Tekst źródłowy strony Ziemia Częstochowska (czasopismo)


[[Kategoria:Czasopisma]]
[[Kategoria:Źródła]]
[[Kategoria:Indeks haseł – alfabetyczny]]
[[Kategoria:Tom 2 (2015)]]
Autor: [[prof. dr hab. Dariusz Złotkowski]]
::::::::::::::::::::::::: ENCYKLOPEDIA WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
:::::::::::::::::::::::::[[ENCYKLOPEDIA WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO Tom 2 (2015)|TOM: 2 (2015)]]  


[[Plik:Ziemia czestochowska.png|500px|thumb|right| Strona tytułowa pierwszego numeru gazety.]]
Czasopismo wydawane w Częstochowie,w języku polskim, najpierw od 1934 roku przez Towarzystwo Popierania Kultury Regionalnej, a od 1979 przez Częstochowskie Towarzystwo Naukowe. 

==Towarzystwo Popierania Kultury Regionalnej (Częstochowskie Towarzystwo Naukowe) w Częstochowie==

Towarzystwo Popierania Kultury Regionalnej w Częstochowie, założone w 1932 roku przez [[Kaziemierz Kühn|Kazimierza Kühna]], rozpoczęło od 1934 roku wydawanie periodyku naukowego „Ziemia Częstochowska”. Z niewielkimi przerwami, w latach 1939-1945 i 1950-1957, Towarzystwo działa do dzisiaj (od 1979 roku pod nazwą Częstochowskie Towarzystwo Naukowe). 
Według swego statutu Towarzystwo popiera badania naukowe, w szczególności dotyczące regionu częstochowskiego, bądź prowadzone w tym terenie. Kolejno funkcję jego prezesów pełniły następujące osoby:
*1932-1938 [[Wacław Płodowski]],
*1939, 1946 - 1950 Aleksander Radłowski,
*1957-1962 Antoni Kłyk,
*1962-1979 Eugeniusz Suchecki.
*Od 1979 roku prezesami CzTN byli natomiast:
*1979-1984 Jerzy Kołakowski,
*1984-1989 Leopold Jeziorski,
*1989-1993 Marceli Antoniewicz,
*1993-2013 Marian Głowacki,
*2013-2015 Grzegorz Majkowski

O bieżącej pracy Towarzystwa informuje jego [http://www.cztn.ajd.czest.pl/index_2016.html strona internetowa] . Można tam także znaleźć wykaz artykułów zamieszczonych w „Ziemi Częstochowskiej” od 1934 roku, informacje o historii i dniu dzisiejszym „Ziemi Częstochowskiej”.

==Ziemia Częstochowska — dorobek naukowy==

Realizując przesłanie swego założyciela i starosty Kazimierza Kuhna częstochowskie środowisko naukowe może pochwalić się znaczącym dorobkiem naukowym. Tylko publikacje zawarte w pierwszych trzech tomach „Ziemi Częstochowskiej”, które zostały przygotowane przed [[Pierwsza wojna światowa|I wojną światową]] i tuż po jej zakończeniu, nawet dziś zasługują na wykorzystanie.

