniósł zwycięstwo w marszach okrężnych na trasie Częstochowa - Blachownia - Kłobuck - Częstochowa (34 km). Kolejne sukcesy „skrzacy” odnosili już po zakończeniu II wojny światowej. W 1946 roku wystąpili w pierwszych powojennych mistrzostwach lekkoatletycznych Częstochowy. W biegu na dystansie 10 km na 2. miejscu uplasował się reprezentant Skry - Leżański. Bardzo dobrze pobiegły również kobiety. W biegu na dystansie 60 m zwyciężyła - startująca w barwach Skry - Regina Derlich. Z początkiem lat 50. XX wieku z sekcją związali się Antoni Ceglarek, Władysław Dorosz (kierownik sekcji) i Stefan Liczberski (instruktor), który do Skry trafił jeszcze jako czynny zawodnik. Młodzież startująca w barwach Skry rekrutowała się przede wszystkim z częstochowskich szkół średnich, m.in. z IV LO im. Henryka Sienkiewicza i I LO im. Juliusza Słowackiego. We wrześniu 1952 roku sekcja lekkoatletyczna Skry zorganizowała czwórmecz, w którym udział wzięło Ogniwo Bytom, Kolejarz Piotrowice oraz miejscowa Skra i Włókniarz. Rywalizacja zakończyła się zwycięstwem Ogniwa Bytom, które zdobyło 235 pkt. Na 2. miejscu uplasowała się Skra (213,5 pkt), na 3. miejscu Kolejarz Piotrowice (146,5 pkt), a na 4. miejscu - Włókniarz Częstochowa (59 pkt). Lekkoatleci Skry startowali też w 1953 roku w centralnych mistrzostwach zrzeszenia Ogniwo, które odbyły się w Białymstoku. Jerzy Formicki zajął 5. miejsce w rzucie oszczepem, Roma Zaremba uplasowała się na 6. miejscu w biegu na dystansie 100 m, a Nowak wywalczył 4. miejsce w biegu na dystansie 200 m i przyczynił się do zwycięstwa sztafety śląskiej 4x400 m. W 1956 roku w rywalizacji o mistrzostwo klasy „B” rozegrano cztery mecze, z których lekkoatleci Skry trzy wygrali, a jeden przegrali. Dzięki temu uzyskali awans i od nowego sezonu startowali w klasie „A”. W 1957 roku reprezentanci Skry (sekcja liczyła wówczas 39 zawodników, w tym dziewięć zawodniczek) wzięli udział w 13 zawodach. Najlepszy okres działalności sekcji to lata 1958-1962, kiedy to „skrzacy” z sukcesem walczyli w lidze śląskiej. Spośród ,,skrzaków’’ największym talentem lekkoatletycznym był Janusz Żyrkow. Specjalizował się w pchnięciu kulą. Już jako junior osiągnął w swojej konkurencji wynik 15,99 m, a jako senior pchnął kulę na odległość 17,26 m. Do Skry trafił z częstochowskiego Zrywu, w którym trenował pod okiem Aleksandra Szydy. Wyniki Janusza Żyrkowa szybko zostały dostrzeżone przez trenerów kadry narodowej juniorów i młodzieżowców. Czterokrotnie wystąpił w reprezentacji Polski w spotkaniach z NRD, Finlandią, Włochami oraz w trójmeczu z Czechosłowacją i Rumunią. Podczas odbywania służby wojskowej z powodzeniem startował w barwach krakowskiego Wawelu, z którego po ukończeniu służby ponownie wrócił do Skry. Natomiast swoją sportową przygodę zakończył w Wiśle Kraków. W 1965 roku sekcja rozegrała trzy sześciomecze o mistrzostwo Polskiego Związku Lekkiej Atletyki, pięć trójmeczów o mistrzostwo klasy „A” i mistrzostwa halowe z Czeladzkim Klubem Sportowym. Lekkoatleci Skry w latach 1967 i 1968 startowali w klasie „B”, w której w 1968 roku zdobyli mistrzostwo i awansowali do klasy „A”. Sekcja istniała w Skrze do 27 kwietnia 1973 roku. Wtedy to przekazano ją do CKS Budowlani.

