Mała Panew

Autorzy: dr hab. prof. UŚ Mariusz Rzętała, dr Robert Machowski

ENCYKLOPEDIA WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

TOM: 2 (2015)

Mała Panew to rzeka, która odwadnia do Odry zachodnią część województwa śląskiego. Całkowita długość rzeki wynosi 131,8 km, jednak na obszarze województwa śląskiego płynie ona przez około 54 km. Mała Panew bierze początek na stokach Progu Woźnickiego, na wysokości około 345 m n.p.m. a województwo opuszcza kilkaset metrów po przepłynięciu przez Krupski Młyn. Początkowo rzeka płynie z północy na południe, a po około 5 km skręca na zachód i kierunek ten generalnie utrzymuje aż do ujścia do Odry. Na niektórych odcinkach Mała Panew silnie meandruje. Największymi dopływami Małej Panwi są prawobrzeżne: Ligocki Potok, Leśnica i Lublinianka, która wprawdzie uchodzi do Małej Panwi poza granicami województwa, ale większa część jej zlewni leży w granicach opisywanego obszaru. Największe lewobrzeżne dopływy to: Stoła wraz z Garniczną Wodą i Kanarem, które odwadniają tereny położone na zachód i północ od Tarnowskich Gór oraz Piła uchodząca do Małej Panwi w okolicy Krupskiego Młyna. Średnie roczne przepływy rzeki na posterunku wodowskazowym zlokalizowanym tuż przy granicy województwa w Krupskim Młynie wynoszą 3,3 m3/s. Stan jakościowy wód w zlewni Małej Panwi warunkowany jest głównie przekształceniami powodowanymi przez rolnictwo, które obejmuje tereny źródłowego odcinka rzeki oraz jej dopływów. Dosyć znaczną powierzchnię w tym dorzeczu zajmują tereny leśne o małej antropopresji, dlatego też przekłada się to na znacznie korzystniejsze warunki hydrochemiczne określane mianem quasi-naturalnych. Okresowo uwidacznia się negatywne oddziaływanie wspomnianego rolnictwa poprzez spływ związków chemicznych pochodzących z nawozów. Zjawisko to powoduje obecność ponadnormatywnych stężeń związków biogennych odpowiedzialnych za eutrofizację wód powierzchniowych. Najlepsze pod tym względem parametry występują w zlewni Leśnicy, prawego dopływu Małej Panwi. Niestety istotną rolę w pogorszeniu jakościowych zasobów w dorzeczu Małej Panwi odgrywa Stoła, która odwadnia tereny miejsko-przemysłowe Tarnowskich Gór.