Województwo śląskie 1922-1939: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzono nową stronę "[[Kategoria:]] Autor: dr hab. Lech Krzyżanowski ::::::::::::::::::::::::: ENCYKLOPEDIA WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO :::::::::::::::::::::::::ENCYKLOPEDIA WOJEWÓDZTWA...") |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
Jednostka administracyjna państwa polskiego w części [[Górny Śląsk|Górnego Śląska]] oraz [[Śląsk Cieszyński|Śląska Cieszyńskiego]], istniejąca w latach 1922-1939. Powstanie województwa zapowiedziano w ustawie konstytucyjnej z 15 lipca 1920 r. zawierającej tzw. [[Statut Organiczny Województwa Śląskiego|statut organiczny]]. | Jednostka administracyjna państwa polskiego w części [[Górny Śląsk|Górnego Śląska]] oraz [[Śląsk Cieszyński|Śląska Cieszyńskiego]], istniejąca w latach 1922-1939. Powstanie województwa zapowiedziano w ustawie konstytucyjnej z 15 lipca 1920 r. zawierającej tzw. [[Statut Organiczny Województwa Śląskiego|statut organiczny]]. | ||
==Geneza== | |||
Znajdujący się przed I wojną światową pod panowaniem [[Śląsk Pruski|pruskim Górny Śląsk]] oraz [[Śląsk Austriacki|austriacki Śląsk]] Cieszyński to ziemie, o które upominała się Polska od chwili odzyskania niepodległości w 1918 roku. O Śląsk Cieszyński rywalizowała z od niedawna niepodległą Czechosłowacją, zaś o Górny Śląsk z Niemcami, które, aczkolwiek pokonane w I wojnie światowej, za wszelką cenę chciały utrzymać swe zwierzchnictwo nad regionem przemysłowym. Z wymienionych dwóch konfliktów wcześniej rozstrzygnięty został ten, który dotyczył Śląska Cieszyńskiego. 5 listopada 1918 roku reprezentująca interesy polskie [[Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego]] porozumiała się z przedstawicielstwem miejscowych Czechów – [[Zemským Národním Výborem pro Slezsko]]. W umowie przewidziano korzystny dla Polski podział Śląska Cieszyńskiego. Zakwestionowały go władze Czechosłowacji, które, korzystając z zaangażowania Polski w walki na kresach wschodnich, 23 stycznia 1919 roku wkroczyły na sporny obszar. Konflikt miał zostać rozstrzygnięty w drodze plebiscytu. Nie przeprowadzono go jednak, a ostateczną decyzję o podziale Śląska Cieszyńskiego podjęła [[Rada Ambasadorów]], 28 lipca 1920 roku. Przyznana II Rzeczpospolitej część, zgodnie z wolą wyrażoną w art. 1 statutu organicznego, miała w przyszłości wejść w skład województwa śląskiego, wraz z pruskim Górnym Śląskiem o ile ten ostatni przypadnie Polsce. | |||
Wersja z 10:07, 22 lut 2016
[[Kategoria:]] Autor: dr hab. Lech Krzyżanowski
- ENCYKLOPEDIA WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
- TOM: 2 (2015)
Jednostka administracyjna państwa polskiego w części Górnego Śląska oraz Śląska Cieszyńskiego, istniejąca w latach 1922-1939. Powstanie województwa zapowiedziano w ustawie konstytucyjnej z 15 lipca 1920 r. zawierającej tzw. statut organiczny.
Geneza
Znajdujący się przed I wojną światową pod panowaniem pruskim Górny Śląsk oraz austriacki Śląsk Cieszyński to ziemie, o które upominała się Polska od chwili odzyskania niepodległości w 1918 roku. O Śląsk Cieszyński rywalizowała z od niedawna niepodległą Czechosłowacją, zaś o Górny Śląsk z Niemcami, które, aczkolwiek pokonane w I wojnie światowej, za wszelką cenę chciały utrzymać swe zwierzchnictwo nad regionem przemysłowym. Z wymienionych dwóch konfliktów wcześniej rozstrzygnięty został ten, który dotyczył Śląska Cieszyńskiego. 5 listopada 1918 roku reprezentująca interesy polskie Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego porozumiała się z przedstawicielstwem miejscowych Czechów – Zemským Národním Výborem pro Slezsko. W umowie przewidziano korzystny dla Polski podział Śląska Cieszyńskiego. Zakwestionowały go władze Czechosłowacji, które, korzystając z zaangażowania Polski w walki na kresach wschodnich, 23 stycznia 1919 roku wkroczyły na sporny obszar. Konflikt miał zostać rozstrzygnięty w drodze plebiscytu. Nie przeprowadzono go jednak, a ostateczną decyzję o podziale Śląska Cieszyńskiego podjęła Rada Ambasadorów, 28 lipca 1920 roku. Przyznana II Rzeczpospolitej część, zgodnie z wolą wyrażoną w art. 1 statutu organicznego, miała w przyszłości wejść w skład województwa śląskiego, wraz z pruskim Górnym Śląskiem o ile ten ostatni przypadnie Polsce.