Sekcja piłki ręcznej powstała w 1945 roku. Jej kierownikiem był Feliks Migalski, którego miejsce w 1947 roku zajął Mikołaj Worończuk. Początkowo kontakty sportowe ograniczały się tylko do sporadycznych meczów towarzyskich. Na przełomie lat 1948/1949 zespół Skry rozgrywał mecze w klasie „B”, w której po 18 spotkaniach szczypiorniści zajęli 1. miejsce i tym samym uzyskali awans do klasy „A”. W tym czasie do sekcji należało 82 zawodników (z czego 33 przybyło w 1949 roku). Kierownikiem sekcji był wtedy Jan Miłek. Największy jednak sukces szczypiorniści Skry osiągnęli w 1951 roku. Zajęli 2. miejsce w rozgrywkach klasy „A”. Trudności w przeprowadzaniu regularnych treningów i słaby napływ młodzieży przyczyniły się do upadku i rozwiązania sekcji.

Początki piłki siatkowej w Skrze (sekcji żeńskiej i męskiej) sięgają 1936 roku. Sekcją żeńską kierowała Franciszka Mazur. Sekcja ta nie uczestniczyła w rozgrywkach ligowych. Brała udział jedynie w zawodach Związku Robotniczych Stowarzyszeń Sportowych. Od 1936 roku w rozgrywkach związkowych uczestniczyli również siatkarze. Sekcję męską w przeważającej części tworzyli członkowie OM TUR z Blachowni. Po zakończeniu II wojny światowej w pierwszej kolejności reaktywowano sekcję żeńską. Z kolei w lipcu 1945 roku powstała drużyna męska. Kobiety, uczestnicząc w tym samym roku w rozgrywkach klasy „A”, zdobyły tyle samo punktów co inny częstochowski klub - CKS. Siatkarki Skry uzyskały w ten sposób prawo walki o wyższą klasę. Niestety mecz z CKS zakończył się dla nich porażką. W 1949 roku siatkarze częstochowskiej Skry wywalczyli mistrzostwo klasy „B” i awansowali do klasy „A”. Od tego czasu zespoły męskie zaczęły wieść prym w siatkarskim życiu Skry (w sezonie 1950/1951 pierwsza drużyna zajęła 4. miejsce w klasie „A”, druga drużyna uplasowała się na 2. miejscu w klasie „B”, a juniorzy wywalczyli 4. miejsce w finale turnieju o puchar PZ KSS). W grudniu 1951 roku odbyły się w Sosnowcu, z udziałem ośmiu drużyn, rozgrywki grupowe o Puchar Polski. W ćwierćfinałach siatkarze Skry pokonali reprezentację Górnika Chorzów 2:0 (15:8, 15:13). Z kolei w półfinałach, po bardzo dobrej grze, wygrali ze Spójnią Katowice 2:0 (15:2, 15:5), a w finale spotkali się z częstochowskim AZS. Mecz pomiędzy tymi drużynami zakończył się zwycięstwem Skry 2:0 (15:10, 15:11). W 1957 roku siatkarze Skry rozgrywali mecze w klasie „A”. Sekcją kierował wówczas Stanisław Marczewski, a szkoleniem zawodników zajmował się Zygmunt Idziak (instruktor). Pod wodzą wspomnianych osób drużyna w rozgrywkach o mistrzostwo klasy „A” zajęła 1. miejsce i awansowała do śląskiej ligi okręgowej. Pechowo dla siatkarzy Skry zakończył się 1961 roku. W mistrzostwach śląskiej ligi okręgowej na 16 meczów wygrali tylko cztery. Te słabe wyniki spowodowały, że pierwsza drużyna została wycofana z rozgrywek. W 1963 roku pierwsza drużyna Skry, prowadzona przez kierownika Stanisława Marczewskiego i trenera Henryka Kunickiego, zajęła 2. miejsce w III lidze (na 12 drużyn). Siatkarze wywalczyli tym samym prawo udziału w eliminacjach o II ligę, do których jednak nie doszło. Z kolei rok później „skrzacy” zajęli 1. miejsce w III lidze, ale w eliminacjach uplasowali się na 3. miejscu, ponownie nie uzyskując awansu. W 1965 roku sekcja piłki siatkowej posiadała dwie drużyny (jedna w klasie „A”, a druga w klasie „B”). Zespół rozgrywający mecze w klasie „B” na zakończenie sezonu uplasował się na 4. miejscu. Z kolei drużyna klasy „A” nie rozgrywała meczów w sezonie 1964/1965, ponieważ po wycofaniu się z III ligi drużyna Skry została dołączona do rozgrywek klasy „A” na rok 1965/1966. Jednak przed rozpoczęciem rozgrywek nowego sezonu zespół (zawodnicy) złożył podanie w klubie o skreślenie i nie stawił się na pierwszy mecz z AZS Częstochowa. Konsekwencją tego bojkotu było zwolnienie Henryka Kunickiego z piastowanego stanowiska i zawieszenie pięciu zawodników pierwszej drużyny na okres dwóch lat, co skutkowało definitywnym rozpadem sekcji piłki siatkowej w Skrze.

