Tekst źródłowy strony Ruchy społeczne

[[Kategoria:

Autor: [[dr Marcin Gacek]]
::::::::::::::::::::::::: ENCYKLOPEDIA WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
::::::::::::::::::::::::: [[ENCYKLOPEDIA WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO Tom 2 (2015)|TOM: 2 (2015)]]


Pojęcie ruchów społecznych jest przedmiotem badań różnych dyscyplin naukowych takich jak psychologia społeczna i polityczna, socjologia zmian społecznych, socjologia polityki, socjologia organizacji, struktur społecznych i religii, socjologia miejska, socjologia ruchów społecznych<ref>  J. P. Lebel, Alaine Touraine. Sociologie  de l’action. Pour une sociologie des mouvements sociaux,  Ellipses 2012.</ref>, politologia a także historia.  
	
Historia za pierwszy prehistoryczny wielki ruch społeczny uznaje, w oparciu o źródła pisane, strajk pracowników egipskich pomiędzy 1190-1180 p.n.e w Deir el-Médineh za panowania Ramzesa III<ref>D. Valvelle, Les ouvriers de la Tombe, Deir el-Médineh à l'époque ramesside, Institut Français d'Archéologie Orientale, El Cairo 1985; porównaj http://www.egyptos.net/egyptos/histoire/imprimer-la-premiere-greve-connue-de-l-histoire.php dostęp. 10.10.2015.</ref>. Kolejnymi były: bunt niewolników na Sycylii ok. VI w.p.n.e. i powstanie Spartakusa. W okresie nowożytnym zaliczamy do ruchy społeczne. również wielkie bunty chłopskie w średniowieczu. W socjologii za pierwsze zdarzenie historyczne badane przy pomocy metody socjologicznej wykorzystującej pojęcie ruchu społecznego, uznaje się Rewolucję Francuską<ref>Za Charlem Tilly uważa się, że dopiero zmiany społeczno-ekonomiczne rewolucji przemysłowej doprowadziły do stworzenia środowiska w którym mogły powstać ruchy społeczne. Porównaj Ch. Tilly,   Rewolucje europejskie 1492-1992, tłum. E. Żelazna, Warszawa 1997; Ch. Tilly, Demokracja, tłum. M. Szczubiałka, Warszawa 2008. Por. również  A. Touraine, Samotworzenie  się społeczeństwa, tłum. A. Karpowicz, Kraków 2010.</ref>. Pojęcie ruchy społeczne. pozostawało od samego początku istnienia socjologii w obszarze jej zainteresowań. Ruchy społeczne. istnieje  w sytuacji, w której duża grupa ludzi, podejmuje działania mające na celu zmianę istniejącego stanu rzeczy, w którym przyszło im żyć. Działając w oparciu o przyjętą strategię dążą oni do zmiany regulacji prawnych, zniesienia ograniczeń kulturowych, walczą ze stereotypami, uprzedzeniami ale także chcą zmienić tradycje i religię, idee, ideologię lub strukturę społeczną czy administracyjną. Ruchy społeczne zawsze rodzą się tam gdzie istnieje niezadowolenie z rzeczywistości społeczno-ekonomicznej i politycznej. „Ruchy społeczne są więc produktem, jak i wskaźnikiem niezadowolenia społecznego, świadczą o tym, że stan istniejący nie zaspokaja ludzkich aspiracji lub, że poziom tolerancji dla niedogodności materialnych, religijnych, intelektualnych czy politycznych został przekroczony”<ref>B. Misztal, Ruch społeczny w Encyklopedia Socjologii, t. 3, Warszawa 2000, s. 341.</ref>. Tym co odróżnia ruchy społeczne od innych zachowań zbiorowych czy też rozruchów, niepokoi społecznych jest wyznaczenie sobie celu: którym jest jakiegoś rodzaju zmiana społeczna.  Ruchy społeczne. przebiegają w ramach działań niezinstytucjonalizowanych i niesformalizowanych a przynajmniej nie w pełni zinstytucjonalizowanych i sformalizowanych<ref>P. Sztompka,  Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków 2004, s. 158</ref>.  

Istnienie i działanie ruchy społeczne. są uzależnione od szeroko rozumianego otoczenia zatem jak pisze  Bronisław Misztal pojęcie ruchu społecznego powinno być analizowane „…w ramach zakreślonych przez teorie zmiany społecznej i przyczynowości historycznej.”   
Teorie zmian społecznych a ruchy społeczne<ref>B. Misztal, Ruchy społeczne..., s. 342</ref>.



