Wincklerowie
[[Kategoria:]] [[Kategoria:]] [[Kategoria:]] [[Kategoria:]] Autor: Marta Pater
- ENCYKLOPEDIA WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
- TOM: 2 (2015)
Wincklerowie (hrabiowie von Tiele-Winkler) – ród górnośląsko-meklemburski wywodzący się z warstwy bogatego ziemiaństwa, który w 1840 roku, został nobilitowany przez Fryderyka Wilhelma IV, a w 1895 roku, uzyskał herb oraz tytuł hrabiowski z rąk Wilhelma II. Założycielami rodu byli z jednej strony wywodzący się z rodziny dolnośląskich dzierżawców, a z zawodu górnik, Franciszek Winckler (1803-1851), z drugiej zaś podporucznik w wojsku pruskim Hubert Gustaw von Tiele (1823-1893), syn osiadłego w Kurlandii nauczyciela Jana Chrystiana Tiele.
Franciszek Winckler związany był z pruskim górnictwem państwowym. Zatrudniony jako sztygar w kopalni „Maria”, należącej do bogatego kupca Franciszka Aresina, wkrótce awansował na jego pełnomocnika. Po śmierci pracodawcy poślubił owdowiałą Marię Aresin z domu Domes (1789-1853) stając się jednocześnie współwłaścicielem całego majątku, którego jedyną spadkobierczynią była jego córka z pierwszego małżeństwa – Waleska (1829-1880). W 1840 Franciszek Winckler otrzymał tytuł szlachecki z rąk króla Prus Fryderyka Wilhelma IV. W klejnocie uzyskanego wówczas herbu umieszczono skrzyżowane ze sobą narzędzia górnicze wskazujące na rodowód założyciela rodu Wincklerów. W 6 lat później został odznaczony przez księcia von Anhalt krzyżem komandorskim Orderu Albrechta Niedźwiedzia, natomiast w 1850 roku król pruski przyznał mu Order Orła Czerwonego IV klasy[1]. W 1854 roku Waleska von Winckler poślubiła Huberta von Tiele, a za zgodą księcia meklemburskiego Fryderyka Franciszka II małżonkowie połączyli swoje nazwiska i herby[2].
Bibliografia
- Bonczol J., Miechowice, w: Z dziejów dzielnic Bytomia (magazyn bytomski VIII), red. J. Drabina, Bytom 1991.
- Chrobok L., Miechowitzer Gutsbesitzer, Miechowice 1930.
- Cichoń-Bitka M., Zamek w Mosznej, Opole 1987.
- Tiele-Winckler von E., Matka Ewa, red. R. Pastucha, Bytom-Miechowice 1988.
- Hoffmann G., Historia Miasta Katowice, Katowice 2003.
- Jaros J., Tajemnice górnośląskich koncernów, Katowice 1988.
- Jedynak J., Kiereś Z., Wielkie rody, wielka własność: materiały do dziejów wielkiej własności ziemskiej na pruskim Górnym Śląsku 1742-1922 w zasobie Archiwum Państwowego w Katowicach, Katowice 2006.
- Katowice: środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, red. A. Barciak, E. Chojecka, S. Fertacz, Katowice 2012.
- Korzeniowska W., Ziemiaństwo na Górnym Śląsku w XIX i XX wieku: studium monograficzne, Opole 1997.
- Kuzio-Podrucki A., Tiele-Winklerowie. Arystokracja węgla i stali, bibliografia polsko i niemieckojęzyczna, wykaz herbarzy i opracowań genealogicznych, Bytom 2006.
- Pierenkemper T., Unternehmeraristrokraten in Schlesien, w: Adel und Bürgertum in Deutschland 1770-1848, red. E. Fehrenbach, Monachium 1994.
- Snoch B., Górnośląski leksykon biograficzny, Katowice 1997.
ŹRÓDŁA:
- Archiwum Państwowe w Katowicach, zespół nr. 730 Archiwum Rodziny Tiele-Winckler z Miechowic (1797-1925)