Sekcję pływacką utworzono w 1949 roku. Klub bardzo poważnie podszedł do nowo powołanej sekcji. Warto nadmienić, że sekcja w 1949 roku była organizatorem II powojennych mistrzostw Częstochowy w pływaniu, w których udział wzięło 30 zawodników (w tym 13 juniorów i cztery zawodniczki). Skra w klasyfikacji punktowej zajęła 1. miejsce. Szczególnie interesujący program sportowy sekcja zaprezentowała - również biorąc pod uwagę 1949 rok - podczas „Dni Morza”. Przygotowano wówczas zawody w konkurencji kobiet i mężczyzn, pokazy nurkowania i mecz piłki wodnej. W połowie 1950 roku, podczas otwarcia sezonu pływackiego, zawodnicy Skry odnieśli zwycięstwa we wszystkich konkurencjach. Ponadto 27 sierpnia 1950 roku Skra zorganizowała mistrzostwa Częstochowy w pływaniu. Odbyły się one zarówno w kategorii juniorów, jak i seniorów. Pomimo tych sukcesów działalność sekcji trwała jednak krótko. Rozwiązano ją jesienią 1950 roku.

Do zorganizowania sekcji szermierczej Skra przystąpiła w 1949 roku. Jej kierownictwo powierzono Jankowskiemu, a na trenera pozyskano Władysława Szora. Trzon sekcji stanowili uczniowie częstochowskiego IV LO im. Henryka Sienkiewicza. Z kolei w 1951 roku zorganizowano sekcję żeńską, którą tworzyły uczennice I LO im. Juliusza Słowackiego w Częstochowie. W 1950 roku Skra była organizatorem Pierwszego Kroku Szermierczego. Wzięło w nim udział tylko pięciu zawodników Skry, którzy rywalizowali we florecie. W marcu 1951 roku odbył się w IV LO im. Henryka Sienkiewicza w Częstochowie - pierwszy po wojnie - mecz szermierczy na florety pomiędzy Skrą a Kolejarzem Katowice. Młodzi szermierze Skry uzyskali bardzo dobry wynik, przegrywając tylko 6:10. Warto też nadmienić, że na początku lat 50. XX wieku w barwach Skry szermierczą karierę rozpoczynała pierwsza w Częstochowie zawodniczka tej dyscypliny sportu - Alina Prostakówna. W 1954 roku sekcja rozpadła się. Nastąpiło to w związku z podjęciem przez czołowych zawodników studiów i zmian barw klubowych. Jej ponowna reaktywacja nastąpiła w 1955 roku. Pomimo, że były problemy ze sprzętem i frekwencją zawodników na treningach. Szkoleniem zajmowali się jej zawodnicy, posiadający uprawnienia instruktorskie: Andrzej Juszczyk, Maciej Ornicz i Wojciech Tobolewski. W pierwszej połowie lat 60. XX wieku sekcja borykała się z wieloma problemami. Były to przede wszystkim kłopoty kadrowe, finansowe i sprzętowe. Ponadto w treningach uczestniczyło też tylko kilkunastu szermierzy, pomimo że do sekcji należało kilkudziesięciu. W 1962 roku szermierze Skry zajęli 5. miejsce w śląskiej lidze szablowej. W następnym roku mogło być jeszcze lepiej, ale skład zespołu uległ zdekompletowaniu (powodem były studia i służba wojskowa). Te wszystkie przeciwności wpłynęły na podjęcie przez zarząd klubu decyzji o zlikwidowaniu sekcji. Rozwiązano ją 31 lipca 1965 roku.