==Bibliografia==

#	Castells I.: Władza komunikacji tłum. J.Jedliński, P. Tomanek. Warszawa 2013;
#	Chałasiński J.:  Antagonizm polsko-niemiecki w osadzie „Kopalnia” na Górnym. Warszawa 1936;
#	Czapliński M.: Najpilniejsze deficyty śląskich badań historycznych.  w pod red.  M.S. Szczepański, T. Nawrocki, A. Niesporek: Deficyty badań śląsko znawczych. Katowice 2010 ;
#	Dahl R.A, Stinebrickner Bruce. Współczesna analiza polityczna Warszawa  2007; 
#	Gacek M.: Socjologia polityki Raymonda Arona. Studia Socjologiczne nr 4, Warszawa 2013; 
#	Giddens A.: Socjologia. tłum. A. Szulżycka, Warszawa 2004;
#	Hoppe H.H.: Demokracja – bóg, który zawiódł Ekonomia i polityka demokracji, monarchii i ładu naturalnego.  Tłum.  W. Falkowski, J. Jabłecki Warszawa 2006  
#	Jasińska-Kania A. red.: Współczesne teorie socjologiczne. Warszawa 2006; 
#	Kortko D, Ostałowska L.: Pierony. Górny Śląsk po polsku i niemiecku. Warszawa 2014 ;
#	Lagroye J, B. Francois, F. Sawicki: Sociologique politique. Paris 2002;
#	Lebel J.P.: Alaine Touraine. Sociologie  de l’action. Pour une sociologie des mouvements sociaux.  Ellipses 2012;
#	Lilian M.: L’espace de mouvement sociaux.  Éditions du Croquant  2012 ;
#	Misztal B.: Ruch społeczny w Encyklopedia Socjologii T-3 Warszawa 2000;   
#	Okonsky K.:  Oblężenie Katowic w trzecim powstaniu śląskim 1921. Tłum. M. Grzenda,; w D. Kortko, L. Ostałowska: Pierony. Górny Śląsk po polsku i niemiecku. Warszawa 2014 ;
#	Ortega y Gasset J.: Bunt mas. Wyd. III Warszawa 2008;  
#	Potulski J.: Socjologia polityki. Gdańsk 2007;  
#	Raciborski J.: Obywatelstwo w perspektywie socjologicznej. Warszawa 2011; 
#	Rzymowski W: Wielki tydzień Górnego Śląska. w D. Kortko, L. Ostałowska: Pierony. Górny Śląsk po polsku i niemiecku. Warszawa 2014;
#	Standing G.: Nowa niebezpieczna klasa. Tłum. K. Czarnecki, P. Kaczmarski, M. Karolak Warszawa  2015; 
#	Stefaniuk M.: Teoreia elit Vilfreda Pareta. Lublin 2001;  
#	Swadźba U. : Wartości – pracy, rodziny, religii – ciągłość i zmiana. Socjologiczne studium społeczności śląskich. Katowice  2010;
#	Swadźba U.: Śląski etos pracy. Studium socjologiczne Katowice 2001; 
#	Szacki J.: Socjologia historyczna. w Współczesne teorie socjologiczne. red. A.Jasińska-Kania Warszawa 2006; 
#	Szczepański M.: Opel z górniczym pióropuszem. Województwa katowickie i śląskie w procesie przemian. Katowice 2002; 
#	Szczepański M.S. pod red. : Górnicy górnośląscy. Ludzie zbędni, ludzie luźni. Katowice 1993;
#	Szczepański M.S., T. Nawrocki, A. Niesporek pod red.: Deficyty badań śląskoznawczych. Katowice 2010; 
#	SzczepańskiM.S.: Teorie zmian społecznych. Katowice 1990;  
#	Sztompka P.:  Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków 2004; 
#	Sztompka P.: Teorie zmiany społecznej  w Encyklopedia Socjologii T-4, Warszawa 2000;
#	Świątkiewicz W. : Kultura a rozwój społeczny.  
www .regionalneobserwatoriumkultury.pl  dostęp 01.02.2015;
#	Tilly Ch. Demokracja, tłum. M. Szczubiałka, Warszawa 2008; 
#	Tilly Ch.:   Rewolucje europejskie 1492-1992, tłum. E. Żelazna, Warszawa 1997; 
#	Tilly Ch.: Historia i wyobraźnia socjologiczna. fragm. History and Sociological Imagining, „The Tocqueville Review” 1994, vol.15, nr 1; 
#	Touraine A.: Samotworzenie  się społeczeństwa. tłum. A. Karpowicz Kraków 2010; 
#	Wiatr J.J.: Socjologia polityki. Warszawa 1999; 
#	Wódz K. pod red.: Górnicy wobec wyzwań restrukturyzacji. Katowice 1997;  
#	Wódz K.: Ruch ekologiczny. w Encyklopedia Socjologii T-3 Warszawa 2000; 
==Przypisy==

<references/>

==Źródła on-line==



#	Szczepański M.S., A. Śliz: Dylematy regionalnej tożsamości. Przypadek Górnego Śląska.  http://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=0ahUKEwiTooCbze3JAhVFfRoKHevgDdAQFggbMAA&url=http%3A%2F%2Fwww.regionalneobserwatoriumkultury.pl%2Fkon2.html%3Ffile%3Dtl_files%2Ffotki%2520kk%2FDylematy%2520regionalnej%2520-%2520Marek%2520S.%2520Szczepanski%252C%2520Anna%2520Sliz%252C.pdf&usg=AFQjCNESwsOw30mdxzUdoU8hkW3KYFIBrA&bvm=bv.110151844,d.ZWU dostęp. 20.09.2015;

#	Wróbel S.,  Miejskie ruchy polityczne w śląskich miastach na prawach powiatu. Wybrane zagadnienia. http://dlibra.bg.ajd.czest.pl:8080/dlibra/list?mimetype=application/pdf&sec=false&content_url=/Content/986/Reska_specjalna_37.pdf&handler=pdf_browser dostęp O6.12.2015;

#	http://stat.gov.pl/spisy-powszechne/nsp-2011/nsp-2011-wyniki/struktura-narodowo-etniczna-jezykowa-i-wyznaniowa-ludnosci-polski-nsp-2011,22,1.html dostęp  O6.12.2015;

#	Valvelle D.: Les ouvriers de la Tombe. Deir el-Médineh à l'époque ramesside . El Cairo. Institut Français d'Archéologie Orientale.   (1985); http://www.egyptos.net/egyptos/histoire/imprimer-la-premiere-greve-connue-de-l-histoire.php dostęp. 10.10.2015;