|
|
| (Nie pokazano 3 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) |
| Linia 1: |
Linia 1: |
| Autorzy: [[dr hab. prof. UŚ Mariusz Rzętała]], [[dr Robert Machowski]]
| | [http://ibrbs.pl/mediawiki/index.php/Zlewnia_Olzy Zlewnia Olzy] |
| ::::::::::::::::::::::::: ENCYKLOPEDIA WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
| |
| :::::::::::::::::::::::::[[ENCYKLOPEDIA WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO Tom 2 (2015)|TOM: 2 (2015)]]
| |
| | |
| | |
| Pierwszym większym dopływem [[Dorzecze Odry|Odry]] na obszarze [[Województwo Śląskie|województwa śląskiego]] jest uchodząca do niej z prawej strony Olza. Rzeka ta wypływa ze źródeł położonych w [[Beskid Śląski|Beskidzie Śląskim]] na stokach Ganczarki na wysokości około 850 m n.p.m. Dorzecze Olzy położone jest w Beskidzie Śląskim i na [[Pogórze Śląskie|Pogórzu Śląskim]] oraz w południowej części [[Płaskowyż Rybnicki|Płaskowyżu Rybnickiego]]. Dolna część dorzecza znajduje się w Kotlinie Ostrawskiej. Całkowita długość Olzy wynosi 86,2 km, przy czym tylko jej źródłowy odcinek o długości 14,4 km znajduje się na obszarze Polski (województwo śląskie). W źródłowym odcinku Olzy, na obszarze województwa, uchodzi do niej wiele krótkich potoków bez nazwy<ref>Mapa hydrograficzna w skali 1 : 50 000, arkusz 543, 3 Cieszyn, Poznań 1992.</ref> a także nieco dłuższe dopływy, takie jak: Roztoka, Gliniany, Połomity Wielkie, Połomity Małe, Olecka<ref>H. Borek, Hydronimia Odry. Wykaz nazw w układzie hydrograficznym, Opole 1983, s. 350.</ref>, Prądowiec, Dupniański oraz Potok Bystrzański, korytem którego wytyczono granicę państwa<ref>Mapa hydrograficzna w skali 1 : 50 000, arkusz M-34-86-B Wisła, Warszawa 2003.</ref>. Poniżej ujścia Potoku Bystrzańskiego Olza wpływa na teren Czech. Również na południe od [[Cieszyn|Cieszyna]], w okolicy Świbic, Olza na odcinku 13,6 km stanowi naturalną granicę pomiędzy Polską i Czechami.
| |
| | |
| Ilość wody w Olzie na całej długości tego cieku waha się od dziesiątych części m3/s do kilku m3/s. Zasoby umownie czystych wód występują jedynie w źródłowym odcinku Olzy i w profilu wodowskazowym [[Istebna]] są szacowane na kilka dziesiątych m3/s.
| |
| Jakość wód Olzy jako rzeki granicznej wynika z uwarunkowań zlewniowych zarówno po polskiej, jak i czeskiej stronie. W źródłowym odcinku do granicy państwa parametry fizyko-chemiczne oraz mikrobiologiczne wód tej rzeki można określić jako zadowalające. Ta część zlewni ma w większości charakter quasi-naturalny a do przejawów antropopresji zalicza się w niewielkim stopniu jedynie działalność rolniczą. Zalesione stoki mają korzystny wpływ na jakość wody, która płynie korytem Olzy. Jednak okresowo może dochodzić do pogorszenia wybranych wskaźników jakości wody. Ma to bezpośredni związek z nawożeniem gruntów rolnych oraz ze stosowaniem środków ochrony roślin, zwłaszcza w okresach intensywnego wzrostu uprawianych roślin. Na odcinku od granicy państwa do ujścia tej rzeki do Odry główną przeszkodą w klasyfikacji wód jako umownie czyste, przeszkadzają zanieczyszczenia ze źródeł komunalnych, rolniczych i przemysłowych.
| |
| | |
| W Cieszynie do Olzy uchodzą Puńcówka oraz Bobrówka, natomiast w dolnym odcinku rzeki (około 10 km biegu) do Olzy uchodzą największe jej dopływy z terenu województwa śląskiego. Najdłuższa jest Piotrówka (31,4 km), która wypływa ze źródeł zlokalizowanych w południowej części Pogórza Śląskiego. Koło Marklowic Piotrówka opuszcza granicę państwa. Na odcinku 6,2 km przed ujściem do Olzy Piotrówka jest rzeką graniczną. Około 2 km dalej do Olzy uchodzi Szotkówka, której największym dopływem jest Lesznica. Obydwie rzeki mają podobną długość, która nieco przekracza 19 km. Źródła tych rzek znajdują się na Płaskowyżu Rybnickim. Obydwie rzeki odwadniają m.in. zurbanizowane i uprzemysłowione tereny [[Jastrzębie-Zdrój|Jastrzębia-Zdroju]] i [[Wodzisław Śląski|Wodzisławia Śląskiego]]. Do wspomnianych rzek odprowadzane są także zasolone wody pochodzące z drenażu wyrobisk górniczych znajdujących się tu wciąż czynnych kopalni wydobywających węgiel kamienny.
| |
| | |
| ==Przypisy==
| |
| <references/>
| |