Sekcję tenisa stołowego powołano w drugiej połowie 1945 roku. Jej kierownikiem został Kohel, a jego zastępcą Gerard Madej. W pierwszych powojennych indywidualnych mistrzostwach Częstochowy, które rozegrano w 1947 roku, zwyciężył reprezentant Skry - Feliks Brajtbart. Podobnie w rywalizacji o tytuł najlepszej drużyny triumfowała Skra (Feliks Brajtbart, Adam Somper i Gerard Madej). W 1956 roku sekcja tenisa stołowego Skry uczestniczyła w rozgrywkach klasy „B” województwa katowickiego. Ogółem tenisiści rozegrali 22 mecze i zajęli 2. miejsce w tabeli. Dzięki temu uzyskali awans do klasy „A”. W 1958 roku na skutek braku odpowiedniego kierownictwa i doboru zawodników sekcja spadła do klasy „B”. W 1961 roku powrócili do klasy „A”, w której rozgrywali mecze do 1968 roku, kiedy to sekcja przestała chwilowo istnieć. Ponownie odrodziła się w 1974 roku (wraz z połączeniem Skry i Barbary). W sezonie 1974/1975 sekcja posiadała jedną drużynę, która występowała w klasie okręgowej. Pod koniec lat 70. XX wieku drużyny tenisa stołowego Skry awansowały do ligi międzywojewódzkiej, a w 1980 roku zespoły męski i żeński uczestniczyły w rozgrywkach o wejście do II ligi. Jednak porażki (mężczyźni przegrali 1:10 z Bialskim KS Bielsko-Biała, a kobiety uległy 0:6 Amatorskiemu KS Chorzów) przyczyniły się do odpadnięcia obu drużyn z dalszej rywalizacji. W mistrzostwach Polski w 1981 roku juniorzy Skry zajęli 4. miejsce. Ulegli jedynie MDK Chełmno i Wandzie Kraków (kluby II - ligowe) oraz Burzy Wrocław (klub I - ligowy). W tym samym roku drużynie Skry ponownie nie udało się wywalczyć awansu do II ligi. Dopiero w 1982 roku tenisiści, prowadzeni przez trenera Wasyla Oleśniewicza, zajęli 1. miejsce w lidze międzywojewódzkiej i po pokonaniu Energetyka Łódź (13:5) awansowali do II ligi. Pierwsze w historii Częstochowy II-ligowe derby w tenisie stołowym rozegrano w 1982 roku. Spotkali się w nich tenisiści AZS i Skry. Oba mecze wygrał AZS. Rywalizację w sezonie 1982/1983 Skra zakończyła na 6. miejscu w II lidze (wśród 10 startujących zespołów). Rozgrywki II - ligowe tenisa stołowego w sezonie 1983/1984 „skrzacy” zakończyli kolejno na 6. i 5. miejscu. Najlepszą lokatę w rozgrywkach II ligi tenisiści Skry wywalczyli w sezonie 1985/1986 (2. miejsce). W kolejnych latach, ze względu na problemy finansowe, z sekcji odeszło kilku zdolnych zawodników. Tym samym nastąpił regres. Jeszcze w sezonach 1986/1987 i 1987/1988  tenisistom udało się utrzymać w gronie II-ligowców, ale w sezonie 1988/1989 „skrzacy” opuścili II ligę. Sekcja tenisa stołowego w Skrze Częstochowa uległa likwidacji w 1992 roku.