{| class="wikitable"
|-
! Tom !!  Rok wydania !! Treść rocznika (Wybór) !!  
|-
| '''I''' || '''1934''' || Zarząd, Od wydawnictwa s. 5; Kuhn Kazimierz, Przedmowa. (Praca regionalna) s 7-18; Skrudlik Mieczysław, Cudowny obraz Matki Boskiej Częstochowskiej s. 19-99; Stala Feliks Bolesław, Pieczęcią dawnych miast powiatu częstochowskiego s. 101-108; Tokarz Wacław, Nasze kółko s. 109-115; Wróbel Zdzisław, Zwyczaje i obyczaje ludu częstochowskiego s. 117-173; Premik Józef, Budowa i dzieje geologiczne okolic Częstochowy s. 175-266; Kulesza W., Godne uwagi problemy fitogeograficzne i fitosocjologiczne na terenie powiatu częstochowskiego. s. 267-278; Pruffer Jan, Próba charakterystyki fauny okolic Częstochowy na podstawie analizy rozmieszczenia motyli w paśmie Jury Krakowsko-Wieluńskiej s. 279-316; Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej w Częstochowie s. 317-320. || 
|-
| '''II''' || '''1937''' || Zarząd, Od Wydawnictwa s. 5; Łokczewski K., Ś. p. Doktór Karol Rożkowski. Jego działalność społeczna i kulturalna s. 7-12; Janczak Antoni: Pamiętniki ks. ...  . s. 13-26; Juttner Franciszek, Pamiętniki ks. ... .  s. 27-41; Wawrzynowicz Ludwik, Muzyka na Jasnej Górze. s. 42-44; Radłowski Aleksander, Chałupnicy - tkacze wsi Kamienica Polska s. 45-111; Hyla Władysław, Zabytki i osobliwości powiatu częstochowskiego. s.112-132; Różycki S. Z., W sprawie rezerwatu geologicznego na Jasnej Górze pod Częstochową. s. 133-138; Wróbel Zdzisław, Obrzędy i pieśni weselne w powiecie częstochowskim. s. 139-203; Melodie i pieśni weselne z okolic Częstochowy (Jaworzno, Parzymiechy) zebrane przez Koło Krajoznawcze przy gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza w Częstochowie. s. 204-220; Zamki drewniane w okolicach Częstochowy. Materiał zebrało i opracowało Koło Krajoznawcze gimnazjum państwowego im. H. Sienkiewicza w Częstochowie. s. 221-224; Józefowicz Maria, Bibliografia Częstochowy. s. 225-257; Błaszczyk Henryk, Nowe stanowisko niedźwiedzia jaskiniowego w okolicach Częstochowy. s. 258-260; Zarząd, Z działalności popierania kultury regionalnej w Częstochowie w latach 1934-1937. s. 261-263.|| 
|-
| '''III''' || '''1939/1947''' || Zeszyt I (1939): Zarząd, Od Wydawnictwa. s. 5; Nosek Stefan, Badania archeologiczne w Opatowie Częstochowskim. s. 7-12; Zeszyt II (1947): Zarząd, Od Wydawnictwa. s 5; Wallmann Stanisław, Rys historyczny życia gospodarczego Częstochowy (do r. 1934). s. 7-86; Zeszyt III (1947): Usakiewicz Edward, Częstochowa w obliczu zagadnień regulacyjnych. s. 1-40; Zeszyt IV (1947): Mikołajtis Józef, Z ostatnich lat życia Zygmunta Krasińskiego. s. 5-74; Zarząd, Z działalności Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej w Częstochowie za lata 1938-1939-1946. s. 75-77. || 
|-'''
|}
Tabela 1.  "Ziemia Częstochowska" 1937-2014. Wybór najważniejszych artykułów<ref>Źródło: Czterdzieści tomów „Ziemi Częstochowskiej” (1934-2014). Bibliografia, Częstochowa 2014.</ref>


Drugi okres obecności „Ziemi Częstochowskiej”, jako periodyku naukowego, to lata powojenne. Pełny wykaz tytułów i zawartości artykułów w nim pomieszczonych, znajduje się na stronie internetowej [http://www.cztn.ajd.czest.pl/index_2016.html Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego]:  w zakładce bibliografia. Są one nie tylko wyrazem aktywności częstochowskiego środowiska naukowego w poszczególnych latach, ale …, niestety także przemożnego wpływu ideologii komunistycznej w latach 60. i nieco łagodniejszej formie w dekadzie lat 80. XX wieku. Przykładem pierwszego może być artykuł Adama Rotauba, Działalność proletariatu częstochowskiego w rewolucji 1905-1907, „Ziemia Częstochowska” t. IV (1961), s. 7-14. Obrazem spuścizny naukowej ostatniego z wymienionych okresów może być tom XIII (1980), ss. 448. Nosił on tytuł: PPR w regionie częstochowskim. Praca zbiorowa kierownictwem naukowym i redakcją Mieczysława Stańczyka.
Zdecydowane zmiany nastąpiły po 1989 roku. Z najważniejszych artykułów warto tu zwrócić uwagę na tom XXIV „Ziemi Częstochowskiej” z 1997 roku, zatytułowany: 65 lat CzTN d. Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej w Częstochowie. Doskonałym uzupełnieniem jest także cytowane tu źródło: Czterdzieści tomów „Ziemi Częstochowskiej” (1934-2014). Bibliografia, Częstochowa 2014, autorstwa ks. prof. Jana Związka.
Dzisiaj, po ponad 80 latach od wydania drukiem pierwszego tomu „Ziemi Częstochowskiej”, można przyjąć, że częstochowskie środowisko naukowe wypełniło słowa Kazimierza Kuhna, który w 1934 roku napisał „Ziemia Częstochowska ma swą ciekawą historię, którą warto dokładnie zbadać i opracować, leżąc bowiem między [[Śląsk|Śląskiem]], Poznańskiem i Krakowskiem, brała żywy udział we wszystkich wypadkach dziejowych, które się na tych ziemiach rozgrywały. Dla naszych historyków dzieje [[Ziemia Częstochowska (region)|Ziemi Częstochowskiej]] dają bogaty materiał do prac mniejszych i większych, które niewątpliwie w dalszych tomach naszego wydawnictwa ukazywać się zaczną”<ref>K. Kuhn, Przedmowa. „Ziemia Częstochowska” 1934, t. I. s. 11.</ref>.

==Bibliografia==

# „Ziemia Częstochowska” 1934, t. I.
# Związek J, Czterdzieści tomów „Ziemi Częstochowskiej” (1934-2014). Bibliografia, Częstochowa 2014.

==Przypisy==

<references/>

==Śląska Biblioteka Cyfrowa==
*[http://www.sbc.org.pl/mapa/ Mapa czasopism]