Ruchy społeczne
[[Kategoria:
Autor: dr Marcin Gacek
- ENCYKLOPEDIA WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
- TOM: 2 (2015)
Pojęcie ruchów społecznych jest przedmiotem badań różnych dyscyplin naukowych takich jak psychologia społeczna i polityczna, socjologia zmian społecznych, socjologia polityki, socjologia organizacji, struktur społecznych i religii, socjologia miejska, socjologia ruchów społecznych[1], politologia a także historia.
Historia za pierwszy prehistoryczny wielki ruch społeczny uznaje, w oparciu o źródła pisane, strajk pracowników egipskich pomiędzy 1190-1180 p.n.e w Deir el-Médineh za panowania Ramzesa III[2]. Kolejnymi były: bunt niewolników na Sycylii ok. VI w.p.n.e. i powstanie Spartakusa. W okresie nowożytnym zaliczamy do ruchy społeczne. również wielkie bunty chłopskie w średniowieczu. W socjologii za pierwsze zdarzenie historyczne badane przy pomocy metody socjologicznej wykorzystującej pojęcie ruchu społecznego, uznaje się Rewolucję Francuską[3]. Pojęcie ruchy społeczne. pozostawało od samego początku istnienia socjologii w obszarze jej zainteresowań. Ruchy społeczne. istnieje w sytuacji, w której duża grupa ludzi, podejmuje działania mające na celu zmianę istniejącego stanu rzeczy, w którym przyszło im żyć. Działając w oparciu o przyjętą strategię dążą oni do zmiany regulacji prawnych, zniesienia ograniczeń kulturowych, walczą ze stereotypami, uprzedzeniami ale także chcą zmienić tradycje i religię, idee, ideologię lub strukturę społeczną czy administracyjną. Ruchy społeczne zawsze rodzą się tam gdzie istnieje niezadowolenie z rzeczywistości społeczno-ekonomicznej i politycznej. „Ruchy społeczne są więc produktem, jak i wskaźnikiem niezadowolenia społecznego, świadczą o tym, że stan istniejący nie zaspokaja ludzkich aspiracji lub, że poziom tolerancji dla niedogodności materialnych, religijnych, intelektualnych czy politycznych został przekroczony”[4]. Tym co odróżnia ruchy społeczne od innych zachowań zbiorowych czy też rozruchów, niepokoi społecznych jest wyznaczenie sobie celu: którym jest jakiegoś rodzaju zmiana społeczna. Ruchy społeczne. przebiegają w ramach działań niezinstytucjonalizowanych i niesformalizowanych a przynajmniej nie w pełni zinstytucjonalizowanych i sformalizowanych[5].
Istnienie i działanie ruchy społeczne. są uzależnione od szeroko rozumianego otoczenia zatem jak pisze Bronisław Misztal pojęcie ruchu społecznego powinno być analizowane „…w ramach zakreślonych przez teorie zmiany społecznej i przyczynowości historycznej.” Teorie zmian społecznych a ruchy społeczne[6].
Bibliografia
Przypisy
- ↑ J. P. Lebel, Alaine Touraine. Sociologie de l’action. Pour une sociologie des mouvements sociaux, Ellipses 2012.
- ↑ D. Valvelle, Les ouvriers de la Tombe, Deir el-Médineh à l'époque ramesside, Institut Français d'Archéologie Orientale, El Cairo 1985; porównaj http://www.egyptos.net/egyptos/histoire/imprimer-la-premiere-greve-connue-de-l-histoire.php dostęp. 10.10.2015.
- ↑ Za Charlem Tilly uważa się, że dopiero zmiany społeczno-ekonomiczne rewolucji przemysłowej doprowadziły do stworzenia środowiska w którym mogły powstać ruchy społeczne. Porównaj Ch. Tilly, Rewolucje europejskie 1492-1992, tłum. E. Żelazna, Warszawa 1997; Ch. Tilly, Demokracja, tłum. M. Szczubiałka, Warszawa 2008. Por. również A. Touraine, Samotworzenie się społeczeństwa, tłum. A. Karpowicz, Kraków 2010.
- ↑ B. Misztal, Ruch społeczny w Encyklopedia Socjologii, t. 3, Warszawa 2000, s. 341.
- ↑ P. Sztompka, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków 2004, s. 158
- ↑ B. Misztal, Ruchy społeczne..., s. 342