Infrastruktura sportowa klubu

Do 1930 roku Skra rozgrywała mecze na pierwszym miejskim boisku na Zawodziu, natomiast od 1930 roku również na obiekcie sportowym u zbiegu ulic 7 Kamienic i Pułaskiego. Kompleks sportowy, na który składało się boisko z bieżnią lekkoatletyczną i gmach do zajęć sportowych, powstał z inicjatywy zawiązanego w 1927 roku Stowarzyszenia Pracy Społeczno-Wychowawczej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, któremu władze miasta przekazały pod budowę tereny u zbiegu ww. ulic. Problemy Skry, biorąc pod uwagę infrastrukturę sportową, rozpoczęły się w latach 90. XX wieku. Były one następstwem wydarzeń z 1973 roku. Wtedy to, decyzją Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Częstochowie, przekazano Skrze boisko i budynek przy ul. Pułaskiego w wieczyste użytkowanie na okres 99 lat (do 31 grudnia 2072 roku). Sporym niedopatrzeniem było to, że na podstawie decyzji nie został sporządzony akt notarialny. Nikt jednak nie brał w tym czasie pod uwagę faktu, że Skra kiedykolwiek może utracić prawo do obiektu. Klubowi nie przeszkodził nawet nowy lokator - Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Turystyczne (WPT) Jura - który na początku lat 80. XX wieku otrzymał w budynku Skry trzy pokoje. W kwietniu 1985 roku została podjęta przez Radę Ministrów uchwała, która dotyczyła nowych zasad i opłat z tytułu użytkowania gruntów. Nie wiadomo, dlaczego boisko i budynek Skry WPT Jura wpisało do wykazu terenów użytkowanych gruntów, kiedy przedsiębiorstwo wynajmowało tylko trzy pokoje. Rok później urzędnik z Wydziału Geodezji Urzędu Miasta w Częstochowie naliczył Jurze podatek gruntowy za cały teren. Z tą decyzją Skra nigdy nie została zapoznana, podobnie jak główny w tym czasie sponsor klubu – firma Komobex, która też płaciła podatek od tej nieruchomości. W latach 90. XX wieku WPT Jura upadło, a miejsce dyrektora w tym przedsiębiorstwie zajął likwidator. Po uwłaszczeniu Jury i przekazaniu nieruchomości przy ul. Pułaskiego likwidatorowi, sprawy potoczyły się błyskawicznie. Na tereny w centrum miasta znalazł się kupiec. Przedstawiciele Skry, pomimo że nikt ich nie informował o toczących się negocjacjach z potencjalnym kupcem, podjęli działania zmierzające do odzyskania nieruchomości. Niestety decyzja o wieczystym użytkowaniu terenów przez Skrę zaginęła (część dokumentów odnalazła się kilka lat później). Liczne skargi i odwołania na decyzję ówczesnego wojewody - Jerzego Guły - sprawiły, że sprawa trafiła do sądów, najpierw niższych szczebli, aż w końcu do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Zaowocowało to wpisem do księgi wieczystej działki, że w sprawie tej nieruchomości toczy się postępowanie sądowe. Wpis ten był jednoznaczny z blokadą sprzedaży terenu. Niestety owa księga wieczysta też zaginęła. Wystawiono wtedy drugą księgę, ale bez wpisu, który ujęto w pierwszej księdze. Sytuacja ta spowodowała, że tereny sprzedano i przekazano w formie darowizny Wyższej Szkole Języków Obcych i Ekonomii (od 2001 roku Akademia Polonijna). Warunek postawiony przez wojewodę, że mieszkańcy Częstochowy będą mogli korzystać z obiektów sportowych do woli, nie został spełniony. Kilka dni po sprzedaży firma remontowa przeorała boisko, na miejscu którego powstał uczelniany parking. Ostatni, pożegnalny mecz na stadionie, w którym udział wzięli byli i obecni na tamten czas piłkarze Skry, rozegrano 14 lipca 1995 roku. Przełom na korzyść Skry nastąpił w 2001 roku. Klub stał się w sprawie stroną, o co zabiegano 10 lat. Naczelny Sąd Administracyjny przyznał, że decyzja o wieczystym użytkowaniu, która zapadła w 1973 roku nadal obowiązuje, ponieważ nikt nigdy jej nie anulował. W związku z tym Skra zażądała od Akademii Polonijnej odszkodowania. W ramach rekompensaty klub otrzymał tereny przy ul. Loretańskiej (wcześniej ul. Kościelna), które były przypisane do Częstochowskich Zakładów Materiałów Ogniotrwałych (CZMO). Z chwilą gdy CZMO uległy likwidacji, tereny te za długi przejęło miasto. Obiecano wówczas Skrze, że zostanie wydana zgoda, aby na owych terenach wybudować budynki klubowe. Został ogłoszony nawet przetarg, w wyniku którego wykonano plan techniczny, ale nie wprowadzono go do budżetu miasta i sprawa znów utknęła w miejscu. Piłkarze tymczasem korzystali z pomocy PCz, która udostępniała im obiekt przy ul. Dąbrowskiego. Nowy stadion Skra wybudowała przy ul. Loretańskiej 20. Jego otwarcie nastąpiło wiosną 2012 roku. Z kolei 23 października 2013 roku klub podpisał umowę sponsorską z firmą Stolzle, w wyniku której stadion klubowy uzyskał nazwę Stolzle Stadion. W dniu 2 stycznia 2016 roku, na mocy decyzji Prezydenta Miasta Częstochowy, stadion przekazany został w trwały zarząd Miejskiemu Ośrodkowi Sportu i Rekreacji w Częstochowie i nazwany został Miejskim Stadionem Piłkarskim. W czerwcu 2022 roku rozpoczęto rozbudowę budynku klubowego, a w październiku wymianę oświetlenia oraz instalację nowej murawy, wyposażonej w system podgrzewania. Prace związane z wymianą nawierzchni i modernizacją oświetlenia ukończono w marcu 2023 roku. Zainstalowano cztery nowe maszty oświetleniowe, przez co uzyskano oświetlenie o natężeniu 1400 luksów. Ponadto po zakończeniu wszystkich prac modernizacyjnych stadion będzie mógł pomieścić 2,5 tys. kibiców.

Bibliografia

A. Źródła

I. Źródła archiwalne

1. Archiwum Państwowe w Częstochowie: Urząd Wojewódzki w Częstochowie z lat [1948] 1975–1998 [2002].
2. Składnica Akt Sądu Rejonowego w Częstochowie.

II. Kroniki

1. Kronika MRKS „Skra” Częstochowa. Lata 1980-1985.

III. Źródła drukowane

1. Biuletyn Okręgowego Związku Szachowego WFS w Częstochowie, nr 85 - 86 (X - XI.1987 r.).
2. Biuletyn Okręgowego Związku Szachowego WFS w Częstochowie. Numer Jubileuszowy 40 - lecia OZSzach.
3. Postanowienie o wpisie do KRS Klubu Sportowego Skra Częstochowa.
4. Postanowienie o wpisie do KRS Klubu Sportowego Skra Częstochowa Spółka Akcyjna.
5. Protokół z kontroli statutowej w Międzyzakładowym Robotniczym Klubie Sportowym „Skra - Barbara” w Częstochowie w dniach od 10 sierpnia do 14 sierpnia 1978 r. przeprowadzonej przez ob. Stefana Ciniewskiego - Inspektora Miejskiego na podstawie upoważnienia nr OWK - KF/092/3/78, wydanego przez Urząd Miejski - Wydział Oświaty i Wychowania, Kultury Fizycznej i Turystyki z dnia 21.VII.1978 r.
6. Referat sprawozdawczy na Walne Zgromadzenie członków Zrzeszenia Sportowego „Sparta” Terenowego Koła Sportowego „Skra” w Częstochowie w dn. 28.I.57 r.
7. Sprawozdanie z działalności RKS „Skra” w Częstochowie za rok 1965.
8. Sprawozdanie z działalności RKS „Skra” w Częstochowie za 1990 r.
9. Sprawozdanie z działalności RKS „Skra” w Częstochowie za 1991 r.
10. Sprawozdanie z działalności RKS „Skra” w Częstochowie za 1992 r.
11. Sprawozdanie z działalności RKS „Skra” w Częstochowie za 1993 r.
12. Sprawozdanie z działalności Robotniczego Klubu Sportowego „Skra” w Częstochowie za okres od dnia 15.4.1967 do dnia 15.3.1969.
13. Sprawozdanie z działalności Robotniczego Klubu Sportowego „Skra” w Częstochowie za okres od dnia 1.I.-30.IX.57 roku.
14. Sprawozdanie Zarządu z działalności Robotniczego Klubu Sportowego „Skra” w Częstochowie za rok 1958.
15. Sprawozdanie z działalności Zarządu Klubu MRKS „Skra” za okres od 24.03.1984 r. do dnia 10.09.1988 r.

IV. Prasa

1. „Gazeta Częstochowska” 1965, 1966, 1980, 1982-1984, 1986, 1987, 1993.
2. „Gazeta w Częstochowie” 1995.
3. „Głos Narodu” 1945-1947.
4. „Magazyn Częstochowa” 2016.
5. „Przegląd Sportowy” 1946, 1948-1950, 1959.
6. „Trybuna Robotnicza” 1946, 1982.
7. „Życie Częstochowy” 1947-1953, 1955, 1980, 2002.
8. „Życie Częstochowy i Powiatu” 2014, 2018.

V. Relacje

1. Relacja pisemna Marka Idzikowskiego.
2. Relacja pisemna Michała Skalika.

VI. Strony internetowe

1. http://stadiony.net/w_budowie/pol/stadion_skry_czestochowa

B. Literatura

I. Publikacje

1. Bakota D., Płomiński A., Klub Sportowy Skra Częstochowa 1926-2018, Częstochowa 2019.
2. Bakota D., Sport w województwie częstochowskim w latach 1975–1998, Częstochowa 2013.
3. Goksiński J., Klubowa historia polskiej piłki nożnej do 1939 roku, tom I, regiony - branże - frekwencja, Warszawa 2010.
4. Goksiński J., Klubowa historia polskiej piłki nożnej w latach 1945–1970, t. 3, Warszawa 2013.
5. Małolepszy E., Działalność Częstochowskiego Podokręgowego Związku Piłki Nożnej w latach 1928-1939 (zarys dziejów), [w:] Rodziewicz-Gruhn J., Małolepszy E. (red.), Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Kultura Fizyczna, z. III, Częstochowa 2000, s. 43-52.
6. Międzyzakładowy Robotniczy Klub Sportowy „Skra” Częstochowa. Monografia Klubu, 55 lat, 1926–1981, Częstochowa 1981.
7. Pięta W., Kozłowska A., Tenis stołowy w Częstochowie i okolicy w latach 1926–2013, Częstochowa 2013.
8. Radoń A., Piłka nożna w Polsce w latach 1921–1966. Tabele i zestawienia, Warszawa 1969.
9. Sętowski J., Cmentarz Kule w Częstochowie. Przewodnik biograficzny, Częstochowa 2005.
10. Sieniarski S., Kolejowy Klub Sportowy Polonia. 70 lat „Czarnych koszul”, Warszawa 1984.

II. Prace niepublikowane

• Prace magisterskie

1. Sambor J., 60 lat Klubu Sportowego „Skra” w Częstochowie (opracowanie monograficzne), AWF Katowice 1989.
2. Skuza P., Działalność Klubu Sportowego „Skra” w Częstochowie w latach 1926–1990 (opracowanie monograficzne), WSP Częstochowa 1995.

• Prace końcowe

1. Ogrodniczek R., Rozwój męskiej piłki koszykowej w Częstochowie w latach 1999–2009, AJD Częstochowa 2010.